Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi egis alqaptaryn saqtandyrýǵa qatysty túsinik berdi
«Qurǵaqshylyqpen qatar, tym kóp jaýyn-shashyn da ósimdik sharýashylyǵyna teris áser etýi múmkin. Artyq ylǵaldylyq astyqtyń sapasyna áser etedi. Jańbyr egin jınaýdy qıyndatyp, keptirýdiń shyǵyndaryn arttyrady. Ósimdik sharýashylyǵyndaǵy saqtandyrý ónimderi, mal sharýashylyǵyndaǵy ónimderge qaraǵanda, qyzmetiniń ereksheligine baılanysty shekteýli merzimderge ıe. Naqty aıtqanda, egis alqabyn topyraqtaǵy artyq ylǵaldan ındekstik saqtandyrý 2021 jyldyń 15 tamyzynan 14 qazanyna deıingi saqtandyrý kezeńinde iske asyrylady. Bıyl topyraqtaǵy ylǵaldyń artyq bolýynan saqtandyrý sharttaryn Qoldau.kz saıtyndaǵy Agroinsurance aqparattyq júıesi arqyly 14 shildege deıin jasaý qajet», - delingen mınıstrlik málimetinde.
Topyraqtaǵy artyq ylǵal ındeksi boıynsha saqtandyrý sharttaryn jasasatyn fermerler memlekettik qoldaýǵa ıe bolady. Bul – saqtandyrý syıaqylarynyń bir bóligin 50% mólsherinde sýbsıdııalaý. ıAǵnı, fermerler saqtandyrý shyǵynynyń jartysyn ǵana tóleıdi.
Saqtandyrýǵa dándi (bıdaı, arpa, suly) jáne maıly (kúnbaǵys, júgeri, raps, zyǵyr) daqyldar jatady. Ol úshin fermer jeke kabınetine kirip, óz alańdaryn kórsetip, saqtandyrý kompanııasyn anyqtaýy tıis. Sonymen qatar, saqtandyrý syıaqysyn tólep, sýbsıdııaǵa ótinim berýi kerek.
Eger saqtandyrý jaǵdaıy týyndasa, paıdalanýshynyń jeke kabınetine habarlama keledi. Al elektrondyq tsıfrlyq qoltańbanyń kómegimen fermer tólem jasaý ótinishine qol qoıady. Munda ol tólenetin somany kóre alady. Osydan keıin onyń shotyna saqtandyrý tólemi aýdarylady.
Ótken jyldyń tájirıbesi kórsetkendeı, jazda qurǵaqshylyq bolǵanmen, kúzdegi egin jınaý naýqany kezindegi jaýyn-shashynnyń saldarynan topyraqtaǵy ylǵal artyp ketýi múmkin. Mysaly, ótken jyly ShQO Shemonaıha aýdanynda egis alqabyn saqtandyrǵan fermerlerdiń biri qurǵaqshylyq pen topyraqtaǵy artyq ylǵaldan saqtandyrý tólemderin aldy. Onyń eki sharty boıynsha saqtandyrý tólemi 9,7 mln teńgeni qurady.
Esterińizge sala keteıik, 30 mamyrǵa deıin 2021 jylǵa arnalǵan topyraq ylǵalynyń tapshylyǵynan saqtandyrý sharttary jasalǵan bolatyn. Jeti óńir men elordada 121,3 myń gektar jer saqtandyryldy. Búginde fermerler topyraq ylǵaly tapshylyǵynyń ındekstik saqtandyrý sharttary boıynsha alǵashqy saqtandyrý tólemderin alyp jatyr.
Máselen, qurǵaqshylyqtan saqtandyrý jóninde jasalǵan 32 shart boıynsha tólemniń birinshi kezeńinde 39 myń gektar egis alqabyn saqtandyrǵan Aqmola, Shyǵys Qazaqstan, Qostanaı, Pavlodar, Soltústik Qazaqstan oblystarynyń fermerleri saqtandyrý tólemderin alady. Saqtandyrý kompanııalary olarǵa 190,5 mln teńge tóleıdi.
Osy sharttar boıynsha saqtandyrý syıaqysy 319 mln teńgeni qurady, onyń ishinde 159,5 mln teńgeni agrarshylar, al 159,5 mln teńgeni sýbsıdııa retinde agrosaqtandyrý salasyndaǵy operator - Aýyl sharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory tóledi.
