Aýǵanstanda úılený toıyndaǵy birqatar rásimge tyıym salyndy
ASTANA. KAZINFORM — Aýǵanstandaǵy «Talıban» ýaqytsha úkimetiniń jetekshisi Haıbatýlla Ahýndzada «ıslamǵa qaıshy» dep sanalatyn jáne otbasylarǵa qarjylyq aýyrtpalyq ákeletin úılený toıyndaǵy birqatar rásimderge tyıym salý týraly jarlyq shyǵardy, dep habarlaıdy Amu.tv.
«Talıban» ýaqytsha úkimetiniń Ádilet mınıstrligi shyǵarǵan jarlyqta qalyńdyqtyń shamadan tys qalyń malyna, úılený toıyna ketetin shyǵyndarǵa, úılený toıynyń aldyndaǵy jáne odan keıingi keshterge, saltanatty dastarhandarǵa, atastyrý rásimin atap ótýge, qalyńdyq pen kúıeý jigitke qymbat syılyqtar berýge tyıym salynady.
Qujatta kórsetilgen negizgi shekteýler mynalar:
— Fatıha toıynan(atastyrý rásimin atap ótý), sonyń ishinde «paıvazıden» (Fatıha jáne úılený toıynan keıingi rásimder) bas tartý kerek.
— «Dastmol hýrı» (oramal berý rásimi) tek qalyńdyq pen kúıeý jigittiń arasynda ǵana bolady. Dámhanalarda mundaı sharalardy ótkizýge tyıym salynady.
— Fatıha toıynan keıin qalyńdyq jylyna bir retten artyq syılyq retinde kıim ala almaıdy. Kúıeý jigitke syılyq retinde kıim berýge tyıym salynady.
— Úılený toıy kúıeý jigittiń qarjylyq múmkindikterine jáne onyń turǵylyqty jerine qaraı ótkizilýi kerek. Qalyńdyqtyń otbasy qymbat dámhanalarda ótkizýdi talap etpeýi kerek.
— Toılarǵa memlekettik kólikti paıdalanýǵa tyıym salynady.
— Úılený toıy kezinde kúıeý jigitke qalyńdyqtyń úıine tamaq jiberýge, al qalyńdyqtyń otbasyna táttiler úshin aqsha alýǵa tyıym salynady.
— Qalyńdyqty uzatý kezinde qalyńdyqtyń otbasy aqsha talap ete almaıdy.
— Júlde retinde avtokólikter nemese basqa da qymbat syılyqtar beriletin jarystarǵa tyıym salynady.
— Úılený toıynda aspanǵa oq atý men qaýipti kólik júrgizýge de tyıym salynady.
— Úılený toıynan keıin aqsha nemese kıim aıyrbastaýǵa tyıym salynady.
— «Badal» saltyna, ıaǵnı januıalar arasynda kelispeýshilikterdi sheshý úshin qyz aıyrbastaýǵa tyıym salynady. Jarlyqta mundaı ádet «jaqsy nátıje bermeıdi» delingen.
— Kúıeý jigittiń otbasynan «valvar» (qalyńmal) jáne osyǵan uqsas qarjylyq talaptarǵa da tyıym salynady.
Sondaı-aq, jarlyqta shyǵyndardy azaıtý úshin úılený toıyn neke qııý rásiminen keıin kóp uzamaı ótkizý kerektigi de aıtylǵan.
— Mundaı qadam Aýǵanstandaǵy ekonomıkalyq daǵdarys aıasynda jasalyp otyr. Daǵdarys saldarynan kóptegen aýǵandyq jastardyń nekege turýy qıyndap barady, — delingen habarlamada.
Basylym jumyssyzdyqtyń joǵary bolýy, kedeıliktiń artýy jáne tálipterdiń áıelderge qatysty shekteýleri – orta jáne joǵary bilim alýǵa, sondaı-aq jumys isteýge tyıym salý otbasylar arasyndaǵy narazylyqty arttyryp jatqanyn jazady. Toılar áleýmettik máselelerdi ýshyqtyrady, deıdi adamdar.
Aıta keteıik, tálipter Aýǵanstanda bılikke kelgennen keıin birden úılený toılaryna shekteýler engize bastady. Bastapqy tyıymdar jandy mýzyka, alkogoldi ishimdikterdi tutyný, erler men áıelderdiń birge bıleýin jáne ártúrli jarystar uıymdastyrýdy qamtydy.
Eske sala keteıik, Aýǵanstanda sottalǵandar men boryshkerlerge tólqujat berýge tyıym salyndy.