Aýǵandyq jaýyngerler soǵys ardageri mártebesin alady
Іs-sharaǵa QR Parlamenti Májilisiniń depýtattary, ortalyq memlekettik organdardyń, ákimdikter men ardagerler uıymdarynyń ókilderi qatysty.
Otyrysta sóz alǵan QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov bul Zań soǵys jáne eńbek ardagerleriniń Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamentine, Úkimetke jáne Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligine joldaǵan kóptegen ótinishterine baılanysty ázirlengenin atap ótti. Qujat qoldanystaǵy zańnamaǵa sáıkes ardagerlerge beriletin barlyq jeńildikter men kepildikterdi biriktiredi.
«Zań jobasynyń aıasynda: ardagerlerdiń 5 áleýmettik qorǵalatyn sanatyn anyqtaý; Aýǵanstandaǵy jáne basqa elderdegi urys qımyldaryna qatysqan áskerı qyzmetshilerdi basqa memleketterdiń aýmaqtaryndaǵy urys qımyldarynyń ardagerlerine jatqyzý; basqa memleketterdiń aýmaqtaryndaǵy urys qımyldarynyń ardagerleriniń sanattaryn keńeıtý; ınternatsıonalıst-jaýyngerlerdi, Chernobylǵa qatysýshylaryn, sondaı-aq Sotsıalıstik Eńbek Erlerin áleýmettik qoldaý boıynsha sharalardy kúsheıtý usynylady», – dedi Birjan Nurymbetov.
Mınıstrdiń aıtýynsha, 5 áleýmettik qorǵalatyn sanattaǵy ardagerlerge: Uly Otan soǵysynyń ardagerleri; basqa memleketterdiń aýmaqtaryndaǵy urys qımyldarynyń ardagerleri; jeńildikter men kepildikter boıynsha Uly Otan soǵysynyń ardagerlerine teńestirilgen ardagerler; eńbek ardagerleri; Zańnyń kúshi qoldanylatyn basqa da sanattaǵy tulǵalar jatady.
«Aýǵanstandaǵy, sondaı-aq basqa memleketterdiń aýmaqtaryndaǵy urys qımyldaryna qatysqan áskerı qyzmetshiler soǵys qımyldarynyń ardagerleri sanatyna ótedi, sonymen qatar barlyq qoldanystaǵy jeńildikter men járdemaqylar saqtalady», – dep tolyqtyrdy mınıstr.
Basqa memleketterdiń aýmaǵyndaǵy jaýyngerlik is-qımyl ardagerleri sanatyna Aýǵan jaýyngerlerinen basqa 1992 jyldan 2001 jylǵa deıingi kezeńde tájik-aýǵan shekarasynda TMD-nyń syrtqy shekarasyn kúzetýdi kúsheıtýge, 1968 jyly Chehoslovakııadaǵy janjaldy retteýge, Taýly Qarabahtaǵy etnosaralyq janjaldy retteýge qatysqan adamdardy, sondaı-aq Iraktaǵy bitimgershilik operatsııalaryna qatysqan ulttyq kontıngentti qosý josparlanyp otyr.
«Jańadan engiziletin sanat úshin 4,8 AEK mólsherinde arnaıy memlekettik járdemaqy belgileý usynylady (2020 jyly – 12 725 teńge). Arnaıy memlekettik járdemaqydan basqa, atalǵan adamdarǵa Aýǵanstandaǵy urys qımyldaryna qatysqan áskerı qyzmetshiler úshin, onyń ishinde turǵyn úıge kezekke qoıý, salyq salý, tegin medıtsınalyq qyzmet kórsetý, sanatorııalyq-kýrorttyq emdeýmen qamtamasyz etý jáne t.b. boıynsha qoldanystaǵy barlyq quqyqtar men kepildikter beriletin bolady. Bul 11 myńnan astam adamǵa qatysty», – dedi Birjan Nurymbetov.
Sondaı-aq 1988-1989 jyldary Chernobyl AES-indegi apattyń zardaptaryn joıýǵa qatysqan adamdarǵa arnaýly memlekettik járdemaqy mólsherin 2,13 AEK-ten (2020 jyly-5 647 teńge) 4,8 AEK-ke deıin (2020 jyly-12 725 teńge) arttyrý usynylady.
Budan basqa, áleýmettik ádilettilik qaǵıdatyn qamtamasyz etý maqsatynda Sotsıalıstik Eńbek Erleri úshin Arnaıy memlekettik járdemaqylardyń mólsherin qaıta qaraý usynylady.
«2019 jyldǵy 1 qańtardan bastap «Qazaqstannyń Eńbek Eri» ataǵyna ıe bolǵan adamdar úshin 138,63 aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde arnaıy memlekettik járdemaqy engizildi (2019 jyly – 350041 teńge). Bul «Qazaqstannyń Eńbek Eri» ataǵyn alǵan adamdarda jáne ótken jyldary eldiń damýyna eleýli úles qosqan Sotsıalıstik Eńbek Erlerine járdemaqy mólsherinde eleýli aıyrmashylyqtarǵa alyp keldi. Osyǵan baılanysty Uly Otan soǵysyna qatysýshylar qatarynan Sotsıalıstik Eńbek Erleri, sondaı-aq Sotsıalıstik Eńbek Erleri úshin járdemaqy mólsherin 74,65 jáne 9,6 AEK – ten 138,63 AEK-ke deıin (2020 jyly-367 508 teńge) arttyrý usynylady», – dep túıindedi mınıstr.
Óz kezeginde, QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý vıtse-mınıstri Erlan Áýkenov Eńbekmıni Zań jobasyn Ekinshi dúnıejúzilik soǵystaǵy Jeńis kúnine oraı odan ári qabyldaý úshin QR Parlamentiniń qaraýyna 2020 jyldyń sáýirine deıin engizýdi josparlap otyrǵanyn aıtty.
Otyrysqa qatysýshylardyń barlyǵy ázirlengen Zań jobasynyń tujyrymdamasyn qoldady.
