Atyraýda masany jańa preparatpen ýlap jatyr
Bıolog-entomolog Aınagúl Dáýletııarovanyń málim etýinshe, jyldan-jylǵa masa ýlaý jumysy kúrdelene túsken. Óıtkeni, adam qanymen qorektenetin qansorǵysh ekologııanyń kez kelgen jaǵdaıyna tez beıimdeledi.
Sonyń saldarynan, masany ýlaýǵa arnalǵan dárilik zattardy únemi ózgertip otyrýǵa týra keledi. Máselen, sońǵy 4-5 jyl buryn masany dárileýge «tsıpermetrın», «solfak» sekildi preparattar qoldanylsa, qazir bular kúshin joıǵan.
Al, 2018 jyldan beri reseılik «Medılıstsıper» preparaty paıdalanylady. Biraq, keıinnen bul dárilik zat ta áser etpegen. Sol sebepten, sońǵy kezde jańa «mıstral» preparaty qoldanysqa enip jatyr.
«Qazir bul preparattyń ekologııaǵa keri áserin zerttep jatyrmyz. «Mıstral» dárisiniń kúshi joǵary bolǵandyqtan, ony kóp kólemde qoldanýǵa bolmaıdy. Sol sebepten, onyń kólemin azaıtyp, tıisinshe buryn qoldanystaǵy «Bombeı» preparatymen aralastyrdyq. Sońǵy aptada jasalǵan tájirıbede bul dárilik zat oń nátıje kórsetti. Qazirgi ýaqytta masany jappaı ýlaýdyń 7-shi satysynda júrgizip jatyrmyz. Alda áli 8,9,10-shy kezeńi bar» -deıdi bıolog-entomolog Aınagúl Dáýletııarova.
Onyń aıtýynsha, masany ýlaý eki túrge bólinedi. Birinshisi – dárini tútindetý, ekinshisi – sýmen aralastyryp býlandyrý. Qoldanystaǵy dárilerdiń kúshi basym bolǵandyqtan, tútindetip ýlaý ekologııaǵa qaýip týdyrady. Sondyqtan, sońǵy jyldary, sý arqyly býlandyryp shashýdy qolǵa alynǵan.
Alaıda, mamandar sońǵy jyldary «masany joıýdyń tabıǵı joly joq» dep te dabyl qaǵýda. Óıtkeni, masany azyq etetin baqa, ınelik syndy jándikter joıylyp barady. Al, bul qansorǵyshtardyń qataryn kóbeıtip otyr.
Atyraýda bıyl masany ýlaý naýryz aıynda bastalǵan. «AG Disinfection services» JShS sodan beri 1188 kóp qabatty turǵyn úıdiń jer tólesi men kireberisine qansorǵyshqa qarsy dárileý júrgizgen. Aldymen, masany dárileýdiń birinshi satysynda ashyq sý aıdyndary zalalsyzdandyrylǵan.
Eske sala ketelik, budan buryn Atyraýda masany ýlaýǵa 65 mln teńge bólingen bolatyn.