Atyraý oblysynda teńdesi joq temir saýytty jaýynger tabyldy
Oblystyq tarıhı ólketaný mýzeıi mamandary Qyzylqoǵa aýdanyndaǵy Mııaly qorǵandar tobynynyń 3-qorǵanyna jasaǵan arheologııalyq qazba jumystary barysynda qarý-jaraǵymen jerlengen jaýyngerdi tapty.
Atyraý oblysynyń ákimi Mahambet Dosmuhambetov tarıhı-ólketaný mýzeıine arnaıy baryp, jaýyngerdiń súıegin kórdi.
«Basynan aıaǵyna deıin óte erekshe úlgidegi temir saýytpen jabdyqtalǵan adam qańqasynyń uzyndyǵy - 175 sm. Al tabylǵan qabirdiń uzyndyǵy – 2 m 40 sm, eni - 80 sm. Sondaı-aq, múrdemen birge uzyndyǵy 1 metr bolatyn semseri, jebe ushtary men qoramsaǵy, qalqany, patera, at ábzelderi jáne taǵy da basqa kóptegen jádigerler tabylǵan. Zertteý jumystary halyqaralyq dárejedegi qalpyna keltirýshi, «Qyrym araly» ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń basshysy Qyrym Altynbekovtiń basshylyǵymen júrgizilýde», delingen habarlamada.
Qyrym Altynbekovtiń aıtýynsha, mundaı tarıhı jádiger óte sırek kezdesedi.
«Tabylǵan súıekti «temir adam» dep ataýymyzǵa da bolady. Óıtkeni ol basynan aıaǵyna deıin temir saýytpen jabdyqtalǵan. Ári erekshe úlgide. Soǵan qaraǵanda, jaýynger bolýy ábden múmkin. Bizdi tań qaldyrǵany – temir saýyttyń urlanbaı saqtalǵany. Mundaı dúnıelerdiń myńdaǵan jyldar boıy saqtalýy – óte sırek kezdesetin jaǵdaı. Qazaqstanda dál osy ispettes tarıhı qundylyq áli birde-bir ret tabylǵan joq», - dedi Qyrym Altynbekov.
Tabylǵan tarıhı qundylyqqa jasalatyn zertteý jumystary áli birneshe jylǵa sozylýy múmkin. Óıtkeni rentgen jáne metall izdegish qurylǵylardyń kómegimen júrgizilgen zertteý nátıjesinde altyn, kúmis, temir, súıekten jasalǵan buıymdardyń bar ekeni anyqtalǵan. Antropologııalyq, DNK-lyq zertteýlerdiń qorytyndysy boıynsha aldaǵy ýaqytta múrdeniń bas súıegi men saýytyn qalpyna keltirý josparlanyp otyr.
«Áli tazalaımyz, jádigerlerdiń árqaısysyna bólek bólek ádis jasap, analızge daıyndaımyz. Oǵan ýaqyt kóp ketedi. Sonyń negizinde talaı qazbalar shyǵýy múmkin. Buǵan deıin Qazaqstanda temir saýytpen adam shyqpaǵandyǵyn eskersek, múrde tolyqtaı qalpyna keltirilgende, tek Atyraýdyń ǵana emes, búkil Qazaqstannyń maqtanyshy bolary sózsiz», - dep atap ótti Qyrym Altynbekov.
