Atyraý demografııasynda daǵdarys joq, dúmpý bar - baspasózge sholý

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi 4 jeltoqsan, juma kúni jaryq kórgen respýblıkalyq buqaralyq aqparat quraldaryndaǵy ózekti maqalalarǵa sholýdy usynady.

***

Elbasymyzdyń bıylǵy Joldaýy halyqaralyq qoǵamdastyqtyń nazaryn aýdaryp otyr. Osy oraıda búgin «Egemen Qazaqstan» basylymy oqyrmandardyń nazaryna Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti - Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń el halqyna arnaǵan «Qazaqstan jańa jahandyq naqty ahýalda: ósim, reformalar, damý» atty Joldaýyna aldymen ún qosqan birqatar álemdik buqaralyq aqparat quraldarynyń pikirlerinen qurastyrylǵan toptamany usynǵan.

«Elbasy Joldaýy álemdik BAQ betterinde» atty taqyryppen jarııalanǵan toptamada negizinen reseılik BAQ-tyń asa qyzyǵýshylyq tanytqandaryn aıta ketken jón.

«Aıqyn» basylymynyń basty betinde jarııalanǵan «Uly dalanyń tarıhy qashalǵan «Máńgi tas» atty bas maqalada Astanada Mońǵolııanyń «Shıveet ýlaan» ǵuryptyq kesheninen tabylǵan «Máńgi tas» eskertkishiniń ǵylymı jańǵyrtylǵan kóshirmesiniń tanystyrylǵany týraly xabarlanýda.

Gazettiń jazýynsha, eskertkishtiń Astanaǵa ornatylýyna Túrki akademııasy halyqaralyq uıymy uıytqy boldy.

«Kúni búginge deıin «Máńgi tasqa» qatysty ǵylymı-zertteýler esh jer­de jarııalanǵan emes. Túrki akademııa­synyń ǵalymdary Mońǵolııaǵa ǵylymı saparlary barysynda elimizge kóne túrki taıpalary men birlestikteriniń tańbasy bádizdelgen ustyntastyń estampajyn alyp keldi. Sóıtip, qysqa ýaqyt araly­ǵynda estampajdy qalpyna keltirilip, ǵylymı kóshirmesin daıyndady. Tap qazir Túrki akademııasynyń ǵalymdary «Máńgi tastaǵy» tańbalardy zerttep, olardyń qaı taıpalarǵa tıesili ekenin anyqtap jatyr», delingen maqalada.

Ejelgi Ótúken alqabynda ornalasqan «Shıveet ýlaan» ǵuryptyq kesheni kóp­tegen etnosaıası odaqtardy bir shańy­raqtyń astyna biriktirip, Shyǵys Túrik qaǵanatynyń negizin salǵan Elteris Qut­lyq qaǵannyń qurmetine 693 jyly orna­tylǵan. Kókshil tústi janartaý jynysty tunbatastan jasalǵan eskertkishtiń bıik­tigi - 2,24 metr, eni - 0,82 m, qalyńdyǵy - 0,24 metr. Keshenniń shyǵys kireberisine kóne túrkilerdiń irgeli rý-taıpalarynyń tańbalary qashalǵan ustyntas pen tórt­buryshty tuǵyr qoıylǵan. Ustyntastyń tegis betine 60-qa jýyq taıpanyń jáne taıpalyq odaqtardyń tańbalary bádiz­delgen. Bulardyń arasynda qyrǵyz, uı­ǵyr, qarluq, qypshaq, hazar, avshar syndy iri rý-taıpalardyń tańbalary bar.

Sonymen qatar «Aıqyn» basylymynyń búgingi nómirinde Atyraý oblysy ákiminiń orynbasary Shyńǵys Muqanmen bolǵan suxbat jarııalandy.

Gazet ákimniń orynbasarymen áńgimede Atyraýdyń áleýmettik tynysyn sóz etken. Atqarylǵan jumystarmen qatar, sheshimin kútip turǵan ózekti máseleler de nazardan tys qalmady.

Suxbat barysynda ákim orynbasary shetelderden kóship kelgen qandastarymyzdyń geografııalyq ornalasýyna jiti mán bergen.

«Kóshtiń basy demografııalyq ósimi tómen soltústik óńirlerge burylýda. Árıne, Atyraýdyń demografııasynda daǵdarys joq, dúmpý bar. Týý kórsetkishi boıynsha, Atyraý - Ońtústik Qazaqstan men Mańǵystaý oblystarynan keıingi úshinshi orynda. Degenmen, Atyraý oblysy Reseıdiń Astrahan óńirimen shektesedi. Ata qonys. Bókeı han, Seıtek pen Qur­man­ǵazy atalarymyz jatyr. Astrahan oblysynda shamamen eki júz myńdaı qandasymyz turady. Atyraý oblysy ákiminiń ózi de Astrahan oblysynda dúnıege kelgen. Qyzyljar, Volodar, Qumózek, Ikrıan, Qarabaıly aýdan­darda qazaqtardyń sany basym. Qyzyljar, Volodar, Ikrıan aýdan­daryn qazaqtar basqaryp otyrǵanyn aıta ketken jón. Oblys ákimi Baqty­qoja Іzmuhambetov «Elim dep kelip jatqan jurtqa, «biz qabyldaı almaı­myz» dep qalaı aıtamyz?» dep, Atyraý kósh toqtar óńirler tizimine endi. El­basy zań jobasyna qol qoıdy. Úki­met kvota bekitedi. Jumys zań­namada belgilengen tártip boıynsha júredi», - deıdi Sh. Muqan.

Suxbat «Shyńǵys MUQAN: Atyraý demografııasynda daǵdarys joq, dúmpý bar» degen taqyryppen jarııalanyp otyr.

Esep komıtetiniń qyzmetkerlerine «Qazaqfılm» AQ-nyń jumysy unamaı otyr, dep jazady «Ekspress K» «Ilı horosho snımaıte, ılı vas ploho snımýt» atty maqalada.

Vedomstvonyń jazýynsha, kınostýdııada túsirilgen kartınalar kiris ákelmeýde, kınogerlerdiń ózderi de aqsha tabýǵa ıkemsiz.

«Konservatsııada eki fılm tur, oǵan kezinde 981 mln. teńge bólinip edi», - deıdi Esep komıtetiniń múshesi Janseıit Sársenqulov.

«Onyń ústine úsh fılm boıynsha memlekettik tapsyrys jasalmaǵan, taǵy jeti kıno sol beti túsirilmegen».

Komıtettiń pikirinshe, Mádenıet jáne sport mınıstrligi otandyq fılmderdi jarnamalaı almaı otyr, sonyń kesirinen kınozaldarǵa adam tolmaıdy. 2013-2014 jyldary satylymnan shyǵynnyń nebári 2,1 paıyzy qaıtyp kelgen.