Atqa mingen qazaqtyń rýhy myqty, baǵy ústem bolmaq - Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndarynyń chempıony
ORAL. KAZINFORM – Bıyl Astanada ótken Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndarynda batysqazaqstandyq Beknur Serikovtiń teńge ilýden chempıon atanǵany belgili. Kazinform tilshisi osynaý álemdik jarys jeńimpazymen tildesip, suhbattasqan edi.
- Beknur Seıtekuly, teńge ilý sportyna qalaı keldiń, aldymen osyǵan toqtalsań ?
- Aýyldyń qaradomalaq balalarynyń biri boldym. Ózim Kaztalov aýdany Saryqudyq aýylynda týyp-óstim. 2001 jyly ómir esigin ashtym. Kishkentaıymnan atqa jaqyn boldym. Teńge ilýmen 2015 jyldan aınalysa bastadym. 2018 jyldan jarysqa shyqtym. Birden oblys qana emes, Qazaqstan chempıonatynda úzdik atandym.
- Teńge ilýden basqa qandaı sport túrimen aınalysasyń ?
- Mektepte oqyp júrgende, 5-9 synypta bes jyldaı dzıýdo kúresine den qoıdym. Kókpar oıynyna da qatysyp júrmin. Sadaq tartyp, asaý úıretemin. Asaý úıretýdiń ózi bir óner dep esepteımin. At jalyna jarmasyp, taqymyń myqty bolsa, kez kelgen jylqyny óz yrqyńa baǵyndyrasyń. Qazaq halqy ony qasıetti túlik dep eseptegen. Jylqyny alǵash qolǵa úıretken babalarymyz eken. Endeshe, sonyń baıybyna baryp, janýardy ustaı bilseń, ol da seni túsinedi.
- Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary kezinde qalaı chempıon atandyń? Básekelestik myqty boldy ma ?
- Kóshpendiler oıyndarynan teńge ilýden 13 memleketten 33 sportshy qatysyp, baq synady. Ózimniń daıyndyǵym men sheberligimdi kórsetip, qazaq eliniń týyn kókke jelbiretip, jeńimpaz atandym. El namysyn abyroımen qorǵaýdyń ózi úlken baqyt. Munyń bári, árıne, tyńǵylyqty ázirlikpen, qajyrly eńbekpen keledi. Básekelestik asa myqty boldy dep aıta almaımyn. Kókpar sııaqty, teńge ilýde de bizdiń negizgi qarsylastarymyz qyrǵyzdar ǵoı.
- Óz bapkerleriń jóninde aıta ketseń ?
- «Shákirtsiz ustaz tul» degen, biz de aldymyzdaǵy aǵalarymyzǵa qarap óstik, solardan tálim-tárbıe aldyq. Bapkerlerim Aqylbek Meńdiǵalıev, Aqtilek Sársenov – ekeýi de myqty jandar. Syrym aýdanynyń Buldyrty aýylynda týyp-ósip, qazir óńirdiń ulttyq sportyn órge tartyp keledi. Aqtilek aǵa – ulttyq sport túrlerinen Batys Qazaqstan oblysynyń aǵa jattyqtyrýshysy. Aqylbek aǵa – ulttyq dárejedegi tóreshi. Ekeýinen de úırengenim kóp. Menen buryn oblystan teńge ilýden Armat Sársekenov jarqyrap shyǵyp, kezinde el chempıony atanǵan. Osyndaı jandardan úlgi alyp, alǵa basyp kele jatqan jaıymyz bar.
- Qazaqtyń ulttyq oıyndaryn keńinen damytý úshin ne isteý kerek dep oılaısyń ?
- Ulttyq oıyndarymyzdy damytý úshin kóp eńbektený kerek. Udaıy jumys jasaý qajet. Kókpar, teńge ilý, qazaq kúresi bolsyn, myqty balalardy tartyp, daıyndasa, olardyń arasynan da jeńimpazdar shyǵady. Sosyn ulttyq oıyndarymyzdy tek el ishinde ótkizip qana qoımaı, shet memleketterde de kórsetip, nasıhattasa, keńinen tarala túser edi.
- Osy jerde sóziń aýzyńda, qazaq kúresin olımpıada baǵdarlamasyna engizýge bolady ma ?
- Meniń oıymsha, ulttyq sport túrleri ishinen qazaq kúresin olımpıada baǵdarlamasyna engizýge bolady dep oılaımyn. Keıingi jyldary «Qazaqstan barysy», «Álem barysy» sııaqty aıtýly dodalar ótip júr ǵoı. Mine, sonyń aıasyn keńeıtip, kóptegen el qazaq kúresinen balýandaryn shyǵaryp, basqalaı da jumystar tıisti deńgeıinde jasalsa, olımpıada baǵdarlamasyna engizýge múmkindik týar edi. Kókpar týraly aıtsaq, bul endi qazaq pen qyrǵyzda ǵana myqty damyǵan sport túri ǵoı.
- Aldaǵy arman-maqsattaryń qandaı ?
- Ózimniń oıymsha, eń myqty adam jarysty utqan, qoly bárine jetken jan emes qoı. Ózi bir nárseni úırenip, sony basqalarǵa úırete bilgen adamdy myqty der edim. Sondyqtan aıtýly dodalarda top jaryp shyǵa alatyndaı bizden keıingi lekti daıyndaýymyz kerek. Aldaǵy maqsatymyz da sol. Baýyrlarymyzdy, inilerimizdi qatarymyzǵa tartyp, atqa degen mahabbatyn oıatý. Atqa mingen bala qoryqpaıdy. Júrekti bolady, qyzýqandy bolady. Qyzýqandy degenimiz, ondaı jigit óziniń elin, jerin, otbasyn qorǵaı alady. Ýaıym-qaıǵy úsh jerde: qatynnyń qoınynda, sapardyń jolynda, attyń jalynda qalady degen sóz bar. Attyń jalynda qııametke deıin jaqsylyq baılanǵan. Attyń jem-shóbin berip, baǵyp-kútseń, ústin tarasań, saýap. Balalarǵa osyny uǵyndyryp, sońymyzdan erte bilý – basty maqsatym.
- Atqa mingen qazaqtyń rýhy myqty, baǵy ústem deısiń ǵoı ?
- Oǵan sóz bar ma! Atqa mingen adam aýyrmaıdy, densaýlyǵy myqty bolady. Babalarymyz at ústinde júrip shynyǵa bilgen. Atqa mingenniń ózi terapııa, em der edim. Atqa mingen adam 60-70 jasqa kelse de, jas baladaı shıryǵyp turady. Jalpy, jylqynyń paıdasy shash etekten. Saýmal ishseń, saýyǵasyń, 110 túrli aýrýǵa em deıdi. Qandy qyzdyratyn qymyzyn aıtsańshy! Bir sózben aıtqanda, atqa minseń, aýyrmaısyń, atpen aýyrsań, jazylmaısyń. Biz sol atpen «aýyryp, jazyla almaı» júrmiz. Buǵan esh ókingen emespiz. Qaıta ulttyq sport túrleriniń kúsh alyp, jandanyp jatqanyna qýanamyz. Soǵan shúkirshilik etemiz. Qazaq eli aman bolsa, atpen de biraz jerge jetemiz, talaı asýdy alamyz dep senemin.
- Áńgimeńe rahmet. Alda alar asýlar kóp bolsyn!
Eske sala keteıik, budan buryn dzıýdoshy Nursultan Zaızaǵalıevtiń olımpıadaǵa qatysý basty armany ekendigi týraly aıtqanyn jazǵan bolatynbyz.
