Atyraýlyq ǵalymdar ushaq pen jolda muz qatyrmaıtyn reagent jasap shyǵardy
ATYRAÝ. KAZINFORM — S.Ótebaev atyndaǵy Atyraý munaı jáne gaz ýnıversıtetiniń zerthanasynda siltilik ortada natrıı formıatyn alý ádisin júzege asyrdy.
Ýnıversıtettiń baspasóz qyzmetiniń aqparatyna súıensek, ǵylymı jobaǵa belgili hımık, tehnolog Marjan Dosmaǵambetova jetekshilik etken. Jańa reagentti qys mezgilinde avtokólik pen jaıaý júrginshiler jolyn, ushaqtyń qanattary men korpýsyn muzdan qorǵaý úshin qoldanýǵa bolady.
«Natrıı formıatyn óndirý osy kezge deıin palladıı katalızatory jáne tórt hlorly kómirtekti sýtegimen gıdrohlorlaý ádisi arqyly alynyp keldi. Bul protsess 90-100°S temperatýrada 12-19 atmosferalyq qysymda siltilik ortada júrgiziledi. Onyń basty kemshiligi qysym 12 atmosferaǵa deıin tómendeıdi. Sol kezde natrıı formıatynyń shyǵymy da kúrt tómendeıdi. Al, joǵarylaǵan kezde tehnologııalyq jabdyqtarǵa jumsalatyn metall shyǵynyn arttyrady. Bul óndirý protsesin básekege qabiletsiz etip, baǵasyn qymbattatady», - deıdi ýnıversıtettiń qaýymdastyrylǵan professory, hımııa ǵylymdarynyń kandıdaty Amangeldi Ábilhaıyrov.
Onyń aıtýynsha, ýnıversıtet zerthanasynda ártúrli kontsentratsııadaǵy kúıdirgish natrııdiń sýly ertindisine sýteginiń asqyn totyǵy aralastyrylǵan. Keıin formalın qosý arqyly natrıı formıaty alyndy.
«Bul ǵylymı jobanyń birneshe ereksheligi bar. Birinshiden, tehnologııalyq jabdyqtar qarapaıym túrde jasalady. Ekinshiden, sol arqyly ónimniń arzandaýyna septigin tıgizedi. Úshinshiden, qys mezgilinde muz qatýǵa qarsy paıdalanǵanda, joldyń tsementbeton jabyndysyna, kólik shınasyna zaqym kelmeıdi. Tórtinshiden, kólik korpýsynda korrozııa týdyrmaıdy. Eń bastysy, alynǵan qumyrsqa qyshqyl natrııdi qoldaný adamdarǵa da , jol tósemine de zalalsyz jáne -15-ten -25°S deıingi tómen temperatýrada jol tósemin tazalaýǵa múmkindik beredi», - deıdi Amangeldi Ábilhaıyrov.
