Atyraýda bıýdjettik mekeme esepshileri jalaqy aýdarýda nege jıi qatelesedi
ATYRAÝ. KAZINFORM — Atyraý oblysynda bıýdjetten jalaqyǵa bólingen qarjyny maqsatsyz jumsaý deregi densaýlyq saqtaý, bilim, sport salasynda jıi kezdesedi.

Atyraý oblysy boıynsha ishki memlekettik aýdıt departamentiniń bólim basshysy Saıagúl Saparovanyń aıtýynsha, «Onlaın bıýdjettik monıtorıng» júıesi arqyly óńirdegi 63 bilim, 8 dene shynyqtyrý, sport, 6 densaýlyq saqtaý mekemesine monıtorıng júrgizilgen.
Monıtorıng nátıjesinde 132 mlrd teńge kólemindegi qarjynyń jumsalýyna den qoıylǵan.
— Máselen, byltyr Maqat aýdanynyń Dossor kentindegi S. Sháripov atyndaǵy mektep-ınternat bas esepshisiniń kart-shotyna jalaqy túrinde túsken 8 mln 126 myń teńge, al bilim ordasynyń dırektoryna 11 mln 746 myń teńge kóleminde yqtımal buzýshylyq anyqtaldy. Osylaısha, bas esepshige ótken jylǵy eńbekaqydan 2 mln 421 myń teńge, issapar úshin — 51 myń teńge, syıaqyǵa — 250 myń teńge, dırektorǵa jiberilgen 217 myń teńge, syıaqy úshin — 593 myń teńge kásiporyn shotyna keri aýdaryldy, — deıdi Saıagúl Saparova.
Onyń deregine qaraǵanda, Isataı aýdandyq bilim bólimine qarasty orta mektepterde de osyndaı kemshilik bar. Qazir negizsiz aýdarylǵan qarajatty bıýdjetke keri qaıtarý sharalary qolǵa alynǵan.
Mundaı jaıt Atyraý qalasynda N. Tilendıev atyndaǵy mamandandyrylǵan mektep-gımnazııa-ınternatynda, S. Zımanov atyndaǵy № 37, N. Balǵymbaev atyndaǵy № 42, Ó. Atambaev atyndaǵy № 8, B. Nysanbaev atyndaǵy № 43 orta mektepter men № 44 mektep-gımnazııada da anyqtalǵan.
— Bıyl qańtarda Atyraý qalasynda ornalasqan Á. Jangeldın atyndaǵy orta mektep qyzmetkeriniń kart-shotyna jalaqyǵa 1 mln 627 myń 156 teńge qarjy aýdarylǵan. Buǵan 1S baǵdarlamasymen «qazynashylyq klıent» arqyly banktegi jeke sáıkestendirý kodynan ketken qate sebep bolǵany anyqtaldy. Sol sebepten 26 qańtarda atalǵan qyzmetkerdiń kart-shotynan artyq aýdarylǵan 813 myń 578 teńge mekteptiń esepshotyna keri qaıtarylǵan. Osyndaı qate aýdarymdar Jylyoı aýdanyndaǵy № 16, 5 orta mektepterde de anyqtalyp otyr, — deıdi Saıagúl Saparova.
Mundaı qarjylyq buzýshylyq tek mektep qana emes, basqarma esepshileriniń tarapynan da bolǵan.
Bilim salasyndaǵy esepshiler jalaqyǵa eseptelgen qarjyny aýdarý kezinde nege jıi qatelikke urynady? Munyń sebebi nede?
Departament ókiliniń pikirinshe, saladaǵy esepshiler birneshe mektepte joǵary júktememen jumys isteıdi. Bul — Eńbek kodeksiniń talaptaryna qaıshy áreket.
— Oblystyq bilim basqarmasy mektepterde esepshilerdiń jetispeıtinin alǵa tartty. Qazir oblys ortalyǵynda 431 esepshi, 89 ekonomıst, 55 qarjyger jetispeıdi. Osyǵan oraı oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynan jumyssyzdar esebinde alynǵan esepshiler men ekonomısterdiń, qarjygerlerdiń tizimin surattyq. Al, Qurmanǵazy aýdanynda 40, Mahambette — 36, Jylyoıda — 30, Qyzylqoǵada — 23, Maqatta — 12, Isataıda — 10, Inder aýdanynda 8 maman jumyssyzdar tirkeýinde tur. Oblystyq bilim basqarmasyna Eńbek kodeksine sáıkes anyqtalǵan buzýshylyqtardy qalpyna keltirýdi mindetteıtin hat joldadyq. Biraq basqarma tarapynan atalǵan mekemelerge usynylǵan habarlamalar tıisinshe oryndalmady. Qazir atqarylǵan jumystardyń nátıjesi týraly aqparatty kútip otyrmyz, — deıdi Saıagúl Saparova.
Onyń málimetine súıensek, Atyraý oblystyq obaǵa qarsy kúres stantsııasy qyzmetkeriniń kart-shotyna 20 naýryzda 9 mln 750 myń 555 teńge aýdarylǵan. Mekeme basshysynyń buıryǵyna sáıkes atalǵan qyzmetkerge mehanıktiń laýazymdyq mindetin qosymsha atqarý júktelgen. Sol úshin tólenetin qosymsha jalaqy paıyzdyq kórsetkishpen qate eseptelip, 9 mln 606 myń 108 teńge artyq aýdarylǵan. Bul qarjy mekemeniń shotyna keri qaıtaryldy.
— Biz osyndaı buzýshylyqtardy qalpyna keltirý úshin ákimgerlerge habarlama jiberemiz. Olardyń bizge bergen jaýabyn taldasaq, barlyǵynda qate aýdarym jasalǵany alǵa tartylady. Biraq mynadaı saýal týyndaıdy. Eger esepshi qatelesken bolsa, «Onlaın bıýdjettik monıtorıng» modýlimen anyqtalǵanǵa deıin nelikten bir de bir qyzmetker artyq qarjyny óz erkimen qaıtarmaǵan? Al esepshiler artyq aýdarylǵan qarjyny keri qaıtarýǵa nege tyryspaǵan? — deıdi Saıagúl Saparova.
Atalǵan departament dırektory Máýlen Mútıevtiń málimetine qaraǵanda, byltyr bıýdjet qarjysynyń maqsatty jumsalýyna 59 aýdıtorlyq tekserý júrgizilgen. Tekserý kezinde 34 452,8 mln teńgeniń buzýshylyǵy anyqtaldy.
Onyń ishinde 29 648,6 mln teńgesi — qarjylyq buzýshylyq.
— Esepti kezeńde kameraldyq baqylaý arqyly 17450 memlekettik satyp alý qamtyldy. Onyń ishinde 4702 memlekettik satyp alý boıynsha 45 325,0 mln teńgeniń zań buzýshylyǵy anyqtaldy. Departament tarapynan 672 laýazymdy tulǵa jalpy somasy 45 mln teńgege ákimshilik jaýapkershilikke tartylyp, bıýdjetke 42,4 mln teńge óndirildi, — dedi Máýlen Mútıev.
Departament anyqtaǵan buzýshylyqtardy joıý, oǵan jol bergen tulǵalardyń jaýapkershiligin qaraý týraly aýdıt nysandaryna arnaıy nusqamalar joldaǵan.
Sonyń qorytyndysymen 41 laýazymdy tulǵa tártiptik jaýapkershilikke tartylǵan.
Eske sala ketelik, budan buryn Atyraýda jasyl jelekke kútim jasaý konkýrsyna qatysýshylardyń quqyǵy shektelgenin habarlaǵan edik.