Astyq jınaý kezeńinde munaı zaýyttaryn jóndeýge toqtatý dástúrge aınaldy - depýtat
«Sońǵy kúnderi elimizdiń birneshe óńirinde janarmaı qunynyń ósýine, sondaı-aq dızel otynynyń tapshylyǵyna baılanysty kásipkerlerdiń, júk tasýshylar men júrgizýshilerdiń narazylyq aktsııalary oryn alyp jatyr. Munaı ónimderiniń baǵasyna ekonomıkamyzdyń barlyq salalary táýeldi ekeni jasyryn emes. Onyń baǵasy qarapaıym tutyný taýarlarynan bastap, strategııalyq mańyzy bar shıkizattyń qunyna da tikeleı áser etedi. ıAǵnı, dızel baǵasynyń kóterilýi bizdiń kásipkerlerdiń básekege qabilettiligin tómendetetini anyq. Al, dızeldiń saýdada bolmaýy, tipti ekonomıkany tyǵyryqqa ákelip soǵatyn týra jol», - dedi S. Erýbaev Energetıka mınıstri Maǵzum Myrzaǵalıevtiń atyna joldaǵan saýalynda.
Osy oraıda ol munaı óniminiń maýsymdy tapshylyǵy jyl saıyn qaıtalanatyn kórinis bolǵanyn atap ótti.
«Dál, kóktemgi egin egý nemese kúzgi astyq jınaý kezeńderinde bizdiń munaı óńdeý zaýyttary jóndeý júrgizýge toqtaıtyny bir dástúr sııaqty. Qazaqstanda halyq sanynyń ulǵaıýy, ekonomıkanyń ósýi, avtokóliktiń kóbeıýi, jumys istep turǵan Atyraý, Shymkent, Pavlodar munaı óńdeý zaýyttarynyń qýaty jetkiliksiz ekendigi baıqala bastaǵan kezde, tórtinshi zaýytty salý máselesi qyzý talqylanǵan bolatyn. Biraq, bundaı sheshim qabyldanbaı, qoldanystaǵy zaýyttarǵa jańǵyrtý jumystaryn júrgizý josparlanǵan. Alaıda, jańǵyrtý jumystaryn júrgizgenniń ózinde, óndiris qýaty jetkiliksiz bolyp qalǵandyǵyn ýaqyt kórsetti. Tipti, kómirsýtek shıkizaty joq memleketterdiń ózinde bıo-dızel óndirisi óris alýda. Al biz, munaı eksporttaýshy memleket bola turyp, munaı ónimderin ımporttaýǵa májbúr bolyp otyrmyz. Ókinishke qaraı, mınıstrlik óz deńgeıinde otandyq dızelmen ishki naryq suranysyn qamtamasyz ete almaıtyndyǵyn moıyndap otyr», - dedi depýtat.
Onyń paıymynsha, munaı óńdeý boıynsha qosymsha qýattardy qurý máselesi aldyńǵy qatarǵa shyǵyp tur.
«Al, qosymsha taǵy munaı óndirisin damytsaq, biz munaı ǵana emes, munaı ónimderin eksporttaýshy memleket bola alar edik. Oǵan obektıvti negizder bar, óıtkeni, qazaqstandyq benzın men solıarkanyń baǵasy kórshi elderden árdaıym tómen. Memleket basshysynyń Joldaýynda otandyq ónerkásip úshin shıkizat taýarlarynyń baǵasy qoljetimdi, al kólemi jetkilikti bolýy kerek delingen. Osynyń negizinde, munaı kompanııalarynan shıkizat qunyn tómendetý jóninde talap qoıý jolymen janar-jaǵarmaı baǵasyn odan da tómendetýge jol ashylar edi», - dedi S. Erýbaev.
«Qalyptasyp otyrǵan kúrdeli jaǵdaıdy sheshý joldary retinde, benzın jáne dızel shyǵara alatyn tek memlekettik munaı óńdirýshilerge qarap qalmaı, osy baǵyttaǵy jekemenshik kásipkerlerge jan-jaqty qoldaý kórsetýdi usynamyz. Ondaı jobalar bar, biraq tıisti qoldaý tappaı, qajetti deńgeıge shyǵa almaı otyr. Sonymen qatar, dızel otynnyń tapshylyǵynda jáne onyń qymbattaýynda karteldik sóz baılasý faktileri, sondaı-aq, qanshalyqty naryq mehanızminiń yqpaly bar? Al qanshasy zańsyz monopolııanyń oıyndarymen negizdelgen? Soǵan tekserý uıymdastyrýdy suraımyz», - dedi ol.
