Astyq eksporttaýshylar jańa ónimin erte jóneltse, 2026 jyly sýbsıdııa alady
ASTANA. KAZINFORM – Astyq eksporttaýshylar bıyldan bastap jańa ónimnen jınalǵan bıdaıdy shetelge jónelte alady. Bul 2026 jyldyń basynda kólik shyǵyndarynyń bir bóligin memleketten sýbsıdııa retinde qaıtaryp alýǵa múmkindik beredi. Kelesi jyly astyq tasymalyn qoldaýǵa 30 mlrd teńgeden astam qarjy bólinedi, dep habarlaıdy AShM.
Astyqty keıbir naryqtarǵa jetkizý 30 kúnge deıin sozylady. Sondyqtan eksporttaýshylarǵa jóneltýdi aldyn ala bastaý usynylady. Sýbsıdııa alý úshin eń basty talap – astyqtyń 2026 jyly naqty jetkizilgenin dáleldeıtin qujattardyń bolýy.
2024 jyly Qazaqstanda astyq pen maıly daqyldardan óte mol ónim alyndy. Al Ortalyq Azııa naryqtarynyń múmkindigi shekteýli bolǵandyqtan, astyq artyq jınalyp, ishki naryqta baǵaǵa qysym tústi. 2024 jyldyń sońynda joǵary básekelstik pen ótkizýdiń shekteýligi saldarynan astyq baǵasy tómendedi.
Osy jaǵdaıdy retteý úshin Úkimet astyq eksportyndaǵy kólik shyǵyndaryn sýbsıdııalaý baǵdarlamasyn iske qosty. Nátıjesinde astyq satylatyn elder kóbeıip, tasymal kólemi artty.
2025 jyldyń 11 aıynda temirjol arqyly astyq tasymaly:
• Qara teńiz porttaryna – 2,5 ese,
• Reseıdiń Baltyq teńizi porttaryna – shamamen 3 ese,
• Baltyq elderine – 8 ese,
• Ázerbaıjanǵa – 5,5 ese,
• Iranǵa – 2 ese artty.
Eksporttyń ulǵaıýy ishki naryqqa jaqsy áser etti, ıaǵnı, baǵa turaqtaldy, arzanǵa satýdyń (dempıng) qaýpi azaıdy, logıstıka, qaıta óńdeý jáne servıstik salalar damydy.
Bıyl da sharýalar mol ónim aldy, ári ótken jyldan qalǵan astyq qory saqtaldy. Baǵdarlamanyń tıimdiligin eskerip, Úkimet 2026 jyly da eksporttaýshylar men astyq óndirýshilerdi qoldaýdy jalǵastyrady.
2025 jyldyń 11 aıynda barlyǵy 12,6 mln tonna astyq tasymaldandy, bul ótken jylmen salystyrǵanda 34%-ǵa kóp. Onyń 9,7 mln tonnasy eksportqa shyǵaryldy.
Al 2025–2026 marketıngtik jyldyń alǵashqy úsh aıynda (qyrkúıek–qarasha) 4,4 mln tonna astyq tasymaldanyp, eksport 3,4 mln tonnaǵa jetti.
2025 jyldyń jeltoqsanynda ishki naryqtaǵy bıdaı baǵasy 2024 jylmen salystyrǵanda 40–50%-ǵa joǵary boldy. Bir tonnaǵa 40 AQSh dollary kólemindegi kólik sýbsıdııasy sharýalarǵa tabysty saqtaýǵa, qazaqstandyq bıdaıdyń básekege qabilettiligin arttyrýǵa jáne Eýropa, Afrıka, Taıaý Shyǵys pen Ortalyq Azııa naryqtarynda ornyn nyǵaıtýǵa yqpal etedi.
Aıta keteıik, Qazaqstan men Ózbekstan astyq logıstıkasyn birlesip rettemek.