Astanalyq qurylysshylar: Júk kóligin ólsheıtin júıe turǵyn úı baǵasyn ósiredi
ASTANA. KAZINFORM — Astanada aýyr júk kólikteriniń salmaǵyn ólsheıtin avtomatty júıeniń kesirinen turǵyn úı baǵasy qymbattaýy múmkin. Qurylysshylar men júk tasymaldaýshylar osyndaı ýáj aıtyp, dabyl qaqty.
Beton quıý isine bóget boldy
«Atameken» ulttyq kásipkerler palatasynda ótken jıynda Qurylysshylar odaǵynyń tóraǵasy Talǵat Erǵalıev qyrkúıek aıynda iske qosylǵan júk kólikterin ólsheıtin avtomattandyrylǵan júıeniń qurylys materıaldaryn, sonyń ishinde betondy jetkizý jumysyna kedergi keltirip jatqanyn aıtty.
— Bizdegi qazirgi qoldanystaǵy negizgi beton tasýshy júk kólikteriniń syıymdylyǵy — 8-10 tekshe metr. Eger olar toltyryp beton quıdyryp alsa, onda kólik salmaǵynyń shekti mejesi — 25 tonnadan asyp ketedi. Qazir olar bir jolda tek 3-3,5 tekshe metr ǵana beton tasýǵa májbúr. Al zańdy buzsa, olarǵa qanshalyqty artyq salmaǵy baryna baılanysty 400 myńnan 3,7 mln teńge arasynda aıyppul salynady, — deıdi ol.
Odan bólek, bulaı tasymaldaý beton quıý tehnologııasyn da buzýǵa sebep bolýy yqtımal kórinedi.
— Beton bólip-bólip emes, birden, arasyna qabat salmaı quıylýy kerek. Az mólsherde quıylyp, ol qata bastaǵanda taǵy ústine ákelip quıylsa, ol tehnologııanyń buzýlyna ákeledi. Nysannyń irgetasynda ondaı kemshilikke jol berilse, onyń sońy úlken apattarǵa soqtyrýy múmkin. Al qazir salynyp jatqan ǵımarattardyń ishinde mektep, aýrýhana, turǵyn úı sekildi mańyzdy nysandar da bar, — deıdi Talǵat Erǵalıev.
Turǵyn úı baǵasy ósedi
Qurylysshylar odaǵy tóraǵasynyń aıtýynsha, buryn 8-10 tekshe metrlik aýyr júk kóliginiń bir ret qatynaýy 32 myń teńgege baǵalanǵan. ıAǵnı beton tasýshy kompanııalar bir tekshe metr ónimdi jetkizýge 3200-4000 teńge alǵan. Al qazir sol júk kólikteri bir jolda tek 3,5 tekshe metr ónim jetkizetindikten, ár tekshe metrdiń baǵasy 9142 teńgege kóterilgen. Bul logıstıkanyń 2,5 esege jýyq qymbattaýyna ákelip otyr.
«Jetisý JK» qurylys kompanııasynyń basshysy Janat Tólegenovtiń aıtýynsha, qysqy merzimde az mólsherde quıylýy sebepti temperatýrasy tómendegen betondy qaıta jylytý kerek bolady.
— Beton zaýyttan 26 gradýspen shyǵady. Qurylys nysanyna jetkende ol 15 gradýs bolyp turýy kerek. ıAǵnı beton jyly kúıde quıylýy tıis. Qazir tasymaldaýshylar az mólsherde jetkizýine baılanysty ol 5 gradýsqa deıin salqyndap qalyp jatyr. Qurylys nysanyna jetken soń biz ony qaıtadan jylytyp, elektr energııasyn jumsaımyz. Bunyń bári kóp shyǵyn ákeledi, — deıdi ol.
Qurylysshylar odaǵynyń Astana qalasy boıynsha fılıalynyń dırektory Vıacheslav Lazarev beton baǵasynyń ósýi turǵyn úı baǵasynyń ósýine ákeletinin aıtty.
— Beton negizgi qurylys materıalynyń qataryna jatady. Ol tek jeke nysandardy salýda ǵana emes, memlekettik mekemelerdi salýda da paıdalanylatynyn umytpaý kerek. Keıbir jaǵdaılarda turǵyn úılerdiń jalpy qunynyń 10-15 paıyzǵa jýyǵyn betondy jetkizý jáne ony quıý kezindegi shyǵyn quraıdy. Osy oraıda betonǵa qatysty, atap aıtqanda jetkizý, qabyldaý, montajdaý sekildi qyzmetterdiń kez kelgeniniń baǵasy kóterilýi túpten kelgende sharshy metrdiń baǵasy ósýine ákeledi. Al ol satyp alýshynyń qaltasyna salmaq salady, — dedi Lazarev.
Beton qabyldaýshylardyń jalaqysy 2 ese azaıdy
Janat Tólegenov beton qabyldaýshy monolıtshilerdiń kóbi basqa jumysqa aýysyp jatqanyn atap ótti.
— Buryn bir monolıtshi kúnine 30 tekshe metr beton qabyldaıtyn. Osy kólemdi oryndaǵanda onyń bir aılyq jalaqysy 700 myń teńge shamasynda bolatyn. Qazir tasymaldaý salasyndaǵy joǵaryda aıtqan kedergilerge baılanysty olar kúninen 15-16 tekshe metr beton qabyldaıdy, sáıkesinshe jalaqysy da eki esege jýyq azaıdy. Osy sebepti beton quıýshylar basqa jumysqa aýysýǵa májbúr bolyp otyr, — dedi ol.
Kólik keptelisi artty
Jıynda aıtylǵan taǵy bir derek, Astanada 30-dan astam beton zaýyty bar eken. Ár zaýyt shamamen alǵanda kúnine 1000 tekshe metr beton shyǵarady. Ony tasymaldaý úshin júk kólikteri shamamen 300 márte qatynaıdy. Júk kólikteri syıymdylyǵynyń tek úshten biri paıdalanylatyndyqtan, olardyń qatynaý sany úsh ese artady. Osylaısha elordada qazirgi tańda burynǵydan kúnine 20 myń reıs artyq oryndalady. Bul óz kezeginde kólik keptelisiniń artýyna yqpal etedi.
Urymtal tustaǵy usynys
Júk tasymaly jáne qurylys salasynyń ókilderi osy oraıda bul shekteýdi 5 jylǵa shegere turýdy usynady. Sebebi kásipkerler 8-10 tekshe metrlik júk kólikterin lızıngke alǵan. Endi ol nesıeniń negizgi bóligi jabylýy jáne kólikter eskirip, belgili bir amortızatsııalyq kezeńnen ótýi qajet.
Kólik mınıstrliginiń jańa buıryǵyna saı, endigi jerde betondy 4 tekshe metrlik júk kóligimen tasymaldaý yńǵaıly. Al ondaı kólikter qazir joqtyń qasy. Júk tasymalymen aınalysatyn kompanııalar osy 4-5 jyldyń ishinde sondaı kólikterge kóship úlgerýi tıis.