Astanada JRVI men tumaýdyń kóbeıýine baılanysty sanıtarııalyq shekteýler kúsheıtildi

ASTANA. KAZINFORM – Astana qalasynyń Bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeri Aıgúl Shaǵaltaeva jiti respıratorlyq vırýstyq ınfektsııalar (JRVI) men tumaýdyń ósýine baılanysty sanıtarııalyq indetke qarsy (profılaktıkalyq) is-sharalardy kúsheıtý týraly qaýly qabyldady.

Astanada syrqattanýshylyq qalaı ósip jatyr?

Qujatta kórsetilgendeı, 2025 jyldyń 1 qazanynan bastap 2024 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda Astana qalasynda JRVI-men syrqattanýshylyqtyń artqany baıqalady.

Sońǵy, 45-aptada qalada 23 002 JRVI jaǵdaıy tirkelgen. 44-shi aptamen (2025 jylǵy 30 qazan – 5 qarasha) salystyrǵanda syrqattanýshylyq 1,5 ese artqan (ol kezde 14 994 jaǵdaı bolǵan).

14 jasqa deıingi balalar arasynda syrqattanýshylyq 60% quraıdy – 14 018 jaǵdaı.

Mektep oqýshylary jalpy syrqattanǵandardyń 25%-yn (5 752 jaǵdaı) qurap otyr, ótken aptamen salystyrǵanda bul kórsetkish 1,1 esege ósken. Ásirese 1-4 synyptarda syrqattanýshylyq joǵary – 30% jáne odan da kóp.

Laboratorııalyq monıtorıng barysynda JRVI men tumaýmen aýyratyn patsıentterden alynǵan 285 synama zerttelgen. Sonyń 116 synamasy oń nátıje kórsetken, barlyǵy da A(H3N2) tumaý vırýsy. Budan bólek, 6 jaǵdaıda COVID-19 anyqtalǵan.

14 jasqa deıingi balalar arasynda A(H3N2) tumaýy 26 jaǵdaıdy nemese 22%-dy quraıdy.

Qaýlyda Astana qalasynyń aýdan ákimderi, Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasy, Bilim basqarmasy, bilim berý uıymdarynyń basshylary, ulttyq saraptama ortalyǵynyń qalalyq fılıaly, qalalyq jedel járdem stantsııasy jáne aýdandyq sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý basqarmalaryna naqty mindetter júktelgen.

Emhanalar men ambýlatorııalarǵa qatysty talaptar

Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasy basshysyna ambýlatorııalyq-emhanalyq uıymdarda myna sharalardy qamtamasyz etý tapsyrylǵan:

• úıge shaqyrtýlarǵa qosymsha jaǵdaı jasaý (avtokólik, janar-jaǵarmaı, tirkeý bóliminiń kezekshiligi);
• medıtsınalyq personal men patsıentter úshin maska rejımin saqtaý;
• emhanada naýqastardyń uzaq ýaqyt jınalýyn boldyrmaý, qosymsha qabyldaý kabınetterin ashý;
• kireberister men aýmaqta súzgi-kabınetterdiń (fıltr-kabınetterdiń) jumysyn qamtamasyz etý;
• JRVI, tumaý jáne asqyný belgileri bar adamdardy arnaıy bólmelerge oqshaýlaý, qajet bolsa, zertteý úshin jaǵyndy alý jáne ambýlatorııalyq nemese statsıonarlyq emge jiberý;
• júkti áıelder men 1 jasqa deıingi balalardyń úıge shaqyrtýlaryn birinshi kezekte oryndaý, kúndelikti patronaj jáne qajetti jaǵdaıda der kezinde gospıtalızatsııalaý;
• tumaýǵa kúdigi bar, aýyr jáne ortasha aýyr jaǵdaıy bar naýqastarǵa qosymsha telefon jelileri arqyly konsýltatsııalyq kómek kórsetý jáne gospıtalızatsııalaý;
• medıtsınalyq uıymdardyń jumys ýaqytyn 08:00-20:00 aralyǵyna deıin uzartý, demalys jáne mereke kúnderi – 08:00-18:00;
• JRVI, tumaý jáne pnevmonııany emdeýge arnalǵan vırýsqa qarsy preparattardyń jetkilikti qoryn qamtamasyz etý;
• qyzmetkerlerdi bir rettik maskalarmen (ár 3 saǵat saıyn aýystyrý) qamtamasyz etý;
• adamdar kóp jerlerde aýany zararsyzdandyrý qurylǵylaryn paıdalaný;
• sanıtarlyq toraptardy suıyq sabyn, bir rettik qaǵaz súlgiler, pedaldy qoqys jáshikterimen jabdyqtaý;
• úı-jaılardaǵy temperatýra +18°S-tan tómen bolmaýy tıis;
• JRVI belgileri bar patsıentterge onlaın keńes berý;
• emhanalarda JRVI men tumaýdyń aldyn alý boıynsha kórneki aqparat (stend, paraqsha, beınematerıaldar) ornalastyrýdy kúsheıtý.

Aýrýhanalar, perzenthanalar jáne statsıonarlar

Statsıonarlyq kómek kórsetetin medıtsınalyq uıymdar men bosandyrý uıymdary:

• qajet bolǵan jaǵdaıda somatıkalyq bólimshelerdegi tósekterdi ınfektsııalyq tósekterge qaıta beıindeý;
• aýrýhanaǵa kelýshiler – patsıentterdiń týystary men bógde adamdardyń kirýin ýaqytsha toqtatý;
• medıtsınalyq personal men naýqastar arasynda maska rejımin saqtaý;
• JRVI jáne tumaýmen aýyratyn patsıentterge qyzmet kórsetetin medıtsına qyzmetkerlerin jeke qorǵanys quraldarymen (maska, halat, qolǵap) qamtamasyz etý;
• JRVI, tumaý jáne pnevmonııany emdeýge arnalǵan preparattar, dezınfektsııalaý quraldarynyń qoryn tolyqtyrý;
• aýrýhana ishindegi temperatýralyq rejımdi saqtaý: jalpy bólimshelerde +18°S-ten tómen emes, perzenthana blogynda +22°S-ten tómen emes;
• palatalardy kúnine keminde úsh ret jeldetý;
• aýa zararsyzdandyrý qurylǵylaryn paıdalaný;
• personal men patsıentter arasynda JRVI jáne tumaý belgileri bar adamdardy anyqtaýdy uıymdastyrý, naýqastardy jeke palatalarǵa nemese bloktarǵa oqshaýlaý.

Qalalyq jedel járdemge qatysty tapsyrmalar

Astana qalalyq jedel medıtsınalyq járdem stantsııasyna:

• úıge shaqyrtýlardy qamtamasyz etý úshin qosymsha avtokólik, janar-jaǵarmaı, tirkeýshilerdiń aýysymdyq jumysyn uıymdastyrý, eńbekke ýaqytsha jaramsyzdyq paraqtaryn jeti kúntizbelik kúnge deıin berý;
• JRVI jáne tumaý belgileri bar júkti áıelder men 1 jasqa deıingi balalarǵa birinshi kezekte qyzmet kórsetý, qajet bolǵan jaǵdaıda olardy gospıtalızatsııalaý;
• jeńil jáne qaıtalanǵan jaǵdaılar boıynsha onlaın keńes berý tapsyrylǵan.

Mektepter men balabaqshalar: qashyqtan oqý jáne tańǵy súzgi

Astana qalasynyń Bilim basqarmasy, densaýlyq saqtaý basqarmasymen jáne MSAK uıymdarymen birlesip, barlyq bilim berý uıymdarynda myna sharalardy qamtamasyz etýi tıis:

• 2025 jylǵy 20 qarashadan 5 jeltoqsanǵa deıin: bir synypta oqýshylardyń 30% jáne odan kóbi JRVI-men aýyrsa, ol synypty qashyqtan oqytý formatyna aýystyrý;
• bir ınkýbatsııalyq kezeń ishinde bir synyptyń 20-30%-ynda JRVI jaǵdaıy tirkelse, on kúntizbelik kún boıy kabınet júıesin toqtatý jáne synypqa jańa balalardy qabyldamaý;
• ár aýysym aldynda tańǵy súzgi júrgizý – jótel, qyzý, basqa da JRVI belgileri bar balalar men pedagogtardy sabaqqa jibermeý;
• balalar úıleri, ınternattar, prııýttar men jasóspirimderge arnalǵan ortalyqtarda kúndelikti súzgini (saýalnama, tekserý, qajet bolǵanda termometrııa) uıymdastyrý;
• balalardyń, jasóspirimder men qyzmetkerlerdiń kúndelikti qatysý monıtorıngin júrgizý, sebepterin anyqtaý jáne aýrý jaǵdaılary týraly medıtsına uıymdaryna habarlaý;
• JRVI jáne tumaý belgileri baıqalǵan balalardy ata-analary kelgenge deıin oqshaýlaǵyshta ustaý, qajet bolsa jyldam túrde aýrýhanaǵa jetkizý;
• medıtsınalyq pýnktter men oqshaýlaǵyshtardy termometr, shpatel, bir ret qoldanylatyn maska, tumaýǵa qarsy preparattarmen jabdyqtaý;
• úı-jaılarda +18°S +22°S aralyǵynda temperatýralyq rejımdi saqtaý;
• kabınetterde ylǵaldy jınaý men jeldetý rejımin kúsheıtý, úzilis ýaqytyn 10 mınýttan 15 mınýtqa deıin uzartý;
• dárethanalardy suıyq sabyn, bir rettik súlgilermen qamtamasyz etý;
• oqýshylarmen jeke gıgıena jáne JRVI men tumaýdyń aldyn alý taqyrybynda túsindirý jumystaryn, taqyryptyq dıktanttar ótkizýdi uıymdastyrý;
• buqaralyq mádenı, merekelik jáne sporttyq is-sharalardy ýaqytsha toqtatý.

Qaýlyda epıdemııaǵa qarsy is-sharalar Astanada JRVI jáne tumaý boıynsha epıdemıologııalyq jaǵdaı jaqsarǵanǵa deıin jalǵasatyny kórsetilgen.

Aıta keteıik, Astanadaǵy dárihanalarda vırýsqa qarsy preparattar tapshylyǵy bar.