Astanada Sırııa janjalyn retteýge baılanysty kezekti kelissózder ótti
Buǵan deıin kelissózder BUU-nyń araaǵaıyndyǵymen naýryzdyń aıaǵynda Jenevada júrgizilgen bolatyn. Biraq, onda Sırııa bıligi men oppozıtsııanyń betpe-bet kezdesýi bolǵan joq. Olardyń árqaısysy BUU-nyń arnaıy ókili Staffan de Mıstýra jáne Reseı syrtqy ister mınıstriniń orynbasary Gennadıı Gatılovpen bólek-bólek kezdesip, ózderiniń talaptaryn jetkizdi. Máselen, oppozıtsııalyq tarap ótpeli kezeńniń saıası máselelerin talqylaýdy usynsa, Asad úkimetiniń ókilderi kún tártibine terrorızm máselesin qosýdy talap etti. Buǵan oppozıtsııa jaǵy úzildi-kesildi kelispeıtindigin málimdedi. Sóıtip, Jeneva kelissózi aıtarlyqtaı nátıje bermedi. Sirá, bul osydan biraz buryn reseılik saıasattanýshy Evgenıı Satanovskıı aıtqandaı, Jenevada Eýropanyń yqpalymen Bashar Asad bıligine qarsylyq pen saıası talaptar jaıy, al Astanada qarýly qaqtyǵystardy ýaqytsha, ne túbeıgeıli toqtatýy máselesi talqylanatyndyqtan bolsa kerek. Sondyqtan da jurtshylyq Astanadaǵy kezdesýge kóbirek úmit artatyn syńaıly.
Osynyń aldynda Sochıde Reseı jáne Túrkııa prezıdentteri V.Pýtın men E.Erdoǵan kezdesip, onda eki eldiń saýda-ekonomıkalyq qatynasyna qosa, Sırııadaǵy ahýaldy retteý taqyryby da qozǵalǵan. Sonda Reseıdiń Astana kelissózinde qaýipsizdik aımaqtaryn qurý jóninde usynys jasaıtyny belgili bolǵan. Sodan bir kún buryn V.Pýtın muny AQSh prezıdenti D.Tramppen telefon arqyly sóılesip, talqylaǵan, biraq, máselege ekeýiniń kózqarasy eki túrli bolǵan kórinedi.
Bir aıta ketetini, Astanadaǵy kezdesý barysynda Máskeýdiń bastamasymen Túrkııa, Reseı jáne Iran tarapynan deeskalatsııalyq aımaqtar qurý jóninde kelisimniń mátinin Qazaqstan Respýblıkasynyń syrtqy ister mınıstri Qaırat Ábdirahmanov jınalǵandarǵa jarııalap, kepil bolýshy elder ókilderin qol qoıýǵa shaqyrǵan sátte oppozıtsııalyq toptyń ókili «Iran - qylmysker!» dep aıqaılap, zaldy tastap shyqty. Munyń ózi oppozıtsııalyq taraptyń janjaldy retteýge Irannyń qatysýyna qarsy ekenin ańǵartady.
Alty jyldan astam ýaqyt soǵystan kóz ashpaı kele jatqan Sırııa jerinde aldymen tórt óńirde atys-shabys toqtap, bul jergilikti halyqtyń tynyshtyǵy men beıbit ómirine jol ashatyn bolsa, quba-qup, basqasha aıtqanda, qýanarlyq is, quptarlyq bastama.
Sırııa Arab Respýblıkasynyń ishki jaǵdaıynan beıhabar bireýler: «Bul nege bitpeıtin daý-janjal?» - deýi múmkin. Munda másele resmı bılik pen oǵan qarsy oppozıtsııanyń daý-damaıy bolsa bir sári. Eń jamany - «Sırııa soǵysyna» syrtqy kúshterdiń aralasyp otyrǵany. Osyǵan deıin de aıtylǵanyndaı, Reseıdiń áskerı avıatsııasy, lıvandyq «Hezbolla» qozǵalysynyń otrıadtary, Iran men Irak eriktileri, jeke ásker kompanııalar úkimet áskerleriniń jaǵynda soǵysyp júrgen bolsa, oppozıtsııalyq quramalardy AQSh, Saýd Arabııasy, Túrkııa men Katar qarý-jaraqpen qamtamasyz etip, Ansar ál-Islam sekildi sýnnıttik quramalar birge shaıqasyp júr. Buǵan taǵy, óz betterinshe soǵysyp júrgen terrorıstik jıhadshyl «Djebat an-Nýsra» men DAISh uıymdaryn qosyńyz. Basqasha aıtqanda, Sırııa jeri ártúrli áskerı quramalardyń urys qımyldarynyń «teatr alańyna» aınalǵan.
Osyndaı sebeppen Sırııa máselesi sheshilýi qıyn da kúrdeli túıin bolyp otyr. Sondyqtan onyń qashan aıaqtalatyny týraly kesimdi pikir men boljam aıtý qıyn. Alda áli talaı kelissózder júrgizilmek.
Astanadaǵy kelesi kezdesý aldaǵy shildeniń orta tusynda bolmaq. Oǵan deıin Túrkııanyń astanasy Ankarada eki ret sarapshylardyń keńesý otyrysy ótkiziledi.
