Astanada aýyl áıelderiniń forýmy ótedi

ASTANA. QazAqparat - 2008 jyldan beri BUU Bas Assambleıasynyń sheshimi boıynsha aýyldy jerlerde áıelderdiń jaǵdaıyn jaqsartý rezolıýtsııasy aıasynda 15 qazan Halyqaralyq aýyldaǵy áıelderdiń kúni retinde atap ótiledi. Osy oraıda búginde eldi mekenderdegi názik jandardyń jaǵdaıy týraly jáne olardy qoldaýǵa qatysty qandaı sharalar qabyldanyp jatqandyǵy jóninde «Expo&Women» halyqaralyq uıymynyń atqarýshy dırektory Lázzat Asqarova baıandap berdi.

- Lázzat Qajytaıqyzy, sońǵy jyldar bul meıram bizde de atalyp jatyr. Qazaqstandaǵy áıelder úshin osy ataýly data qandaı mańyzǵa ıe bolýy tıis?

- Osy meıram kúnin atap ótý - aýyl áıelderiniń kópqyrly rólin qoldaý bolyp otyr. Ótken jyly aýyl áıelderiniń respýblıkalyq forýmyn jyl saıyn ótkizetinimizdi jarııaladyq. Bul shara bir aıdan keıin ótetin bolady.

- Endeshe, daıyndyq jumystary qalaı júrip jatyr?

- Barlyq oblystarda delegatsııalardyń sapaly quramyn qalyptastyrý sharalary belsendi túrde atqarylýda. Olardyń quramyna aýyl ómirindegi túrli salalardyń ókilderi enedi. Osy oraıda aýdan men aýyldyq okrýgterdiń ákimderi, fermerlik sharýashylyqtar basshylary, ShOB jetekshileri, áleýmettik mekemeler dırektorlary, aýyldyq ÚEU ókilderi, jastar uıymdarynyń kóshbasshylary jáne basqalary qamtylady. Árbir delegatsııany oblys ákiminiń orynbasary bastap keledi.

- Osy forým ótkizýdiń eń basty maqsatyna toqtalsańyz?

- Forýmnyń basty maqsaty - aýyl áıelderi qol jetkizgen jetistikterdi kórsetý. Rýhanı jańǵyrý mindetterin, Qazaqstannyń jasyl ekonomıkaǵa kóshýi tujyrymdamasyn júzege asyrýǵa qosqan úlesteri eskeriledi. Osynyń barlyǵyn qamtı otyryp, forýmnyń negizgi kontenti quryldy. Talqylaýǵa engizilgen negizgi taqyryptarǵa toqtalsaq, aýyldyq jerlerde jumyspen qamtý problemalaryn sheshý, aýyl sharýashylyǵy týarlaryn óndirýshilerdi qoldaý, AÓK-te jasyl tehnologııalardy qoldaný tájirıbesi, turaqty aýyl modelin qurý, jergilikti deńgeıdegi saılaýǵa áıelderdiń qatysýyna daıyndyq júrgizý sekildi baǵyttar qarastyrylady.

- Názik jandarǵa qandaı tosyn syı daıarlap otyrsyzdar?

- Bıyl aýyldyq jerlerdegi 10 áıeldiń árqaısysy jańa bıznesti qurýǵa nemese eki jyldan aspaǵan ýaqyttan beri turaqty istep turǵan kásipkerligine 4 000 AQSh dollary kóleminde grant alady.

Eń basty talap retinde ınnovatsııalyq, tıimdilik jáne bıznestiń ekologııalyq tazalyǵy jaǵdaılary eskeriledi. Sonymen qatar, forýmda ár oblystan kelgen bir qatysýshy «Meniń tabystylyǵymnyń tarıhy» atalymynda sóz sóıleıdi. Búginde aýyl áıelderi kópbeıindi fermerlik sharýashylyqtardy qurýda, sondaı-aq qaıyrymdylyq sharalarymen aınalysýda, qoǵamdyq birlestikterge jetekshilik etýde.

- Óńirlerde jáne aýyldardaǵy genderlik teńdikke qatysty ne aıtar edińiz?

- Biz shaǵyn taldaý materıaldaryn jınaqtaýǵa tyrystyq. Osy oraıda barlyq oblystardaǵy 985 aýyldyq okrýgtiń ishinde 171-in, ıaǵnı 17,1 paıyzyn názik jandylar basqaryp otyrǵanyn anyqtadyq. Jalpy, bul kórsetkishter bizdi qýantyp otyr.

Endi oblystar boıynsha málimetke toqtalyp óteıin. Aýyldyq okrýgterde ákim laýazymyndaǵy áıelderdiń 49-y (22%) Aqmola oblysynda, 26-sy - SQO-da, sondaı-aq Pavlodar oblysynda - 18-i, Aqtóbe oblysynda - 17-ci, Qostanaı oblysynda - 16-sy anyqtaldy.

Ókinishke qaraı, Jambyl oblysynda aýyldyq okrýgte ákim qyzmetinde bir ǵana áıel bar, sondaı-aq Mańǵystaý jáne Qaraǵandy oblystarynda da osyndaı jaǵdaı. Al Qyzylorda oblysynda úsheý bolsa, Atyraý oblysynda bul kórsetkish beseýge jetken. Eń qýantarlyǵy - osy aýyr mindetti ózine alǵan áıelderdiń arasynda óte jas mamandar da bar.

28 jastaǵy Ázıza Ybraeva esimdi eń jas aýyldyq okrýg ákimi Pavlodar oblysy Jelezın aýdanynda qyzmet etýde. Osyndaı kóshbasshy áıelder úshin jáne bul jumystarǵa daıyn qyzdarymyzǵa arnap strategııalyq erekshe sessııa ótedi.

Qatysýshylar saıası, ekonomıkalyq, áleýmettik qyzmettegi kóshbasshylyq týraly aqparat alyp, áıelderdiń mansaptyq ósýine qatysty dáris oqylady. Forýmnyń barlyq sharalary týraly jáne bizdiń uıymnyń qyzmetine baılanysty málimetti expoandwomen.com aqparattyq resýrsynan bile alasyzdar.

- Forýmnan qandaı nátıjeni kútip otyrsyzdar?

- Eń basty nátıjeniń biri retinde aýyl áıelderi múddesine ulttyq is-qımyldar strategııasy úshin usynystar ázirleý bolady. Bul baǵyttaǵy maqsat ońaı emes, alaıda ol álemdik trendterge sáıkes keledi, onyń ishinde BUU baǵdarlamasynyń údesinen shyǵady. Aıta keteıin, 2019 jyly sáýirde Avstralııada ótetin Dúnıejizilik aýyl áıelderi forýmyna qatysýdy josparlap otyrmyz. Sonymen qatar, Beijing Expo-2019 halyqaralyq kórmesiniń sharalaryna baramaqpyz, ıaǵnı ondaǵy negizgi taqyryptardyń biri organıkalyq aýyl sharýashylyǵyna arnalǵan. Meniń oıymsha, bul sharalar áıelderge tabysty jumystary úshin jaqsy yntalandyrýshy qadam bolady.

- Áńgimeńizge rahmet!

Avtor: Gúlmıra Sarbasova