Astanada áleýmettik salany keshendi damytýdyń basymdyqtary talqylandy
ASTANA. KAZINFORM — Premer-mınıstrdiń orynbasary — mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaevanyń tóraǵalyǵymen Astana qalasy ákimdiginde qala aktıvi men Qoǵamdyq keńes músheleri qatysqan keńeıtilgen otyrys ótti. Bul týraly Úkimettiń baspasóz qyzmeti habarlady.
Jıynda elordadaǵy áleýmettik salanyń jaǵdaıy men Memleket basshysynyń elordada ómir súrý sapasyn arttyrý boıynsha tapsyrmasynyń oryndalý barysy talqylandy.
Otyrys barysynda Astana qalasynyń ákimi Jeńis Qasymbek halyq sanynyń turaqty ósýi qala ınfraqurylymyna jańa mindetter qoıyp, aldyn ala josparlaýdy qajet etetinin jetkizdi.
1 qarashadaǵy esep boıynsha, Astana halqynyń sany 1 622 245 adamǵa jetken. Jyl basynan beri halyq sany 93 542 adamǵa artqan, onyń ishinde 17 265 adam tabıǵı ósim esebinen, al 76 277 adam kóshi-qon arqyly tirkelgen. Halyq sany 6,12% ósip, jyl saıynǵy kóshi-qon aǵyny shamamen 100 myń adamǵa jetken. Bul jaǵdaı densaýlyq saqtaý, bilim berý, jumyspen qamtý jáne áleýmettik qoldaý júıelerine túsetin júktemeni aıtarlyqtaı arttyryp otyr.
Jıynda densaýlyq saqtaý júıesin damytýǵa erekshe nazar aýdaryldy. Densaýlyq saqtaý birinshi vıtse-mınıstri Tımýr Sultanǵazıevtiń málimetinshe, elordada 277 medıtsınalyq uıym jumys isteıdi. Ǵımarattardyń tozý deńgeıi — 14,7%, medıtsınalyq tehnıkamen qamtylýy — 82,4% (el boıynsha ortasha kórsetkish — 86,7%). Sonymen qatar salada kadr tapshylyǵy máselesi áli de ózekti. Qazirgi demografııalyq jaǵdaıda perzenthanalar men perınataldyq ortalyqtarǵa da kóńil bólý qajet. Sońǵy 10 jylda elordadaǵy bosaný sany 45%-ǵa artqan.
Aıda Balaeva naqty baǵyttalǵan medıtsınalyq kómek kórsetýdiń mańyzyn sóz etti.
— Medıtsına baqylaýsyz jaǵdaıda jumys isteı almaıdy. Kómek pen qyzmetter naqty baǵyttalýy tıis. Basqarýshylyq sheshimder júıeniń turaqtylyǵyn qamtamasyz etip, azamattarǵa qyzmet sapasynyń jaqsarýyna yqpal etýi tıis, — dedi ol.
Halyq sanynyń turaqty ósýi men kóshi-qon belsendiligi bilim berý salasyna da áser etip jatyr. QR oqý-aǵartý mınıstri Juldyz Súleımenovanyń aıtýynsha, elordada shamamen 200 orta bilim berý uıymy jumys isteıdi, onda 300 myńnan astam oqýshy bar. Jyl saıyn oqýshylar sany 10-12 myń balaǵa artyp keledi.
Sonymen qatar salada birqatar qıyndyq ta bar. Atap aıtsaq, jekemenshik mektepterdegi kadr tapshylyǵy men ınfraqurylym máselesi. 2025 jyly jekemenshik mektepterdi qarjylandyrýǵa 272 mlrd teńge bólingen, bul bilim berý qyzmetteriniń ashyqtyǵyn, standarttarǵa sáıkestigin jáne sapasyn arttyrý mindetin aıqyndaıdy.
Erekshe nazar mektepke deıingi jáne bastaýysh bilim berý júıesine aýdaryldy. Jıyn qatysýshylary pedagogterdi daıarlaý sapasyn arttyrýdyń, sonymen birge muǵalimderge túsetin artyq ákimshilik júktemeni azaıtýdyń mańyzdy ekenin atap ótti.
— Infraqurylym salyp, zamanaýı tehnıkamen jabdyqtaýǵa bolady. Alaıda sapa joq bolsa, nátıje de bolmaıdy. Búgingi balalar — erteńgi qoǵam. Prezıdent kótergen bastamalar jaýapty ári belsendi azamat qalyptastyrýǵa qyzmet etýi qajet, — dedi vıtse-premer.
Sondaı-aq tsıfrlandyrý men jasandy ıntellekt muǵalimdi almastyrý úshin emes, ony qoldaıtyn qural retinde qajettigi aıtyldy.
Astana iri akademııalyq ortalyq mártebesine ıe bolǵanymen, joǵary bilim berý júıesinde kadr daıarlaý boıynsha qurylymdyq máseleler bar. Qaladaǵy 13 joǵary oqý ornynda 105 myńnan astam stýdent bilim alady. Alaıda gýmanıtarlyq baǵyttarda artyqshylyq bolǵanymen, ınjenerlik, IT, medıtsına jáne pedagogıka salasy boıynsha tapshylyq bar. QR ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri Saıasat Nurbektiń aıtýynsha, qabyldaý júıesin ekonomıka suranysymen tyǵyz baılanystyrý, dýaldy oqytýdy damytý jáne bilim berý baǵdarlamalaryn tsıfrlandyrý men JI-di talaptaryna saı jańartý qajet.
Demografııalyq ósim eńbek naryǵy men áleýmettik qoldaý júıesine de áser etýde. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Svetlana Jaqypovanyń málimetinshe, elordadaǵy ekonomıkalyq belsendi halyq sany 750 myńnan asady. 2024-2025 jyldary qalaǵa 90 myńnan astam adam kelgen, áleýmettik qoldaý alýshylar sany 120 myńǵa jýyq. 2025 jyly 42 myńnan astam adam jumyspen qamtyldy.
Sonymen qatar sport jáne týrızm ınfraqurylymy da qaraldy. Astanada 800-den astam sport nysany bar, olardyń 60%-ǵa jýyǵy — jekemenshik. Infraqurylymmen qamtylý deńgeıi 55-60% shamasynda. Qala turǵyndarynyń 41%-y sportpen júıeli túrde aınalysady, alaıda jańa turǵyn alaptarynda jaqyn mańda qoljetimdi sport nysandary jetkiliksiz.
Premer-mınıstrdiń orynbasary Aıda Balaeva jıyndy qorytyndylaı kele, elordanyń áleýmettik damýy demografııalyq jáne kóshi-qon protsesterin baǵalaýǵa negizdelgen keshendi sheshimderdi qajet etetinin atap ótti.
Astana qalasynyń ákimdigi men salalyq memlekettik organdarǵa qyzmetterdi maqsatty josparlaý men qarjylandyrý, kadr saıasatyn ekonomıka suranysyna saı júrgizý, jańa turǵyn alaptarynda áleýmettik ınfraqurylymdy qoljetimdi etý, bıýdjet qarajatynyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý jáne elordanyń Qoǵamdyq keńesimen ózara baılanysty kúsheıtý tapsyryldy.
Sondaı-aq Astananyń halqynyń qarqyndy artýy kezinde turaqty damýdyń negizgi faktory nysandar men baǵdarlamalardyń sany emes, basqarý sapasy ekeni erekshe atap ótildi.
Aıta ketelik