Astana - Qazaqstan halqynyń derbes tańdaýy
Keıinnen, 1997 jyly Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń elordany Almatydan Aqmolaǵa kóshirý týraly sheshimi shyqty. Soǵan oraı Aqmolaǵa qaraı resmı kóshtiń basy 1997 jyldyń kúzine qaraı bastaldy. Osy jyldyń 20 qazanynda Prezıdent Qazaqstannyń jańa astanasy Aqmola qalasy bolǵanyn resmı túrde jarııalady. 1997 jylǵy 8 qarashada Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik rámizderi men Prezıdent baıraǵy Aqmola qalasyna jetkizildi. Osy saltanatty sharada Memleket basshysy N. Nazarbaev: «Barlyq saıası sheshimder búginnen bastap osy qalada qabyldanatyn bolady», - dep resmı jarııalaǵan edi. Kóp keshikpeı, 1998 jyly Aqmola qalasynyń aty resmı túrde Astana bolyp ózgertildi. Elorda mártebesine ıe bolǵan qala osy ýaqyttan bastap týǵan kúnin atap ótýdi ıgi dástúrge aınaldyrdy. Jeti jyl qatarynan mereke 10 maýsym kúni toılanyp keldi. Ýaqyt ozǵan saıyn Astana kúniniń mańyzdylyǵy artyp, ol tek elordalyqtar ǵana emes, búkil qazaqstandyqtardyń asyǵa kútetin merekesine aınaldy. Sol sebepti, 2006 jyly Astana qalasy ákimdiginiń qaýlysyna sáıkes jáne qalalyq máslıhattyń sheshimimen merekege - Astana kúni ataýy berilip, ony atap ótý alǵashqy tarıhı sheshim qabyldanǵan kún - 6 shildege bekitildi. Al 2008 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń merekeler týraly zańyna» engizilgen ózgeristerge sáıkes, 6 shilde - Astana kúni memlekettik merekeler tizimine endi.
Mine, Astananyń tikeleı avtory Elbasy N. Nazarbaevtyń sózimen aıtsaq, «Ult kelbetine aınalǵan bizdiń Astanamyz qaı jaǵynan qaraǵanda da kisi qyzyǵarlyqtaı, Shyǵystyń da, Batystyń da aıshyqtaryn qatar qabystyrǵan qalaǵa aınalyp keledi». Sol Astana búgin 16 jasqa tolyp, az ǵana jyldyń ishinde álem tanyǵan ásem qalalardyń qatarynan kórindi. Sonymen qatar, «Eýrazııanyń qaq ortasynda biz ornatqan Astana - Qazaqstan halqynyń derbes tańdaýy. Astana - eldiń bolashaqqa salǵan kópiri. Jańa qoǵamnyń sımvoly. Biz is júzinde jańa memleket ornatýdy astanamyzdy jańadan salýdan bastadyq desek te artyqtyǵy joq», - degen bolatyn bir sózinde Elbasy N. Nazarbaev.
Shyndyǵynda, búgingi tańda jer jahan Astanany Qazaqtyń bas qalasy retinde tanyp qana qoıǵan joq, Eýrazııa kindigindegi eń belsendi ortalyqqa, álemdik deńgeıdegi sheshimder qabyldanatyn ortalyqqa aınalǵanyn da moıyndap otyr. Arý Astana tórtkúl dúnıe tamsanatyn, álemniń ataqty astanalarymen saltanat jarystyryp, boı talastyra alatyn bas qalasy retinde qalyptasty. Táýelsiz Qazaqstannyń elordasy jumyr jerdi tolǵandyrǵan taqyryptar talqylanatyn, salıqaly saıasat, tuǵyrly ekonomıka, dinaralyq kelisim keńesteri ótetin jahandyq ortalyq dárejesine jetti.
Sonyń aıqyn dáleline kelsek, 2010 jylǵy Eýropadaǵy qaýipsizdik jáne yntymaqtastyq uıymyna tóraǵalyq etip, Astana Sammıtin ótkizgeli beri Elordanyń mereıli májilister ótkize alatyn deńgeıi qýattala túskendeı boldy. Aıbarymyzdy asqaqtatqan Azıadany qospaǵanda halyqaralyq saıası hám ekonomıkalyq mańyzdy máseleler talqyǵa salynǵan jıyndar, joǵary deńgeıde halyqaralyq sheshimder qabyldanǵan májilister sonyń aıǵaǵy. Bir sózben aıtqanda, Astana qazaq dalasynyń ǵana emes, óńirdiń bedelin alǵa súırep keledi. Al EKSPO-2017 Halyqaralyq kórmesi sekildi jahandyq deńgeıdegi basqosýlardyń aldaǵy ýaqytta da ótkizilýi elordanyń dańqyn da arttyra túspek.
Sonymen qatar, Astana osy jyldar ishinde bıik belesterdi baǵyndyryp, el ekonomıkasyn ilgeriletetin qozǵaltqyshqa da aınaldy.
Atap aıtsaq, qaladaǵy óndiris ónerkásibiniń kólemi 260 mıllıard teńgege jetip, 7 paıyzǵa ósken. Ekonomıkaǵa 545 mıllıard teńge ınvestıtsııa salyndy. Búgingi tańda elordadaǵy shaǵyn jáne orta bıznes te qarqyndy damyp keledi. Mysaly, shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri óndiretin ónimder jalpy óńirlik ónimniń 40 paıyzyn qurap otyr. Sonymen qatar, ótken jyly qalada 1 mıllıon 100 myń sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berilgen.
Astanany jurtshylyq ómiri úshin jaıly etý maqsatynda ekonomıkamen qosa ekologııalyq jaǵdaıyna da etene kóńil bólinip jatyr. Tipti bul Elbasynyń tikeleı nazarynda ustalǵan másele dese de bolady. Máselen, Astanalyq jasyl kógal alańynyń aýmaǵy mıllıondaǵan sharshy metrmen esepteledi. Elordany jasyl jelekpen qaýmalatý, aınala orman ósirý jumysy jalǵasýda. 2020 jylǵa deıin qala ishindegi jáne elorda mańyndaǵy jalpy kólemi 100 myń gektar aýmaq jasyldandyrylatyn bolady. Prezıdenttiń dál osy Astana aınalasyndaǵy «jasyl beldeýdi» Shortandy-Býrabaı aımaǵynyń ormanyna ulastyryp, birtutas ormandy alapqa aınaldyrý týraly bastamasy da batyl qadam.
Tutastaı alsaq, Elbasy aıtpaqshy «Astana - halyqty Qazaqstannyń ósip-órkendeýiniń jáne álemge tanylýynyń jańa bıikterine bastaıtyn búkilqazaqstandyq, jalpyulttyq ıdeıa». Mundaı ıdeıa Máńgilik Eldiń máýeli mindetterimen ushtasa túskeni ıgi.
Endeshe sóz sońynda jalpyulttyq merekege aınalyp otyrǵan Elorda toıy Astana mártebesin asqaqtata tússin dep tileıik!
