Arheologtar Kúltóbe qalashyǵynan balalardyń ertedegi oıynshyǵyn taýyp aldy
Jádiger ysqyryq oıynshyqtar tobyna jatady. Mýzykalyq aspap retinde de paıdaǵa jaraǵan bolýy kerek, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
Qazaqstan ǵylymı-zertteý ınstıtýty qolǵa alǵan «Kúltóbe qalashyǵy tarıhı nysandaryn restavratsııalaý» jobasynyń ǵylymı qyzmetkeri Rýslan Sherbaevtyń aıtýyna qaraǵanda qus sıpatty ysqyrǵysh topyraqtan jasalǵan. Arheologııalyq jádigerlerdiń sırek kezdesetin túrine jatady. Onyń kólemi shamamen 5,0 sm. Beti qyzyl arnaıy boıaý – angobpen syrlanǵan. Oıynshyqtyń úsh tesigi bar: ysqyrǵyshtyń quıryq tusynda erin tıgizer bóligi bolsa, onyń izinshe úrleýish arnasy basyna deıin jalǵasady. Aspaptyń quıryq tusynda kishkentaı sybyzǵy – úrleýish arnamen baılanysyp jatqan dıametri 6 mm-lik tesigi bar. Syrtynan qarapaıym ǵana kórinetin osynaý jádiger ártúrli dybys shyǵarady.
XVII-XVIII ǵasyrdaǵy balalardyń keramıkalyq ysqyrǵyshy. Kúltóbe qalashyǵy
«Dál osyndaı ysqyrǵyshtar Eýrazııa aýmaǵynyń arheologııalyq qazba jumystary júrgizilgen birshama bóliginen da tabylǵan. Bári de XVII-XVIII ǵasyrǵa tıesili. Mamandardyń kóbiniń pikirine qulaq assaq, ertede topyraqtan jasalǵan mundaı buıymdar arýaqtarmen tildesý úshin, dinı rásimderde kýlt quraly retinde qoldanylǵan», - dep túsindiredi arheolog Erlan Qazızov.
Jádigerdi tapqan arheologtar – Rýslan Sherbaev pen Erlan Qazızov
«Kúltóbe qalashyǵynda jylda ǵalymdardyń qolyna ártúrli artefakttar, sonyń ishinde óte sırek kezdesetin jádigerler túsedi. Olardyń qataryna búgin tanystyrylǵan – topyraqtan jasalǵan balalardyń ysqyrǵyshy da kiredi. Ǵasyrlar boıy jer astynda jatsa da qazir tabylǵan ol keremet ún shyǵara alady. Belgili túrkistandyq sýretshi-keramıst ári ejelgi aspaptardy oınaı alatyn Abaıhan Rahmanberdiuly Rysbaev ertedegi aspapty synnan ótkizip, bárimiz ysqyrǵyshtyń búlinbeı búginge jetkenine kóz jetkizdik. Aıtpaqshy aýtentıkalyq tehnologııamen jasalǵan Abaıhan Rahmanberdiulynyń keramıkalyq buıymdary ıÝNESKO sapasy belgisimen atalyp ótken», - deıdi jobanyń ǵylymı qyzmetkeri, arheolog ári etnograf Aısulý Erjigitova.
Sýretshi-keramıst Abaıhan Rahmanberdiuly Rysbaev kúltóbelik ysqyrǵyshta oınap otyr
Sheberdiń aıtýynsha mundaı ysqyrǵyshtar óziniń bala kezinde de bolǵan. Paıdaǵa jarata bilgen adam bul ysqyrǵyshtyń kómegimen qustyń únin keltirip, jeldiń daýysyna sala alady. Qazirgi ýaqytta sheber arheologııalyq jádigerler negizinde aýtentıkalyq tehnologııamen osyndaı balalardyń oıynshyq ysqyrǵyshyn ázirleýdi de úırenip alǵan. Mundaı ysqyrǵyshtar týrısterdiń úlken suranysyna ıe eken.
«Eurasian Resources Group (ERG) qarjylaı qoldaýymen júzege asyrylyp jatqan «Kúltóbe qalashyǵy tarıhı nysandaryn restavratsııalaý» jobasy aıasynda ǵalymdar qyzyqty tarıhı jádigerlerdi taýyp alǵan. Osy muralar ejelgi Túrkistannyń mádenı murasynyń birqatar qyryn asha túsedi. Al búgingi oıynshyq ysqyrǵysh – joba boıynsha ǵylymı izdenisterdiń baǵyttarynyń birin anyqtaıtyn sırek ári jarqyn eksponat. Jádigerler men materıaldardy ǵalymdar túıirimen jınaqtap jatyr», - deıdi jobanyń bas ǵylymı qyzmetkeri Janerke Shaıǵozova.
