«Ár qazaq meniń jalǵyzym» degen atpen sheteldegi qandastar arasynda kontsert bergim keledi - Ibragım Eskendir
- Jaqynda «Kók týdyń jelbiregeni» atty Respýblıkalyq patrıottyq joba aıasynda biraz óńirlerdi aralap kontsert berip qaıttyńyz. Osy jobanyń maqsaty týraly aıtyp berseńiz?
- «Jas Otan» JQ men «Baldáýren» respýblıkalyq oqý-saýyqtyrý ortalyǵymen birlese otyryp, QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» atty maqalasyna jastar tarapynan ún qatý, qoldaý bildirý maqsatynda osy jobany qolǵa alǵan bolatyn.
Onyń ústine bul - Elbasynyń joǵaryda atalǵan maqalasyndaǵy «Jańa turpatty jańǵyrýdyń eń basty sharty - ulttyq kodyńdy saqtaı bilý» degen sózin negizge ala otyryp, QR memlekettik rámizderiniń 25 jyldyq merekesine oraı jas urpaqty otansúıgishtikke tárbıeleý, memlekettik rámizderge degen qurmetin arttyrý, elimizdiń túpkir-túpkirinde eleýsiz júrgen jas talanttardyń úlken sahnada óner kórsetýine yqpal jasaý, óskeleń urpaqqa mádenı jáne rýhanı tárbıe berý baǵyttarynda júrgizilip jatqan biregeı shara dep aıtar edim. Osy oraıda «Baldáýren» RMQK ROSO Bas dırektory Tólepbaı Muhıtdın Bekbolatulyna jáen «Jas Otan» JQ - nyń tóraǵasy Danııar Súndetbaevqa alǵys bildirgim keledi.
- Joba aıasynda qandaı sharalar atqaryldy?
- Bizdiń alǵashqy kontsertimiz 2 mamyr kúni Qyzylorda qalasynan bastaý aldy. Ári qaraı Shymkent, Taraz, Almaty, Taldyqorǵan, Aqtaý, Atyraý, Oral, Aqtóbe qalalarynda bolyp, jalpy jıyny 10 kontsert berdik. Jobaǵa 20000 myńnan astam jastar qatysty. Ár óńirge barǵanda sol jerdegi ónerli jastar, áleýmettik az qamtylǵan oqýshylar, ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan balalar jáne múmkindigi shekteýli talantty oqýshylar óz ónerlerin kórsetip, kórermenniń yqylasyna bólendi. Sonymen qatar, kontsertke qatysýshy jastar Elbasymyzǵa óz tilekterin joldap, Qazaqstan jastaryn otanshyldyqqa, bilimdilikke, eńbekqorlyqqa bastaıtyn úndeýlerin oqydy.
Jobanyń ekinshi kezeńin qyrkúıek aıynda Soltústik, Ortalyq, Shyǵys Qazaqstan oblystarynda jalǵastyrsaq dep otyrmyz. Alla buıyrtsa, jeltoqsan aıynda osy sharany Astana qalasynda qorytyndy kontsert berip aıaqtaımyz.
- Búgin memlekettik rámizder kúni. Osy merekeniń qadir-qasıetin qalaı túsinesiz?
- Elbasymyzdyń «Otan men elge degen mahabbat - onyń rámizderine degen qurmetten bastalady», - degen qanatty sózi bar. Sondyqtan qazaq jastary rámizderimizdiń qadir-qasıetin sezinýi kerek. Ata-babamyz osy kók baıraǵymyzdy jelbiretý úshin qanshama qan tógip, jan berdi. Osyny búgingi jastar bilýi tıis. Rámizderimizdiń qadirin bilsek - táýelsizdiktiń qadirin biletin bolamyz. Rámizder kúni men úshin úlken mereke. Bul kúni meniń jumys kestemde óte tyǵyz. Jan-jaqtan shaqyrýlar kóp bolyp jatady.
- Jaqynda jaryq kórgen «Oıan qazaq» atty ánińiz áleýmettik jelide keń taralyp, tyńdarmandardan jaqsy baǵa alyp jatyr. Osy ánniń tarıhyna toqtala ketseńiz?
- Bul kópten oıda júrgen týyndy edi. Ózińiz bilesiz, bıyl elim dep ótken erlerimiz bastaǵan Alash qozǵalysynyń 100 jyldyǵy. Osy batyr babalarymyzdyń izimen «Oıan qazaq» degen án jazdym. Sózi aqyn Serik Seıtmandiki. Mirjaqyp atalarymyzdyń jyrlaryn, arman-tilekterin jalǵastyrsaq, búgingi urpaqqa jetkizsek degen nıet. Barlyǵyn jan-jaqty qamtýǵa tyrystyq. Buıyrtsa, bul ánge el rýhyn oıatatyn beınebaıan túsirý oıymyzda bar.
- Budan basqada jańa ánder jazyp, shyǵarmashylyq izdeniste bolarsyz. Bizdiń oqyrmandarǵa aldaǵy josparlaryńyz týraly aıtyp berseńiz?
- Árıne, shyǵarmashylyq adamy úzdiksiz izdeniste bolýy kerek. Qolǵa alyp jatqan jańa bastamalar kóp. Sabyr Adaıdyń «Ár qazaq meniń jalǵyzym» degen týyndysyna án jazyp, alǵashqy nusqasyn daıyndap qoıdym. Aldaǵy ýaqytta «Ár qazaq meniń jalǵyzym» degen atpen shetelde turatyn qandastar arasynda kontsert berý oıymda júr. «Álemde bar qazaqta bir otan bar» degen Erlan Tóleýbaıdyń sózine jazǵan ándi jazyp jatyrmyn. Sondaı-aq «Atadan bala aıyrylyp, Qanaty synyp qaıyrylyp, Qasiret tolyp júrekke, Turǵan bir kezde qaıǵyryp, Tolyp jatqan qamqorlar, Elde joq ediń, qaıda ediń? Qulandaı úrkip elderiń, Qaldyryp meken jerlerin, Jaıaý, jalpy, jalańash, Qatyn, bala, erleriń Ashtyqtan kyrǵyn tapqanda, Sypyra jomart, qaıda ediń?», dep tógiletin Mirjaqyp Dýlatovtyń ózekti órteıtin ókinishke toly «Qaıda ediń» degen óleńin elge ánmen jetkizgim keledi.Onyń da áýeni daıyn tur. Sol sekildi «Biriń qazaq -biriń dos» degen tolǵaý daıyndyq ústinde.
Men aldaǵy ýaqytta jyraýlar poezııasyna, batyrlar jyryna tereń úńilgim keledi. Ózderińizge belgili, Bekbolat Tileýhanov syndy ustazdarymnan úlgi ala otyryp, tarıhtyń tereń qatparlaryndaǵy uly babalarymyzdyń jyrlaryn jańasha árlep, el nazaryna usynyp, rýhty qamshylasam dep oılap júrmin.
- Qazirgi qoǵamda bolyp jatqan ózgeristerge pikirińiz qandaı? Sizdi ne qynjyltady?
- Men elimniń patrıoty, jáı qarapaıym azamaty retinde qoǵamda bolyp jatqan árbir oqıǵalarǵa óz tarapymnan ún qatýǵa tyrysamyn. Ol meniń azamattyq pikirim bolyp qalady. Óıtkeni qoǵamda bolyp jatqan jaǵdaılar siz ben bizdiń taǵdyrymyzǵa, kózqarasymyzǵa jáne jalpy ómir súrý saltymyzǵa yqpal etedi. Óner halyqtyq bolǵasyn, ol sol ulttyń ıgiligine jumys jasaýy kerek. Men qoǵamymyzda bolyp jatqan jaǵdaılarǵa óz ánimmen jaýap berýge tyrysamyn. Máselen, Jańaózende oryn alǵan oqıǵa kezinde «Sabyr halqym» degen ánimizben eldi sabyrǵa, birlikke shaqyrǵymyz keldi. Búginde estradalyq baǵyt bızneske aınalyp ketti, ol da durys shyǵar. Biraq óner - ıdeologııa, tárbıeleýshi qural, halyqtyń aınasy ekendigin esten shyǵarmaýymyz shart dep esepteımin. Biz osyny durys túsinýimiz kerek. Elbasynyń Ulttyq kod degeni - tarıhymyz, ata dástúrimiz, til men dinge qatysty babalarymyzdyń ustanymy men qasıeti. Ulttyq boıaýy qanyq ánder men jyrlar osy qasıeterimizge qan júgirtedi. Baıqasańyz, bizge jetken babalarymyzdyń ánderiniń bári eldi izgilikke, izgilikke, sabyrǵa, tatýlyqqa shaqyrǵan.
- Ibragım, Siz «Nur Otan» partııasynda jastar saıasatymen aınalysyp júrsiz. Sizdiń pikirińizshe, jastardyń otanshylyq sezimin qalaı oıatýǵa bolady. Osy baǵyttarda naqty qandaı sharalar jasalýy kerek dep oılaısyz? Jalpy sizdi ne alańdatady?
- Memleket tarapynan bizge kóptegen múmkindikter berilip otyr. Osy múmkindikterdi durys paıdalanýymyz kerek. Elbasy alǵa qoıǵan uly bastamalar tóńiregine uıysý kerek. Jáne árbir azamat osy ıdeologııalardy halyq arasynda keńinen nasıhattaýǵa, óskeleń urpaq sanasyna jetkizýge óziniń úlesin qosýy kerek. Muny azamattyq boryshy dep sanaýy tıis. Tek án, óner arqyly ǵana emes, jalpy basqa da tolyp jatqan jobalarmen nasıhattaý.
Meni alańdatatyn másele, jas otbasylardyń jıi ajyrasýy. Ótken jyly otbasyn qurǵan 148 myń januıanyń 50 myńǵa jýyǵynyń shańyraǵy shaıqalyp, ajyrasyp ketipti. Bul úlken qasiret! Ulttyń qýaty myqty bolý úshin ár otbasynyń qabyrǵasy berik bolýy kerek. Otbasylyq ınstıtýttar qurylyp osy máseleni qolǵa alsa deımin. Sondaı áleýmettik jelide jaǵa jyrtysyp jatqan qyzdardyń tóbelesi. Ony kórip turyp, qoı degenniń ornyna qyzyqtap túsirip, ınternetke jarııalaıtyn jigitterimizdiń namyssyzdyǵy. Odan basqa da sol áleýmettik jeliniń «quly» bolyp, ar men abyroıdan aıyrylǵan keıbir óskeleń urpaq, zamandastarymnyń áreketteri men qynjyltady.
- Qazaq ónerin Dımash baýyrymyz álemge tanytyp, rýhymyzdy bir kóterip tastady. Ánshi retinde onyń ónerin qalaı baǵalaısyz?
- Keıbir óner ıelerine Alla taǵala talantty aıamaı beredi, biraq olar eńbektenbeıdi. Al, keıbir óner adamdary eńbekqor bolsa da, talanty jetispeı jatatyn tustary bolady. Dımashtyń boıynda ekeýi de bar. erekshe kishpeıil, ári eńbekqor. Ol óziniń talanty men eńbekqorlyǵynyń nátıjesinde álemdi aýzyna qaratty. Men tek oǵan tilekshimin. Qazaqtyń jastary arasynan Dımashtaı ónerpazdar shyǵa bersin. Ol bizdiń ulttyq brendimiz.
USTAZ PІKІRІ
«Baldáýren» bazasynda qurylǵan qazaqstandyq jas patrıottar akademııasynyń jetekshisi, Dilásh Rysqulbekqyzy Bıtýova:
«Men «Baldáýren» ortalyǵy atynan «Kók týdyń jelbiregeni» atty respýblıkalyq jobanyń basy-qasynda bolyp, Ibragımmen birge óńirlerdi aralap keldim. Bul jolǵy kontserttik sapardan alǵan áserim erekshe boldy. Jastardyń patrıottyq ánderge, ulttyq áýenge sýsap qalǵandyǵyn baıqadym. Rýhty ándermen birge kók týymyz jelbiregende balalardyń otanshylyq rýhy odan ári bıikteı túsken syńaıly. Olardyń janarynan elge, ultqa degen sezimniń asqaqtaǵanyn, ulttyq remizderimizge degen súıspenshilikti sezingenin baıqadym. Tamyrlarynda týlaǵan qandy sezindim.
Biz ulttyq kodymyzdi saqtaıyq dep jatyrmyz. Menińshe kóp aıta bergennen kóri osyndaı naqty sharalarǵa kóshý kerek. Mundaı patrıottyq jobalar arqyly biz ulttyq bolmysymyzdy jańǵyrta alamyz. Ár jerdegi keshterdiń ózindik erekshelikteri boldy. Mysaly, Tarazdaǵy keshte Baýyrjan babamyzdyń rýhy kóterilgendeı áserde boldyq. Qanshama talantty jastardyń ónerine kýá boldyq. Bul jastar elimizdiń erteńi sondyqtan da biz olarǵa qoldaý bildirýimiz kerek.
Sondaı-aq joba aıasynda óz ónerimen kórermendi tánti etken ata-ana qamqorlyǵynsyz qalǵan 20-ǵa jýyq balalar úıiniń tárbıelenýshilerine «Baldáýren» respýblıkalyq oqý-saýyqtyrý ortalyǵynyń jazǵy lagerine joldama berildi. Men jastardy osyndaı eldikke shaqyratyn sharalardyń kóp bolýyn tileımin. Rámizder kúni qutty bolsyn! Kók baıraǵymyz máńgilik elimizdiń kóginde jelbireı bersin!»