«Ar adamy. Baýyrjan» derekti dramasynyń premerasy ótip jatyr
ASTANA. KAZINFORM — Astanada «Ar adamy. Baýyrjan» derekti dramasynyń premerasy ótip jatyr. Jeńistiń 80 jyldyǵyna oraı qoıylyp jatqan spektakl Ázirbaıjan Mámbetov atyndaǵy memlekettik drama jáne komedııa teatrynda sahnalandy.
– Bul qoıylym derekti drama. Sebebi Baýyrjan Momyshuly atamyz ómirde bolǵan jáne ol kisiniń erlikteri eldiń aýzynda kóp aıtylady. Bul qoıylymda Baýyrjan Momyshulyn qart Baýyrjan jáne jas Baýyrjan retinde kórsetemiz. Spektakl 9–10 mamyr kúnderi saǵat 18:00-de soǵysta qurban bolǵandardy 1 mınýt eske alýmen bastaldy, – deıdi «Ar adamy. Baýyrjan» derekti dramasynyń rejısseri.
Spektaklde Aleksandr Bektiń «Volokolamsk tas joly» romanyndaǵy oqıǵalar men úzindiler beınelenedi.
– Akterlerge qoıylǵan eń basty talap – Baýyrjan atamyzdyń sóıleý mánerin, daýys yrǵaǵyn, obrazyn shynaıy kórsete alý. Sózben-aq ol kisiniń minezin, mysyn baıqatý. Osy spektaklde Baýyrjannyń soǵystaǵy psıhologııasyn, soldattary qıyn jaǵdaıǵa túskendegi onyń is-áreketin, sheshimderin kórermenge jetkizemiz, – deıdi Juldyzbek Jumanbaı.
Rejısser qoıylymdy ne sebepti «Ar adamy. Baýyrjan» dep ataǵanyn túsindirdi.
– «Ar adamy» dep ataǵan sebebimiz – ol kisiniń ótirikke janynyń qastyǵy. Soǵysta eńbek demalysy bolyp, Baýyrjan atamyz elge qaıtady. Sol kezde ataqty jazýshy, ǵalymdarmen kezdesip, lektsııa oqıdy. Sondaǵy qujattaryn oqyp otyryp, Áýezovke, Músirepovterge eskertý aıtatyn, qalaı jazý kerektigi týraly óz oıyn bildiretin qandaı kúsh, qandaı minez dep tańǵaldym, – deıdi ol.
Spektakldi sahnalaýǵa teatrdyń barlyq akterlik quramy jumyldyrylypty.
– Jalpy teatrda 40 akter bar. Solardyń bári osy qoıylymǵa qatysady. Óıtkeni bul – soǵys. Soǵys bir adamǵa ǵana kelgen joq, búkil ultqa keldi. Sondyqtan bul jerde barlyq er adamdar soǵysyp jatsa, áıel adamdardyń da tirshiligi, olardyń qıyndyǵy qatar kórsetiledi. Qoıylymnyń daıyndyq jumystaryna 1 aı, al jazyp shyǵarýǵa 6–7 aı ketti, – deıdi rejısser.
Al Baýyrjannyń jas kezin oınaıtyn akter ózi rólin somdaıtyn keıipkerdiń minezine tańǵalatynyn jetkizdi.
– Meniń tańǵalatynym – Baýyrjan atamyzdyń minezi. Óte minezdi, birbetkeı kisi bolǵan. Ony biz qaı jerden kóre alamyz? Soǵysta óziniń batalonyndaǵy jaýyngeri maıdannan ketý úshin óz qolyn ózi atady. Solaı qashyp ketemin dep oılaıdy. Al Baýyrjan atamyz ol kisini barlyq batalonnyń aldynda óziniń bólimshesine atqyzady. Ol – qazaq jaýyngeri edi. Bylaı qarasańyz, óte qıyn nárse ǵoı. Biraq atpasqa bolmady. Ózgelerge sabaq bolsyn dedi, – deıdi Ámirhan Orazbaq.
Ámirhan osy rólinen keıin óziniń de minezi ózgere bastaǵanyn baıqaǵan.
– Qazir ózim de baıqap júrmin. Daıyndyqtan shyqqannan keıin adamnyń kózine tik qaraýdy shyǵardym. Ol kisi tómen qarap sóılemegen ǵoı. Tik turyp sóılegen. Óz minezimnen ózgeristerdi baıqap júrmin. Buǵan deıin men múlde basqa adam edim, – deıdi akter.
«Er adam – dánek bolsa, áıel – gúl. Japyraqsyz gúlder oryssha “sýshnıak”. Al bizdińshe “qýbas” dep atalady. Áıelder – adamzat ónimi ósip-ónetin asyl topyraq. Bizder – ónimbiz. Jaman ónim emes sııaqtymyz. Bárimiz jaqsymyz. Áıeldersiz adamzat ónimi bolmaıdy. Áıel – bizge ana, jar, qalyńdyq, súıikti balalarymyzdyń anasy. Al urysta – qarýlas qurby».
Bul – búgingi qoıylymda jas Baýyrjannyń aıtatyn sózderi. Rejısser osylaı basty keıipkerdiń minezin ǵana emes, álemge degen jan-jaqty kózqarasyn da ashyp kórsetýge tyrystyq deıdi.
– Baýyrjannyń tek birbetkeıligin ǵana emes, ózderińiz kórip otyrǵandaı, onyń áıelge, otbasyǵa, otanǵa, soldatqa degen kózqarasyn beınelegimiz keledi. Bul jerde Baýyrjan atamyzdyń kelini Zeınep apamyzdyń da dıalogtary bar. Ózbek soldatymen kezdesetin oqıǵalary bar. Jalpy derekti drama degennen keıin, áskerı taqyryp bolǵannan keıin, bizdiń maqsatymyz – mindetti túrde naqty derekti kórsetý boldy, – deıdi Juldyzbek Jumanbaı.
Aıta keteıik, Almatyda Jeńistiń 80 jyldyǵy qarsańynda «Evakýatsııa» antısoǵystyq dramasynyń jabyq kórsetilimi ótti.