Antonıý Gýterrısh: Iemende jaǵdaı ýshyǵyp, halyq aýyr zardap shegip otyr
ASTANA.KAZINFORM — Iemendegi shıelenis kúsheıip keledi, al sońǵy oqıǵalar jaǵdaıdyń odan ári ýshyǵýy men eldiń bólshektený qaýpin arttyryp otyr. Bul týraly BUU Bas hatshysy Antonıý Gýterrısh Nıý-Iorkte Qaýipsizdik Keńesine Iemendegi jaǵdaı jóninde ótkizgen brıfınginen keıin jýrnalısterge aıtty, dep habarlaıdy BUU Jańalyqtary.
— Iemen aýmaǵynyń barlyq bóliginde shıelenis biraz ýaqyttan beri saqtalyp keledi. Shyǵys provıntsııalarda bolyp jatqan oqıǵalar otqa maı quıǵandaı áser etip jatyr, — dedi ol.
Bas hatshy osy aıdyń basynda Ońtústik ótpeli keńespen baılanysy bar kúshterdiń Hadramaýt pen Ál-Mahra provıntsııalarynda alǵa jyljyǵanyn eske saldy. Onyń aıtýynsha, mundaı birjaqty áreket «aýqymdy eskalatsııa men odan ári fragmentatsııa qaýpin arttyrady».
BUU basshysy «urys-qımyldardyń tolyq qaıta bastalýy aımaqtyq beıbitshilik pen qaýipsizdikke, sonyń ishinde Qyzyl teńizde, Aden shyǵanaǵynda jáne Afrıka múıisinde aýyr saldar ákelýi múmkin» dep eskertti.
Gýterrısh barlyq tarapty barynsha ustamdylyq tanytýǵa, shıelenisti azaıtýǵa jáne kelispeýshilikterdi dıalog arqyly sheshýge shaqyrdy. Ol bul úndeý óńirlik qatysýshylarǵa da qatysty ekenin atap ótti. Onyń sózinshe, «olardyń BUU-nyń deldaldyq kúsh-jigerin qoldaýdaǵy syndarly ózara is-qımyly men úılesimdi áreketi ujymdyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý úshin sheshýshi mańyzǵa ıe».
Bas hatshy sondaı-aq «Iemenniń egemendigi men aýmaqtyq tutastyǵy saqtalýy tıis» ekenin atap ótip, elge «barlyq ıemendiktiń úmit-tilegin eskeretin jáne bul kúıretýshi qaqtyǵysqa núkte qoıatyn turaqty, kelisilgen saıası retteý» qajet ekenin aıtty.
Onyń málimetinshe, shamamen 4,8 mıllıon adam óz úılerin tastap ketýge májbúr bolǵan, al 19,5 mıllıon adam gýmanıtarlyq kómekke muqtaj.
Sonymen qatar BUU-nyń kómek kórsetý jónindegi kúsh-jigeri eleýli kedergilerge tap bolyp otyr.
— Hýsıtterdiń baqylaýyndaǵy aımaqtarda jumys isteý jaǵdaıy tózgisiz bolyp ketti, — dedi Bas hatshy.
Ol BUU men seriktes uıymdardyń 59 qyzmetkeriniń, sondaı-aq úkimettik emes uıymdar, azamattyq qoǵam uıymdary men dıplomatııalyq mıssııa qyzmetkerleriniń erkinen tys qamaýda ustalýyn qatań aıyptap, olardy halyqaralyq quqyqqa sáıkes dereý ári shartsyz bosatýǵa shaqyrdy.
Gýterrısh jýyrda de-fakto bılik — hýsıtter — BUU-nyń úsh qyzmetkeriniń isin arnaıy qylmystyq sotqa joldaǵanyn eske saldy jáne bul sheshimdi joıýǵa úndedi. Ol Birikken Ulttar Uıymy men onyń seriktesteri ózderiniń resmı mindetterin atqarǵany úshin eshqashan qýdalaýǵa, tutqyndaýǵa nemese ustaýǵa ushyramaýy tıis ekenin basa aıtty.
Qıyndyqtarǵa qaramastan, BUU Iemen halqyna ómirlik mańyzy bar kómekti kórsetýge adaldyǵyn saqtap otyr.
— Bıyl biz 5,3 mıllıonnan astam adamǵa azyq-túlik, tamaqtaný boıynsha qoldaý, sý jáne medıtsınalyq kómek kórsettik, — dedi Bas hatshy.
Alaıda onyń aıtýynsha, jetkilikti qarjylandyrý men jumys isteý múmkindigi keńeıtilse, budan da kóp is atqarýǵa bolar edi.
Gýterrısh «Birikken Ulttar Uıymy bul jolda Iemen halqyna qoldaý kórsetýge berik nıetti» ekenin jetkizdi. Ol barlyq tarapty Iemen boıynsha Arnaıy elshimen syndarly túrde ózara árekettesýge, zorlyq-zombylyqtan góri dıalogqa basymdyq berýge jáne jaǵdaıdy ýshyqtyrýy múmkin kez kelgen birjaqty áreketterden bas tartýǵa shaqyrdy.
— Iemen halqy beıbitshilikti talap etedi jáne oǵan laıyq, — dep túıindedi BUU Bas hatshysy.