«Antıka ádebıeti» qazaqqa kerek» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
***
Keshe Qaırat Mámıdiń tóraǵalyq etýimen Senattyń besinshi shaqyrylǵan Parlamenttiń birinshi sessııasyndaǵy qorytyndy otyrysy boldy.Kún tártibine sáıkes depýtattar Qazaqstan men Qyrǵyzstan arasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasy azamattarynyń Qyrǵyzstan aýmaǵynda jáne Qyrǵyz Respýblıkasy azamattarynyń Qazaqstan aýmaǵynda bolý tártibi týraly úkimetaralyq kelisimdi talqylap, ratıfıkatsııalady. Talqylaý qorytyndysy boıynsha ruqsat berý qujattaryn qysqartý jáne memlekettik organdardyń baqylaý jáne qadaǵalaý mindetterin ońtaılandyrý máseleleri boıynsha qoldanystaǵy zańnamaǵa ózgerister engizildi. Otyrysta sondaı-aq «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy kólik týraly» jáne «Saýda maqsatynda teńizde júzý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasy qabyldandy. Osy qorytyn otyrysta qaralǵan máseleler jaıynda tolyq bilgińiz kelse, «Egemen Qazaqstan» gazetindegi «Senattyń qorytyndy otyrysy» atty maqalany oqyńyz.
«Keshe Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń tóraǵalyǵymen «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qoryn basqarý keńesiniń alǵashqy otyrysy bolyp ótti», - dep jazady «Egemen Qazaqstan» gazeti búgingi nómirindegi «Basqarý keńesiniń alǵashqy basqosýy» atty taqyryptaǵy maqalasynda. «Samuryq-Qazyna» ulttyq ál-aýqat qory halyqaralyq tájirıbe negizinde memlekettik menshikti shoǵyrlandyrý úshin qurylǵanyn ózderińiz bilesizder jáne memleket aktıvterin basqarýdy jetildirý, korporatıvtik basqarýdy jaqsartý jáne eldiń ekonomıkalyq ósýin qamtamasyz etý úshin qolaıly jaǵdaı jasaý qajettiginen týyndaǵan bolatyn. Alaıda, álemdik qarjy daǵdarysy Qordyń qyzmetine keıbir túzetý engizdi, Qordyń eldiń qarjylyq jáne ekonomıkalyq jaǵdaıyn turaqtandyrý jóninde óz salasyna sáıkes kelmeıtin jumystyń baǵytymen aınalysýyna týra keldi»,- dedi Memleket basshysy.
***
«Alash aınasy» gazetindegi «Órtene berse orman da qalmas» degen maqalada jyl basynan beri Qazaqstanda 17 dala, 298 orman órti tirkelgeni jazylady. Qazaqstan Respýblıkasy Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń resmı ókili L. Shaposhnıkovanyń aıtýynsha, bıylǵy jyly tabıǵatqa 84 mıllıon teńgeden astam materıaldyq shyǵyn keltirilgen. Aıta keterligi, orman órti Shyǵys Qazaqstan, Pavlodar, Aqmola, Qostanaı jáne Qaraǵandy oblystarynda asa úlken kólemdi qamtyp otyr. Al dala órti Shyǵys Qazaqstan oblysynda jıi tirkelýde. Ǵalymdardyń pikirinshe, ǵalamdyq jylyný da jer betin ottegimen tolyqtyratyn orman alqabynyń kemýine yqpalyn meılinshe molynan tıgizip otyr. Halyqaralyq uıymdar taratqan derekterge qaraǵanda, jer betinde kúnniń ysýy 80-shi jyldarmen salystyrǵanda +2 gradýsqa kóterilse, al Eýrazııa kontınentiniń qaq ortasynda ornalasqan Qazaqstanda ol kórsetkish +4 gradýsqa deıin jetken. Bul týraly «Alash aınasy» gazetinen tolyǵyraq oqı alasyzdar.
Osy basylymda «Dat!» aıdarymen berilgen «Ult densaýlyǵyna jasalynatyn qamqorlyqty saýdaǵa salýǵa bolmaıdy» degen taqyryppen suhbatta S.Asfendııarov atyndaǵy Qazaq Ulttyq medıtsına ýnıversıteti Іshki aǵzalar aýrýlary klınıkasy dırektorynyń orynbasary, medıtsına ǵylymynyń doktory, professor Jaqsykeldi Aqanov «Araqty qoǵamdy qurtatynyn, jamandyq ataýlynyń bastaýy ekendigin bilsek te, osyǵan kópshilik áýes. Toılar da ishimdiksiz ótpeıdi. Men sizge aıtaıyn, beıresmı statıstıkalyq derek boıynsha, túrmege túsetinderdiń 70-80 paıyzy osy araqtyń kúshimen (mastyqpen) qylmys jasaıdy eken. Bir adam ishimdik saldarynan kisi óltirgen bolsa, ony qylmys jasady dep jazalap, túrmege toǵytamyz. Al, shyn máninde, ol qylmysty jasaǵan jalǵyz ózi me? Ol araqty satqan saýdager, ol araqty tasymaldaýshy, ol araqty óndirýshi kásiporyn, t.b. araqtyń tutynýshyǵa deıin jetýine yqpal etkender nege jazyqsyz qalýy kerek?» degen oı aıtady.
***
Keshe almatylyq jýrnalıster London Sıtıdiń Lord-meri Oldermen Devıd Výtton jáne Ulybrıtanııanyń Qazaqstandaǵy Tótenshe jáne Ókiletti elshisi Devıd Mogal myrzamen kezdesip, eki el arasyndaǵy yntymaqtastyq jáne saýda baılanystary jóninde maǵlumat aldy. «Devıd Výttonnyń aıtýynsha, Ulybrıtanııada Lord-merdi turǵyndardyń ózi bir jyl merzimge saılaıdy eken. Ol negizinen azamattyq máselelermen qosa, qalany kórkeıtý, abattandyrý, jáne jergilikti turǵyndardyń ál-aýqatyn jaqsartý, qaıyrymdylyq tárizdi aýqymdy sharalardy júzege asyrady»,-dep jazady «Aıqyn» basylymy búgingi sanynda jaryq kórgen «Alys-beris naǵaıa túsedi» atty taqyrypen shyqqan maqalada.
Sonymen qatar osy basylymnyń búgingi sanynda «Antıka ádebıeti» qazaqqa kerek» degen taqyryppen І. Jansúgirov atyndaǵy Jetisý memlekettik ýnıversıteti Qazaq fılologııasy kafedrasynyń professory Muratbek Imanǵazınovtan alynǵan suhbat jarııalanǵan. Atap aıtqanda, «Antıka ádebıeti» taqyrybyna den qoıyp, tereń zerttep júrgen ǵalym M. Imanǵazınovtyń Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń joǵary jáne joǵarý oqý ornynan keıingi bilim departamenti «Oqýlyq» respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik ortalyǵynyń saraptama qorytyndysy boıynsha jaryqqa shyqqan «Antıka adebıeti» oqý quraly joǵary oqý oryndarynda oqý úderisine paıdalanýǵa usynyldy.
