«Anadoly» agenttigine 98 jyl toldy
«Anadoly» agenttiginiń qurylýy Túrik Respýblıkasynyń tarıhymen úndes. Túrkııanyń Uly ulttyq májilisine (TUUM) 17 kún qalǵanda, 1920 jyldyń 5 sáýirinde ashylǵan agenttik TUUM eń alǵashqy zańdary týraly birinshi bolyp habar taratyp, keıin Ulttyq kúres pen Azat etý soǵystarynyń, Respýblıka jyldaryndaǵy tóńkeristerdiń kýási boldy.
Agenttiktiń qurylý tarıhyna qatysty derekterge súıensek, Ystanbuldy tolyǵymen jaýlap alý jáne Meclis-i Mebusan-nyń (parlament) jabylýyna baılanysty Mustafa Kemal Atatúrik barlyq oblystarǵa Ankarada ótkizilýi tıis saılaý týraly habar taratady. Ystanbulda qalý endigi kezekte múmkin emes ekenin túsingen ıntellıgentsııa da birshama ýaqyttyń ishinde Azat etý kúresine atsalysýǵa baryn salǵan. Jaǵdaıdyń osylaı qaraı oıysýy «Anadoly» agenttiginiń ómirge kelýiniń alǵysharty bolǵan.
Eki bólek quramda Ankaraǵa jol tartqan jýrnalıst Júnis Nadı men jýrnalıst-pýblıtsıst Halıde Edıp (Adavyr) 31 naýryzda Geıvede Mustafa Kemal Atatúrikpen kezdesedi. Temirjol stansasyna toqtaǵan ýaqytta osylaısha Ankaraǵa birden jetisimen «agenttik uıym» qurý týraly kelisiledi. Boljamdy nusqalardyń ishinde agenttikke «Túrkııalyq», «Ankara» nemese «Anadoly» dep at qoıý josparlanǵan. Aqyry, quryltaıshylar «Anadoly» ataýyn tańdaıdy.
«Zıraat mektebindegi» Mustafa Kemal Atatúriktiń shtab-páterinde (qazirgi ýaqytta ol jerde Memlekettik meteorologııalyq qyzmettiń ujymy otyr) «Anadoly» agenttigin qurý máselesi kún tártibine engizilip, bul oqıǵa 1920 jyldyń 6 sáýirine tuspa-tus kelgen.
«Anadoly» agenttigi Azat etý soǵysy kezinde eń kúrdeli tapsyrmalardy oryndady. Onsyz da álemde bolyp jatqan jańalyqtardan maqurym qalyp, qarýmen jerin qorǵaǵan halyqqa ýaqtyly aqparat jetkizip, eldi syrttan kelgen aqparattyq saıasattan qorǵaý kerek bolatyn. Al el syrtynda «Anadoly» agenttigi túrikterdiń búkilhalyqtyq kúresin júrgizip, túrik halqynyń azat bolý nıetin bildirip otyrýy kerek edi.
1925 jyldyń 1 naýryzynda Atatúriktiń buıryǵymen «Anadolyny» batys tıpindegi jańalyqtar agenttigine aınaldyrý úshin «Anadoly» Túrik agenttigi korporatsııasy quryldy.
«Anadolynyń» qazirgi ýaqytta álemniń 36 elinde menshikti tilshiler qosyny bar. Agenttiktiń jańalyqtary túrik, alban, aǵylshyn, arab, bosnııa, kúrd, makedon, parsy, orys jáne frantsýz tilderinde shyǵyp turady. Aqparattyq agenttik frantsýzdyq iri Agence France-Presse bastaǵan beldi aqparat agenttigimen seriktese jumys atqarady.
Eske sala ketsek, «QazAqparat» HAA - «Anadoly» aqparat agenttigimen yntymaqtastyq ornatqan Qazaqstandaǵy negizgi seriktesi bolyp tabylady.