Amerıkalyq kompanııa koronavırýsqa qarsy vaktsınany synaqtan ótkizýde jetistik baryn jarııa etti
Amerıkalyq bıotehnologııalyq kompanııanyń jetistigi – álemdik ekonomıkany toqyratyp tastaǵan koronavırýsqa qarsy vaktsınany ázirleý báıgesinde úmitti jetistikterdiń aldyńǵy qatarynda tur. Áıtse de sátti vaktsınany qurý jolynda kedergi kóp. Oǵan qosa patsıentterdiń keıbirine synaq barysy aıtarlyqtaı keri áser etkeni baıqalǵan.
Ortasha doza alǵan vaktsınany zertteýdiń alǵashqy satysyna qatysýshylardyń jartysynda álsizdik, qaltyraý, bas aýrýy jáne bulshyq ettiń aýyrsynýy baıqalǵan. Sonymen qatar ekinshi vaktsınatsııadan keıin vaktsınatsııanyń ortasha dozasy bar toptaǵy adamdardyń 40%-nyń dene qyzýy kóterilgen. Maksımaldy dozany alǵan 14 patsıenttiń úsheýinde aýyr janama áser bolǵan.
Moderna Inc. kompanııasynyń mRNA-1273 vaktsınasynyń alǵashqy zertteýine úsh topqa bólinip, 45 naýqas qatysqan. Zertteýge qatysýshylar vaktsınanyń 25, 100 jáne 250 mıkrogramm bolatyn eki dozasyn 28 kún aralyǵymen qabyldaǵan.
42 patsıentke yqtımal vaktsınanyń ekinshi dozasyn salǵannan keıin zertteý nátıjelerine sáıkes koronavırýsty beıtaraptandyrýǵa qabiletti antıdeneler paıda bola bastady. Kompanııanyń málimetinshe, 27 shildeden bastap jalǵasatyn klınıkalyq zertteýlerge arnalǵan dozanyń ortasha mólsheri tańdaldy.
Bloomberg kompanııasy usynǵan málimetterge sáıkes vaktsına 18 ben 55 jas aralyǵyndaǵy patsıentterge synalǵan. Kompanııa egde jastaǵy patsıentter (olardyń arasynda koronavırýstan ólimniń eń joǵary deńgeıi baıqalǵan) qatysqan zertteýdiń ekinshi bóliginiń nátıjelerin usynǵan joq.
«Jaqsy jańalyq mynada - bul vaktsına antıdenelerdi shyǵarady. Bul jaı antıdeneler ǵana emes, sonymen qatar [vırýsty] beıtaraptandyratyn antıdeneler», - dedi AQSh ulttyq allergııa jáne juqpaly aýrýlar ınstıtýtynyń dırektory Entonı Faýkı.
Bloomberg-ke telefon arqyly bergen suhbatynda Faýchı Moderna Inc. usynǵan derekterge silteme jasaı otyryp, ony «shynymen úmit zor» dep atady. Ol baıqalǵan janama áserlerdiń alańdaýshylyq týdyrmaıtynyn jáne basqa vaktsınalarǵa tán ekenin atap ótkenimen, keıbir sarapshylar áli de erterek optımızmge berilgisi kelmeıdi.
«Iá, (vaktsınanyń) kóptegen janama áseri bar», - deıdi Soltústik Karolınada ornalasqan Adamdy vaktsınatsııalaý ınstıtýtynyń doktory ári zertteýshisi Tonı Mýdı.
Ol vaktsınanyń kóptegen janama áseri «ádettegiden erekshe» ekenin atap ótti. Ekinshi jaǵynan Mýdı shyǵarylǵan antıdene deńgeıi «shynymen úmittendiretinin» aıtady. Access Health International uıymyn basqaratyn Garvardtaǵy medıtsına mektebiniń burynǵy zertteýshisi Ýılıam Hezeltın vaktsına shyǵaratyn antıdeneler deńgeıin «laıyqty» dep atady. Biraq ol vaktsınalardyń qaýipsizdigi máselesi basy ashyq másele bolyp qala beretinin basa aıtty.
Onyń áriptesi - Ońtústik Karolına ýnıversıtetiniń medıtsına mektebiniń mıkrobıologııa professory Paýla Kennon vaktsına jaqsy jumys istegenin aıtyp «antıdeneler shyǵara alady» dep sanaıdy. Biraq antıdenelerdiń álsireýi qansha ýaqytqa sozylady degen taǵy bir suraq týyndaıdy.
Bloomberg atap ótkendeı, 9 jyl buryn Massachýsetste qurylǵan bıotehnologııalyq kompanııanyń Moderna Inc. aktsııalary sársenbide 15% ósip, bir jylda 4 ese ósimdi kórsetkenin habarlaıdy. Sebebi kompanııanyń vaktsınasy tez arada maquldanady-aý degen úmit bar.
Ǵalymdar Moderna Inc.-ti aktsııalardyń baǵasyn ýaqytsha joǵarylatýǵa arnalǵan oń nátıjeli vaktsınalardy zertteý nátıjelerin jarııalaǵany úshin buǵan deıin de synǵa alǵan. Ǵylymı qaýymdastyqtyń pikirinshe, kompanııa málimetterdi shektep taratady. Osynyń negizinde vaktsınanyń tıimdiligin baǵalaý qıyn.
Qalaı bolǵanda da, vaktsınany zertteý nátıjeleri týraly jańalyq, ásirese koronavırýs juqtyrǵandardyń sany 3,4 mıllıonnan asyp ketken AQSh-ty aıtarlyqtaı qýantyp otyr. Djons Hopkıns ýnıversıtetiniń ınteraktıvti kartasy boıynsha vırýs Amerıka Qurama Shtattarynda qazirdiń ózinde 136 000-nan astam adamnyń ómirin qıǵan.
