Amanjol Áltaev: Mán-maǵynasy joq orden-medaldar jaýynnan keıingi sańyraýqulaqtaı qaptap ketti
ASTANA. KAZINFORM – «AMANAT» partııasy fraktsııasynyń depýtaty Amanjol Áltaı Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń orynbasary Tamara Dúısenovaǵa depýtattyq saýal joldady.
Memlekettik rámizder — Táýelsiz elimizdiń beınesin tanytatyn sımvoldyq mán-maǵynaǵa ıe qasterli uǵymdar.
Eldigimizdiń negigizgi nyshany Memlekettik rámizderdi tereń taný men qadirleý — búgingi bizder úshin de, keleshek urpaq úshin de amanaty úlken paryz!
Biraq, rámizderimiz ben Memlekettik nagradalardyń ataýyn, keskinin, keıbir elementterin qaıtalaıtyn túsiniksiz uıymdardyń mán-maǵynasy joq orden-medaldary, jalǵan ataqtary, jaýynnan keıingi sańyraýqulaqtaı qaptap ketkeni shyndyq.
Mundaı úrdis eshkimge de abyroı ápermeıdi, kerisinshe adamdy dańǵoılyqqa, jeńil ataqqumarlyqqa ıtermeleıdi.
Dabyl qaqpasqa amal joq!
Hakim Abaı:
Arsyz bolmaı ataq joq,
Aldamshy bolmaı baq qaıda? Demekshi arzan ataqqa aldanǵandar men jeńil jolmen paıda tapqysh, ataq satqyshtar kóbeıip barady.
Tipti jeke adamdardyń toılarynda da jalǵan ataqtar men qunsyz sólkebaılardy jyrtys taratqandaı úlestirip jatatyn keleńsiz kórinisterge kóńiliń qulazıdy. Taǵy da sol Abaı jaryqtyqtyń: Betti bastym, qatty sastym, tura qashtys jalama-jan — dep kúıinetini osyndaıdan goı!
Mysaly, siz 50 myń teńgege pysyqaı uıymnyń atynan «Qazaqstannyń eńbek sińirgen qyzmetkeri» medaline, al 100 myń teńgege «Qazaqstannyń qurmetti azamaty» ataǵyna ıe bolasyz.
San ǵasyrlyq eldik tarıhymyzda «Ult ustazy» dep halyq usynǵan sáýleli sózdi qasterlep Ahmet Baıtursynulyna ǵana qoldanatyn edik, qazir «Ult ustazy» degen ataqty bar bolǵany 10 myń teńgege satyp ala salasyz. Akademık degende kóz aldymyzǵa Qanysh Sátbaev sekildi ǵulama ǵalymdar elesteýshi edi, qazir 200 myń tege berip qaptaǵan túsiniksiz akademııalardyń jalǵan akademıkgi bola salasyz.
Mine, asyldyń — jasyqqa, qundynyń — qunsyzǵa, qymbattyń — arzanǵa, móldirdiń — batpaqqa aınalýynyń naqty kórinisi!
Sonda babalarymyzdyń boıtumaryndaı bolǵan — ádilet, qanaǵat, ynsap qaıda qaldy, aǵaıyn!
Bul — qurmetteý emes qorlaý, jurtty alaókpe qylatyn, óte qaýipti ári qoǵamdy búldiretin úrdis!
Osy rette, ádiletti keleshekke qadam basqymyz kelse, satylatyn mánsiz marapattardan qoǵamdy saqtandyrý mańyzdy.
Memlekettik rámizderimizdi retsiz qoldanyp, jalǵan ataqtar men qunsyz sólkebaılardy satyp paıda tapqysh pysyqaılardyń áreketterine quqyqtyq negizde tıym salý kerek. Bul bir.
Ekinshiden, rámizder máselesinde áli de oılastyrýdy, ortaq sheshimge kelýdi qajet etetin túıtkilder bar.
Bizdegi túıtkilderdiń bir ushy ataýǵa baılanysty. Geraldıka — gerbter men olardy qoldaný dástúrlerin ǵana zertteıtin arnaıy tarıhı pán.
ıAǵnı geraldıkanyń nysany — tek qana gerbter.
Al, rámiztaný — budan keń aýqymdaǵy zertteýlerdi qajet etetin sala. Sondyqtan bul jumystarmen aınalysatyn mekemeni «Geraldıkalyq zertteý ortalyǵy» dep emes, «Ulttyq rámiztaný ortalyǵy» dep atalǵany jón.
Óıtkeni, rámiztaný nysanynda memlekettik rámizdermen qatar, ertedegi sımvoldyq tańbalardan bastap, oıý-órnekter tiline deıin qamtylady jáne olardyń rámizdik mán-maǵynalary ashylady.
Rámizder máselesin óz eliniń tarıhymen sabaqtastyra qarastyrý álemniń Japonııa, Frantsııa sııaqty damyǵan elderiniń tájirıbesinde bar.
Osyǵan oraı, bizdiń rámiztaný arnaıy ǵylym retinde qalyptasatyn ýaqyt keldi.
Joǵaryda aıtylǵan oılardyń túıini retinde kelesi usynystardy aıtamyz:
1. Memleket basshysy Qasym — Jomart Kemelulynyń Ulttyq quryltaıda aıtqan tapsyrmasynan nátıje shyǵaryp, aımaqtar men qalalardyń tańbasyn álemdik standarttar negizinde biryńǵaı úlgige ıkemdep ázirleý jáne bekitý tártibin retke keltirgen jón.
2. Qazirgi Geraldıkalyq zertteý ortalyǵynyń ataýyn «Ulttyq rámiztaný ortalyǵy» dep ózgertý máselesi qarastyrylsyn.
3. Rámizderdi ǵylymı turǵyda zerttep, júıeleý isine rámiztanýshylarmen qatar, tarıh, arheologııa, etnografııa salalarynyń mamandaryn da keńinen tartý qajet.
4. Memlekettik rámizder arqyly qoǵamda patrıottyq sezimdi ornyqtyrý úshin balabaqshadan bastap, mektep, kolledj, JOO-da rámiztaný boıynsha arnaýly tárbıelik is-sharalar josparly túrde júıeli ótýge tıis.
5. Memlekettik rámizderdiń elementterin, memlekettik nagradalardyń jáne ataqtardyń ataýyn qaıtalalaıtyn áreketterge quqyqtyq tosqaýyl qoıý kerek.
«Osy depýtattyq saýalǵa zańnamada belgilengen merzim ishinde jazbasha jaýap kútemiz» - dedi depýtat Amanjol Áltaı.
