Alaıaqtar habarlassa ne isteý kerek: Bas prokýratýra alty keńes aıtty

ASTANA. KAZINFORM — Alaıaqtyq boıynsha Astana 2025 jyldyń 5 aıynda 1548 jaǵdaımen kóshbastap tur, budan ári Almaty qalasy (1114), Qaraǵandy oblysy (868), Pavlodar oblysy (861), Aqmola oblysy (792).

Qazaqstandaǵy alaıaqtyq uzaq ýaqyt boıy azamattar úshin bas aýrýyna aınaldy. Alıaqtar «bank qyzmetkerleri» bolyp qońyraý soǵady, ınternettegi jalǵan habarlandyrýlar, kúmándi ınvestıtsııalar, mundaı shemalar kópshilikke tanys jáne kúnsaıyn kúrdelene túsip otyr. 

Qazaqstanda statıstıka ne deıdi?

2024 jyly ınternet — alaıaqtyqtyń 22 870 jaǵdaıy tirkeldi, al 2025 jyldyń 5 aıynda — 10 145.

Qaı óńirlerde jıi aldaıdy?

Astana 2025 jyldyń 5 aıynda 1548 jaǵdaımen kóshbastap tur, budan ári Almaty qalasy (1114), Qaraǵandy oblysy (868), Pavlodar oblysy (861), Aqmola oblysy (792).

— Barlyǵy 2025 jyldyń 5 aıynda alaıaqtardan 17 909 adam zardap shekti, olardyń ishinde 1131 zeınetker men 50 kámelet jasqa tolmaǵan balalar. Jyl basynan alaıaqtar ınternettegi jalǵan habarlandyrýlardy (2104) jáne «bank qyzmetkerlerinen» (2118) qońyraýlardy jıi qoldandy. Taǵy bir túri — «ınvestıtsııalyq» alaıaqtyq, ol jerde adamdar jınaqtaryn joǵaltady, keıde qaryzǵa batady. Alaıaqtardy ustaý jáne izdeý ońaı emes, óıtkeni olar kóbinese shetelde otyrady, — delingen habarlamada.

Ózińizdi qalaı qorǵaýǵa bolady?

1. «Beıtanys adamdarǵa senbeńiz». Olar «bankten» qońyraý shalyp, kodty nemese karta derekterin talap ete me, bul alaıaqtar. Telefondy qoıyp, resmı saıttan kórsetilgen nómirge bankke qaıta qońyraý shalyńyz;

2. «Onlaın mámilelerdi tekserińiz». Internetten satyp alasyz ba, saıttyń qaýipsiz («https://» meken-jaıynan) jáne satýshy naqty ekenine kóz jetkizińiz. Tym tómen baǵa — dabyl belgisi;

3. «Investıtsııadan» saq bolyńyz. Jyldam tabys ýáde etilgen be, kompanııany  Ulttyq bank arqyly tekserińiz. Lıtsenzııasy bolmasa — bul alaıaqtyq;

4. «Aldyn ala tólemeńiz». Habarlandyrý saıttarynda taýardy alǵannan keıin tólem jasaýǵa nemese kezdesýge kelissózder júrgizińiz;

5. «Derekterdi qorǵaý». Qujattardyń sýretin beıtanys adamdarǵa jibermeńiz. Kúrdeli qupııa sózderdi jáne eki faktorly aýtentıfıkatsııany ornatyńyz;

6. «Birden habarlańyz». Eger siz aldanyp qalsańyz, shotty buǵattaý úshin dereý bankke habarlasyńyz jáne polıtsııaǵa aryz berińiz.

Aıta ketelik alaıaqtar BQO turǵyndaryna 280 mln-ǵa jýyq teńge shyǵyn keltirgeni týraly jazǵan edik.