Altynemel ulttyq parkine ákelingen 30 qulannyń sany 3600-ge jetti
TALDYQORǴAN. KAZINFORM - Jetisý oblysynda Qyzyl kitapqa kirgen qulandarǵa arnalǵan festıval ótti. Bıyl ekinshi jyl uıymdastyrylyp otyrǵan is-sharanyń bastamashylary – Ulttyq park basshylyǵy, oblys ákimdigi jáne Visit Zhetysu týrıstik aqparat ortalyǵy. Kerbulaq aýdanyndaǵy tylsym tabıǵatty sondaı-aq onyń florasy men faýnasyn tamashalaýǵa ótken jyly 16 myń týrıst kelse, bıyl jyl basynan beri olardyń sany 24 myńǵa jetken.
Jetisý oblysy ákimi baspasóz qyzmetiniń málimetinshe, janýarlar popýlıatsııasynyń kóp bóligi osy aımaqqa tıesili, ıaǵnı 3600-deı qulan Kerbulaq aýdanynyń «Altynemel» ulttyq tabıǵı parkiniń aýmaǵyn meken etedi. Týrıster jyl saıyn osy dala júırigin kórýge munda arnaıy keledi. Bıyl saıabaqqa 24 myń adam taban tirese, sonyń 7 myńy – Úndistan, Qytaı, Koreıa, Frantsııa, Germanııa jáne TMD elderinen kelgen sheteldik týrıster.
«Qazir Qazaqstan ásirese kórkem tabıǵatynyń arqasynda Úndistanda jaqsy tanymal. Biz Shymbulaqta, Kólsaı, Qaıyńdy kólderiniń jaǵasynda boldyq, al búgin «Altynemel» ulttyq saıabaǵy men Aıǵaıqumnyń tamashasyn kózben kórip, zerttep-bilip jatyrmyz. Áserimizdi sózben aıtyp jetkizý múmkin emes», - deıdi Úndistannan kelgen týrıst Nambýtaseha.
Festıval Aıǵaıqumnyń janynda ótti. 10-12 myń jyl buryn paıda bolǵan uzyndyǵy 3 shaqyrym, bıiktigi 150 metr qum taý Jetisýdyń tabıǵı keremetteriniń biri. Uıymdastyrýshylar is-sharanyń mańyzdylyǵy Qyzyl kitapqa engen janýarlardy, sonyń ishinde qulandardy saqtap qalýda deıdi. Birneshe jyl buryn Túrkimenstannan ulttyq parkke ákelingen 30-ǵa jýyq qulannyń sany qazir 3600-ge jetken. Bul bıologııalyq túrdiń bir bóligi ulttyq parkten basqa aımaqtarǵa da taralyp jatyr.
«Janýarlar popýlıatsııasynyń kóbeıýine, saıabaqtyń damýyna, birinshi kezekte týrıster sanynyń artýyna memleket tarapynan qoldaý kórsetilip keledi. Qaýipsizdikti jaqsartý úshin 14 jańa mototsıkl men motorly qaıyq satyp alyndy. Sonymen qatar 10 traktor, qarda júretin kólikter, dron aldyq, drondy túnde de ushyrýǵa bolady. Festıval aıasynda bizdiń saıabaqqa 14 jol talǵamaıtyn kólik keldi. Jol ınfraqurylymyn jaqsartýda oblys ákimdigi tarapynan kórsetiletin qoldaýdyń mańyzy zor», - deıdi «Altynemel» memlekettik ulttyq tabıǵı parkiniń bas dırektory Qýat Baıturbaev.
«Bıylǵy jyly festıvaldi Jetisý óńirindegi biregeı týrıstik nysandardyń biri Aıǵaıqumnyń janynda uıymdastyrdyq. Qatysýshylar qulandardy, qaraquıryqtardy, sáti kelse, saıabaqtyń basqa da erekshe janýarlaryn tamashalaý úshin olarǵa foto-vıdeo, safarı uıymdastyryldy. Munyń bári ekologııalyq týrızmdi damytýǵa yqpal etedi. Óıtkeni ulttyq parkter Jetisý oblysyndaǵy 5 týrıstik baǵyttyń biri», - dedi «Visit Zhetysu» týrıstik aqparattyq ortalyǵynyń jetekshisi Jandos Nurıev.
Ulttyq parktiń jalpy aýmaǵy 307 myń gektardan asady. Biregeı tabıǵatyn, sırek kezdesetin janýarlaryn, tarıhı-mádenı mura eskertkishterin saqtaý úshin «Altynemel» ıÝNESKO bıosferalyq rezervatynyń halyqaralyq mártebesin ıelengen. Munda sırek kezdesetin ósimdikterdiń 31 túri, Qazaqstannyń Qyzyl kitabyna jáne halyqaralyq tabıǵatty qorǵaý odaǵynyń Qyzyl tizimine engizilgen janýarlardyń 66 túri kezdesedi. Sonyń ishinde barys, qulan, qaraquıryq jáne t.b. bar. Jaqynda taýly jerlerge qońyr aıýdyń kelgeni baıqalǵan. Ulttyq saıabaq biregeı tabıǵı nysandarymen de tanymal. Olardyń qatarynda «Aıǵaıqum», Aqtaý bor taýlary, Qatýtaý shóldi lava taýlary, 700 jyldyq tal, Besshatyr saq qorǵandary, Tańbaly tas petroglıfteri bar.
Eske salaıyq buǵan deıin «Qyzyltas» petroglıfteriniń memleket qorǵaýyna alynǵany týraly jazǵanbyz.
