Altaı jaýharyna baramyn deseńiz: ShQO-da Rahman qaınarlaryna alǵash ret asfalt jol tóselip jatyr
ÓSKEMEN. KAZINFORM – Shyǵys Qazaqstan jurtshylyǵy kópten kútken jobalardyń biri qolǵa alyndy. Ańyzǵa aınalǵan Rahman qaınarlaryna aparatyn jolǵa alǵash ret asfalt tóselip jatyr.
Buǵan deıin kólik júrgizýshilerine qıyndyqtyń qamytyn kıgizip, ábden sharshatatyn 13 shaqyrymdyq jol endi adam tanymastaı ózgeredi.
- Bul ýchaskede eshqashan asfalt bolǵan emes. Ol jerge tek jol talǵamaıtyn kólikter ǵana jete alatyn. Sonyń saldarynan týrıster aǵyny tejelip keldi. Biz bul baǵytqa erekshe nazar aýdardyq. Sebebi ol elimizdiń eń biregeı kýrorttarynyń birine aparatyn jol, - dedi «QazAvtoJol» UK» AQ ShQO fılıalynyń dırektory Nurbek Temirhanov.
Jańa jol respýblıkalyq mańyzy bar «Óskemen-Altaı -Úlken Naryn-Katonqaraǵaı- Rahman qaınarlary» baǵytyndaǵy joldy ortasha jóndeý jumystary aıasynda salynyp jatyr. Jalpy uzyndyǵy 165 shaqyrym bolatyn birneshe ýchaskede qurylys qatar júrgizilýde. Onyń 152 shaqyrymy bıyl qys túspeı aıaqtalady dep josparlanyp otyr. Al radon kólge aparatyn mańyzdy 13 shaqyrymdyq ýchaske 2026 jyly tolyq paıdalanýǵa berilmek.
- Jol taý bederinde ornalasqandyqtan asfalt tóseý jumystary qıynǵa soǵady. Jol bulaqtar men tasty jerlerden ótedi. Biz bul jerde alǵash ret drenaj, sý ótkizý qubyrlaryn salý, tar jerlerdi keńeıtý, tegisteý jáne usaq túıirshikti sýyq asfaltbeton tóseýdi qolǵa aldyq, - dedi Nurbek Temirhanov.
Qurylysshylardyń aıtýynsha, mundaǵy jumys naǵyz tózimdilikti talap etedi.
-Tasty, sýly jerde tehnıka ońaılyqpen júre almaıdy. Eń aldymen negizin nyǵaıtyp, drenaj júıesin ornatamyz. Sodan keıin baryp tegistep, asfalt tóseımiz. Áıtpese kóktemde bári syrǵyp ketýi múmkin, - deıdi ýchaskedegi qurylysshylardyń biri.
Jol sapasy qatań baqylaýǵa alynǵan. Jol aktıvteri sapasy ulttyq ortalyǵynyń ShQO fılıaly bul jolǵa turaqty túrde baqylaý júrgizip keledi. Injenerler apta saıyn kelip, synama alyp, qabattardyń sapasyn tekserip, normatıvterdiń oryndalýyn qadaǵalaıdy.
- Biz ár apta saıyn kelip, asfalt tóseý barysyn, tehnologııanyń saqtalýyn qadaǵalap jatyrmyz. Eskertýler bolsa, merdigerler ony tez arada túzetýge mindetti. Áıtpese joba qabyldanbaıdy. Sebebi sapa - qaýipsizdik pen joldyń uzaq merzimge jaraýynyń kepili, - dep habarlady fılıaldyń baspasóz qyzmetinen.
Bul baǵytta týrıst tasymaldaýmen aınalysatyn júrgizýshiler jerden jeti qoıan tapqandaı qýanyp jatyr.
- 13 shaqyrymdyq sholaq joldy keıde bir, keıde bir jarym saǵat júremiz. Jeńil kóligińizben barsańyz – temir tulparyńyzdy bosqa qınaısyz. Ýazık, Nıva, djıp bolsa bir sári. Bir reıs úshin 40-85 myń teńge alamyz. Biraq tabysymyz túgeldeı kólikti jóndeýge ketedi, - deıdi júrgizýshilerdiń biri.
Soǵan qaramastan, Rahman qaınarlaryna baratyn týrıster legi tolastar emes. Sebebi bul jer tek shıpajaı emes, naǵyz rýhanı tynyshtyq, saf aýa men emdik tabıǵatty izdegen jandar úshin taptyrmas meken.
- Baıkalda, Kavkazda, Eýropada boldym. Biraq Rahmandaǵydaı sulýlyqty esh jerden kórmedim. Aýasy, sýy, taýy - bári ertegidegideı. Eger jol salynyp, sanatorıı jóndelse - bul jer álemdik brendke aınalýy múmkin. Tipti búkil Qazaqstannyń týrıstik áleýetin arttyrady, - deıdi Astanadan kelgen týrıst.
«Rahman qaınarlary» shıpajaıy teńiz deńgeıinen 1760 metr bıiktikte, Muztaý shyńynyń eteginde, Katonqaraǵaı ulttyq parkiniń qaq júreginde oryn tepken. Ondaǵy bulaqtar XVIII ǵasyrdan belgili. Ańyz boıynsha, olardy jaýraǵan ańshy jyly sýǵa túsip aman qalǵan kezde ashqan. Radonǵa baı jyly sý (temperatýrasy +34-43°C aralyǵynda) býyn, júıke jáne teri aýrýlaryn emdeýde erekshe áserimen tanymal.
Bul jerde elimizdegi eń bıik taý meshiti - «Al-Kýddýs» ornalasqan. Al Rahman kóli týraly túrli ańyz-ápsanalar taraǵan. Kól ekige bólinedi desedi, tereńinde jumbaq qarııa turady-mys. Balyq joq bolǵanymen, bul kóldiń «tirshiliksizdigi» onyń emdik kúshiniń dáleli retinde qabyldanady.
2024 jyly shıpajaı memleket menshigine berildi. Oblys ákimdigi qazir ınfraqurylymdy qalpyna keltiretin ınvestor izdeýde. Biraq demalys ornyn damytýdan memleket te qalys qalmaıdy.
- Basty maqsat - Rahman qaınarlaryn ulttyq mura retinde kózdiń qarashyǵyndaı saqtaý. Qaýipsiz ári qoljetimdi shıpajaıǵa aınaldyrý. Biraq bári joldan bastalady. Jol bolmasa - ınvestor da kelmeıdi, - dep habarlady QR Kólik mınıstrliginen.
Jol qurylysy - óńirdiń týrıstik baǵyttaryn damytý baǵdarlamasynyń bir bóligi. 2025 jylǵa deıin Óskemen-Semeı (91 km), Óskemen-Shemonaıha (93 km), Óskemen-Rıdder (105 km), Terekti-Uranqaı (60 km), Eski avstrııalyq jol (60 km) baǵyttarynda ortasha jóndeý aıaqtalýy tıis. Al Óskemen-Katonqaraǵaı-Rahman qaınarlary baǵyty boıynsha 27 shaqyrymdy qaıta jańǵyrtý men 152 shaqyrymdy jóndeý josparlanǵan.
- Kólik qatynasynyń qoljetimdiligi men jol sapasy - týrızmdi damytýǵa, ekonomıkalyq belsendilikke jáne óńir halqynyń ómir sapasyna tikeleı áser etedi. Bul jobalar Shyǵys Qazaqstan úshin tyń serpilis bolady dep senemiz, - delingen aqparatta.
Eske salsaq, osyǵan deıin ShQO-da bıyl maldyń jolǵa shyǵyp ketýi saldarynan 11 jol apaty bolǵany habarlanǵan.