Almatylyqtar qala tarıhyn saqtaýǵa atsalysa alady

ALMATY. QazAqparat– Almaty ákimi Baqytjan Saǵyntaev qalanyń biregeı ǵımarattaryn sáýlet eskertkishteri qataryna engizý úshin almatylyqtardyń usynys-pikirlerin jınaýdy tapsyrdy, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Baqytjan Saǵyntaevtyń tapsyrmasy boıynsha tarıhı kórki saqtalýy tıis erekshe ǵımarattar men nysandardyń tizimi jasalady. Qalalyq josparlaý jáne ýrbanıstıka basqarmasy sáýlet eskertkishteri tizimine enýi tıis ǵımarattar boıynsha túsken usynystardy jınaý jobasyn iske qosty.

Almatylyqtar saqtaýly tıis ǵımarat týraly aqparatty, aty-jóni men tegin, baılanys telefonyn, nysannyń mekenjaıy men sýretin almaty.uaig.kz saıtyndaǵy «Biregeı ǵımarattar katalogy» aıdaryna jiberýi tıis. Halyq usynǵan nysandardy sarapshylar bir aıda eki ret qoǵamdyq komıssııada talqylaıdy jáne «Almatynyń biregeı ǵımarattarynyń katalogyna» engizedi. Qoǵamdyq tyńdaý bolatyn kún keıinirek jarııalanady.

Qazirgi kezde 757 qundy tarıhı ǵımarat anyqtaldy. Almatynyń tarıhı-mádenı murasymen aınalysatyn kásibı sáýletshiler men entýzıastardyń kásibı toby qalanyń sáýlet uqsastyǵyn zertteıtin (Archcode Almaty) jobasyn usynýda. Oǵan keńes dáýiri kezinde salynǵan Qazaqstannyń burynǵy astanasynyń barynsha biregeı ǵımarattary da ense, katalogtyń máni arta túser edi.

Buryndary Almaty qalasy ǵımarattarynyń qaı jyly salynǵanyn kórsetetin arnaıy karta boldy, onyń quramyna 250 myńǵa jýyq nysan engen. Karta qala qurylysynyń Vernyı kezeńinen bastap búgingi kúnge deıingi 7 kezeńin qamtıdy:

1) 1927 jylǵa deıin, qalanyń astana atanýy

2) Astanalyq avangard: 1927-1935 jyldar

3) Klassıkalyq jáne ulttyq murany ıgerý: 1936-1941 jyldar

4) Soǵys kezindegi jáne soǵystan keıingi klassıtsızm: 1942-1957 jyldar

5) Erte modernızm: 1958-1969 jyldar

6) «Joǵary» modernızm: 1970-1995 jyldar

7) Zamanaýı: 1995 jyldan búgingi kúnge deıin.