Almatyda «Uly dalanyń jeti qyry» atty ekspozıtsııa ashyldy
Bul ekspozıtsııa Elbasynyń maqalasynda atap ótilgen ata-babalarymyzdyń ozyq tehnologııalaryn kýálandyratyn qazaqtardyń tarıhı murasynyń barlyq jeti sımvolyn beıneleıdi. Ekspozıtsııada sándik-qoldanbaly óner eskertkishteriniń kóshirmeleri men Qazaqstannyń ejelgi tarıhynyń túrli kezeńderindegi arheologııalyq oljalar tanystyrylǵan, atap aıtqanda Kúlteginniń beıneleri, «Kók bóri», Tonıýkýk ejelgi túrik jazbalary, Araltóbeniń sarmat dáýirindegi «Altyn adam» beınesi jáne basqa eksponattar.
«QazUÝ ǵalymdarynyń ǵylymı arheologııalyq qazba jumystary barysynda tabylǵan eksponattar dala órkenıetiniń joǵary deńgeıin kórsetedi. Máselen, IX-XI ǵasyrdaǵy qımaq kezeńine jatatyn jylqynyń et-turmany, ata-babalarymyzdyń sonaý zamannan jylqyny qolǵa úıretý mádenıetiniń jarqyn mysaly. Shilikti jáne Jalaýly eskertkishteri mańynan tabylǵan saq kezeńindegi altyn stıldik beıneleri bar esikter jáne basqa da kóptegen eksponattar», - dep atap ótti QazUÝ-dyń tarıh, arheologııa jáne etnologııa fakýltetiniń dekany Meńdigúl Noǵaıbaeva.
Qazaqstanda alǵash ret kórsetilgen Hýnnýlardyń biregeı alfavıti ekspozıtsııanyń sensatsııalyq eksponaty bolyp tabylady. 136 áripten turatyn alfavıt Qytaı ǵalymdarymen Vengrııa, Germanııa, Bolgarııa, Qytaı, Norvegııa, Mońǵolııa men Reseıden ártúrli jyldarda tabylǵan arheologııalyq oljalar negizinde qaıta qalpyna keltirilgen.
«Halyqtardyń uly qonys aýdarýy» retinde bizge jetken dáýir kezinde Qazaqstan, Eýropa men Azııanyń osy zamannyń alǵashqy ǵasyrlaryndaǵy ejelgi tarıhy kóshpeli Hýnný taıpalaryna qatysty túrli oqıǵalarǵa toly bolǵany belgili. Alaıda, «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalada dál aıtylǵandaı «eýropatsentrıstik kózqaras saqtar men ǵundar jáne basqa da búgingi túrki halyqtarynyń arǵy babalary sanalatyn etnostyq toptar bizdiń ultymyzdyń tarıhı etnogeneziniń ajyramas bólshegi bolǵany» jáne de álemdik mańyzy bar asa kórnekti mádenı jáne tarıhı muralardy qaldyrǵany «týraly bultartpas faktilerdi kórýge múmkindik bergen joq», - deıdi ǵalym Ǵıbadat Ǵabbasuly.
Ejelgi zamannan qazirgi ýaqytqa deıingi Uly dalanyń tarıhyn kórsetetin «Uly dalanyń jeti qyry» ekspozıtsııasy ýnıversıtettegi «Qazaq eli» tarıhı-kórkemóner kesheniniń ajyramas bóligi bolyp tabylady. «Alash muraty» atty kelesi demonstratsııalyq zaly HH ǵasyr basynda qazaq halqynyń táýelsizdik úshin ult-azattyq kúresiniń negizgi kezeńderin beıneleıdi. Al, «Máńgilik El» atty kórkemdik panoramasynda qazaq halqynyń Prezıdentpen birlese otyryp ǵasyrlar boıǵy ańsaǵan táýelsizdik pen egemendikke qol jetkizý týraly armanynyń júzege asyrylýyn kórsetetin tarıhı beıneler men zamanaýı shyndyqtar keltirilgen.
«Uly dalanyń jeti qyry» atty tarıhı-kórkem ekspozıtsııasynyń ashylý saltanatyna kórnekti qoǵam jáne memleket qaıratkerleri, Almaty qalasy ákimdigi men BAQ ókilderi, belgili ǵalymdar, sondaı-aq «Men jastarǵa senemin!» atty respýblıkalyq VI patrıottyq jastar forýmyna elimizdiń 70 joǵary oqý ornynan kelgen 500-den astam stýdent qatysty. Sonymen birge forým aıasynda «Uly dala jastary» atty konferentsııa ótkizildi.
