Almatyda «Til – Qazaqstan halqynyń rýhanı baılyǵy» atty onlaın konferentsııa ótti
Qazaqstan halqy tilderi kúnine oraı uıymdastyrylǵan konferentsııa jumysyna QHA Tóraǵasynyń orynbasary – Hatshylyq meńgerýshisi J.Q.Túımebaev, QR Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi Etnosaralyq qatynastardy damytý komıtetiniń tóraǵasynyń orynbasary E.Úısinbaev, QHA músheleri, etnomádenı birlestikter men jastar uıymdarynyń basshylary qatysty.
Іs-sharanyń maqsaty – tildik mádenıet pen jalpy adamı rýhanı qundylyqtar prıntsıpterine negizdelgen qoǵamdyq kelisim men ultaralyq tatýlyqty, qazaqstandyq biregeılikti, toleranttylyq pen ózara túsinistikti nyǵaıtý jáne damytý.
Jıyndy ashqan QHA Tóraǵasynyń orynbasary Janseıit Túımebaev óz sózinde aldymen Prezıdent Joldaýynyń mańyzdylyǵyna toqtaldy.
«Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev «Jańa jaǵdaıdaǵy Qazaqstan: Іs-qımyl kezeńi» atty halyqqa Joldaýynda naqty basymdyqtardy belgiledi.
Bul el damýynyń baǵytyn aıqyndaıtyn aıryqsha mańyzdy qujat. Joldaý halyqtyń ál-aýqatyna, árbir qazaqstandyqtyń áleýmettik kóńil-kúıine baılanysty barlyq negizgi salalardy qamtıdy.
Joldaýda halyqty tolǵandyratyn suraqtarǵa jaýaptar berildi. Bizdiń mindetimiz – osy mańyzdy qujatty túsindirýge jáne iske asyrýǵa belsendi atsalysý.
Assambleıanyń barlyq músheleri, etno, BAQ-tar redaktorlary Joldaýdyń mindetteri jóninde, sondaı-aq olardy iske asyrý boıynsha halyqpen belsendi túsindirý jumystaryn júrgizýi tıis.
Ulttyń jańa qasıetterin belgileı otyryp, Prezıdent Toqaev «HHІ ǵasyrdyń urpaǵy tereń bilimdi bolýy tıis, jastardy tynymsyz eńbekke daǵdylandyrý qajet, kez kelgen istiń negizinde kásibılik jatyr», dep atap ótti. Sondaı-aq, b ul mejege qoǵamdyq kommýnıkatsııa arqyly – tilder arqyly qol jetkizýge bolady» dedi.
Sonymen qatar, Janseıit Túımebaev «Til – Qazaqstan halqynyń rýhanı baılyǵy» onlaın konferentsııasy jyl saıyn 5 qyrkúıekte atap ótiletin Qazaqstan halqynyń Tilderi kúnine arnalǵanyn jetkizdi.
«5 qyrkúıek – qazaqtyń qoǵam qaıratkeri, qazaq lıngvıstıkasy men ádebıettanýynyń negizin qalaýshylardyń biri, ǵalym jáne ádebıettanýshy Ahmet Baıtursynuly dúnıege kelgen kún.
Qazaqstan halqynyń tilderi kúni – bul 100-den astam etnostardyń birtutas tatý otbasyn quraıtyn árbir qazaqstandyqtyń merekesi.
Tilder kúni barsha halyqty biriktiredi jáne bizdiń birtutas qazaqstandyq biregeıligimizdi kórsetedi. Onyń arqaýy memlekettik qazaq tili men kópultty memlekettiń mádenıeti, ortaq qundylyqtar men qazaqstandyq patrıotızm bolyp tabylady.
Bul mereke bizdiń azamattarymyzǵa memlekettik tilge jáne óz ana tilderin qurmetteýge, Bizdiń Otanymyz – Qazaqstan Respýblıkasyna degen súıispenshiligin arttyrýǵa tárbıeleıdi. Ol elimizdiń túrli etnostarynyń tilderi men dástúrleri týraly bilimderin keńeıtýge yqpal etedi.
Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy Nursultan Nazarbaev árbir azamattyń úsh tildi bilýin til saıasatynyń mańyzdy baǵyty retinde aıqyndady.
Qazaq tili memlekettik til retinde, orys tili – ultaralyq qatynas tili jáne aǵylshyn tili «jahandyq ekonomıkaǵa oıdaǵydaı kirigý» úshin qajet.
Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev «Bolashaqta ultaralyq qatynas tiline aınalatyn qazaq tilin» jedel damytý jónindegi strategııalyq mindetti atap ótti.
Al elimizdiń azamattary orys tilin joǵary deńgeıde bilýi kerek. Bizdiń elimizde til saıasatynyń tıimdi normatıvtik-quqyqtyq negizderi qurylǵany belgili.
Etnostar arasynda memlekettik tildi úıretý Assambleıa jumysyndaǵy basty baǵyt bolyp tabylady. QHA budan ári de bul máselege basa nazar aýdara bermek. Osy maqsatta Assambleıa qazaq tilin erkin meńgergen túrli etnos ókilderiniń qatysýymen «Uly Dalanyń ultaralyq tili» forýmyn ótkizip turady», dedi Janseıit Qanseıituly.
Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligi Etnosaralyq qatynastardy damytý komıteti tóraǵasynyń orynbasary E.K.Úısimbaev óz kezeginde «Til saıasaty – kópetnosty memleket pen ashyq azamattyq qoǵamnyń turaqty damýynyń mańyzdy faktory retinde Qazaqstandaǵy barlyq etnostardyń ózara syılastyǵy men zańdylyq qaǵıdattaryna negizdelgenine» toqtaldy.
«QR Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasynyń kóregen saıasatynyń bastaýymen elimizdegi barsha ult ókilderiniń ana tiline eshqandaı nusqan keltirilmeı, memleket qoldaýymen órkendep damýda.
Til baılyǵy – árbir eldiń ulttyq maqtanyshy. Ol atadan balaǵa mıras bolyp qalyp otyratyn baǵa jetpes mura. Demek, ár adam ana tilin qorǵaýǵa, ony saqtaýǵa úlken jaýapkershilikpen qaraýǵa mindetti dep sanaımyn», dedi ol.
Onlaın konferentsııa barysynda qatysýshylar Qazaqstanda tilderdi damytýdyń ózekti máselelerin talqylap, Qazaqstan etnostarynyń tili men mádenıeti damýynyń negizgi baǵyttary boıynsha pikir almasty.
