Almatyda 100 tomdyq «Babalar sózi» atty qazaq folklorynyń toptamasy tanystyryldy

ASTANA. QazAqparat - Almatyda Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne sport mınıstrligi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń bastamasymen júzege asqan «Mádenı mura» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda oryndalǵan 100 tomnan turatyn «Babalar sózi» atty qazaq folklory toptamasynyń tusaýkeser rásimin ótkizdi. Bul týraly atalǵan mınıstrliktiń baspasóz qyzmeti habarlady.

Biregeı basylym qazaq mádenıetiniń rýhanı-zııatkerlik, kórkemdik tańǵajaıyp murasynyń ǵylymı aınalymǵa túsip, aýyz ádebıetiniń jaýharlarymen jurtshylyqtyń keńinen tanysýyna jol ashady.

Uzaq jyldar boıy qazaq folklory serııaly túrde jarııalanǵan joq. Qazaq ádebıetiniń kórnekti ókilderi Á. Bókeıhanov, A. Baıtursynov, S. Seıfýllın, M. Áýezov, t.b. folklor shyǵarmalaryn arnaıy tom nemese jeke kitap túrinde jaryqqa shyǵardy. Qazaq folkloryn kóp tomdyq etip jarııalaý isi tek ótken ǵasyrdyń 80 jyldary qolǵa alynǵanmen, 17 tomy ǵana jaryqqa shyqty.

Táýelsizdik alǵannan keıingi alǵashqy jyldary elimizde qazaq folkloryn zertteý boıynsha jumystar qolǵa alyndy. Prezıdentimiz N. Nazarbaevtyń tikeleı bastamasymen qolǵa alynǵan «Mádenı mura» memlekettik baǵdarlamasynyń arqasynda ulttyq folklorymyzdyń basym kópshiligi birtutas serııa túrinde «Babalar sózi» degen ataýmen 100 tom kóleminde jaryqqa shyqty.

Toptama ǵylymı basylymdardyń júıesinde daıyndalǵandyqtan, jınaqtarda negizinen shaǵataı, qadim, tóte arab jazýlary men latyn árpinde hatqa túsken mátinder qamtyldy. Halyq eposynyń «Hıkaıalyq dastandar» (13 tom), «Dinı dastandar» (7 t.), «Ǵashyqtyq dastandar» (11 t.), «Tarıhı jyrlar» (11 t.), «Batyrlar jyry» (20 t.) sekildi túrleri men folklordyń «Maqal-mátelder» (5 t.), «Qara óleń» (2 t.), «Shejirelik jyr-ańyzdar» (3 t.), «Ertegiler» (5 t.), «Tarıhı ańyzdar» (4 t.), «Aýyzeki áńgimeler» (3 t.), «Ǵuryptyq folklor» (2 t.), «Án óleńder» (2 t.) jáne «Jumbaqtar», «Balalar folklor», «Qazaq mıfteri», «Mońǵolııa qazaqtarynyń folklory», «Toponımdik ańyzdar», «Kúı ańyzdar», «Ańyzdyq shejireler», «Ańyzdyq jyrlar», «Ótirik jáne mysaldar», «Magııalyq folklor», «Tús jorý jáne yrymdar», «Hıkaıattar» (bir-bir tom) sııaqty janrlary tekstologııalyq saraptaýlardan ótip, ár tomnyń ǵylymı qosymshasynda túsiniktemeler, qoljazbalar týraly málimetter, mátinderde kezdesetin tarıhı, dinı esimder, mátinderdegi túsiniksiz uǵymdardyń sózdigi, jer-sý ataýlary, shartty qysqartylǵan sózder men ataýlardyń tizimi, paıdalanylǵan ádebıetter jáne tomnyń orys, aǵylshyn tilindegi túıindemesi jazyldy.

Qazirgi tańda Qazaqstan ulttyq baılyqty bir jerge toptap, júıelep, ǵylymı shart negizinde tekstologııalyq jumys júrgizip, akademııalyq basylym retinde 100 tom etip jaryqqa shyǵarǵan jalǵyz memleket bolyp tabylady.