Almatyda ashylatyn ıtalııalyq jáne túrikmen saýda úıleri týraly ne belgili
ALMATY. KAZINFORM – Almatyda birneshe memlekettiń resmı saýda úıleri ashylady. Kazinform agenttigi bul nysandardyń jobasy qazir qandaı satyda ekenin anyqtap kórdi.
Mamyr aıynda elordada ótken «Ortalyq Azııa – Italııa» birinshi sammıtinde Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Almatyda ıtalııalyq saýda úıin ashýdy usyndy.
– Bizdiń elder arasyndaǵy saýdany keńeıtýge saýda úıleri men logıstıkalyq ortalyqtardy ashý arqyly eleýli serpin berýge bolady. Osy oraıda Almaty qalasynda ıtalıan saýda úıin qurý usynylady, - dedi Prezıdent.
Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrliginiń málimetinshe, jarty jylǵa jýyq ýaqyt ishinde Italııa tarapy jobany pysyqtap, ony júzege asyrýǵa daıyn ekenin rastaǵan. Vedomstvo vıtse-mınıstri Aıdar Ábildabekov bıyl 14 qazan kúni qazaqstandyq delegatsııanyń Italııaǵa jasaǵan jumys sapary aıasynda eki el saýda qaýymdastyǵynyń kezdesýi ótkenin atap ótti. Onda Italııa tarapy saýda úıin ashýǵa daıyndyq boıynsha qazaqstandyq seriktestermen birlesip júrgizilgen jumystar týraly habarlaǵan.
– Joba uıymdastyrýshylyq iske asyrýdyń sońǵy satysynda tur: ornalasý orny anyqtalǵan, tujyrymdamasy bekitilgen jáne ınfraqurylymdyq daıyndyq aıaqtalǵan. Saýda úıiniń quramyna iskerlik kelissózder men kezdesýler ótkizýge arnalǵan aımaqtar, bıznes-forýmdar, tanystyrylymdar men ınstıtýtsıonaldyq is-sharalardy uıymdastyrýǵa laıyqtalǵan konferentsııalyq jáne kórme zaldary kiredi, - delingen vıtse-mınıstr jaýabynda.
Sonymen qatar Aıdar Ábildabekov saýda úıiniń ishinde zamanaýı tsıfrlyq ınfraqurylym qurý, eki eldiń ónerkásiptik, dızaınerlik jáne tehnologııalyq sheshimderin tanystyratyn turaqty kórme aımaǵyn uıymdastyrý josparlanǵanyn aıtty.
– Sheteldik áriptesterge yntymaqtastyq múmkindikteri men memlekettik qoldaý sharalary týraly ózekti aqparat usyný maqsatynda «Kazakh Invest», «QazTrade», «Kazakh Export» jáne «Kazakh Tourism» qazaqstandyq damý ınstıtýttarynyń aqparattyq pýnktterin ornalastyrý josparlanǵan. Qazaq-Italııa saýda úıi eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq yntymaqtastyqty tereńdetýge baǵyttalǵan turaqty alań jáne bıznesti qoldaý ortalyǵy bolýǵa tıis. Ol saýda men ınvestıtsııalardy damytýǵa járdemdesý, sheteldik ınvestorlardy súıemeldeý, tehnologııalar men bilim almasý, shaǵyn jáne orta bıznesti halyqaralyq naryqtarǵa shyǵarý, sondaı-aq iskerlik is-sharalardy uıymdastyrý men birlesken jobalardy ilgeriletý sııaqty qyzmetterdi júzege asyrady, - dedi ol.
Vıtse-mınıstr jańa saýda úıi birlesken óndiristerdi damytý men tehnologııalardy elimizge ákelýge, sondaı-aq «Made with Italy» ónerkásiptik yntymaqtastyq modelin ilgeriletýge múmkindik beretinin atap ótti.
Túrikmen saýda úıi
Buǵan deıin Qazaqstan Úkimeti men Túrikmenstan Úkimeti arasyndaǵy «Qazaqstan Respýblıkasy men Túrikmenstanda saýda úılerin qurý týraly» kelisimge qol qoıý týraly» Úkimettiń qaýlysy ázirlengenin jazǵanbyz.
Bul qujat boıynsha Almatyda túrikmen, al Ashhabadta qazaq saýda úıi qurylady. Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligi eki memlekettiń nysandaryn ashý máselesi qandaı satyda ekenin naqtylady.
– Qazirgi tańda kelisim jobasy túrikmen tarapymen pysyqtalyp jatyr jáne túrikmen tarapynan tolyqtyrýlar kútiledi. Kelisim jobasy tolyq daıyn bolǵan jaǵdaıda qujatqa qol qoıylady. Túrikmen saýda úıin ashý úshin Qazaqstan aýmaǵy Almaty qalasynda, Qazaqstan saýda úıin ashýǵa Ashhabad qalasy anyqtaldy, - dep habarlady vedomstvodan.
Aıdar Ábildabekovtyń aıtýynsha, Qazaqstan-Túrikmenstan saýda úıi – tek ónim kórmesi emes, eksportty qoldaýǵa arnalǵan ekojúıe. Saýda úıi bazasynda turaqty jumys isteıtin jármeńke uıymdastyrylady, sondaı-aq logıstıkalyq, marketıng qyzmetin kórsetiledi jáne saýda-ekonomıkalyq mıssııalar ótkiziletin bolady.
– Aldaǵy ýaqytta Almaty qalasynda saýda úıin ashý máselesi qol qoıylǵan halyqaralyq qujattarǵa, sondaı-aq basqa memlekettermen ekijaqty kelissózderdiń qorytyndylary boıynsha qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtarǵa sáıkes, Saýda jáne ıntegratsııa mınıstrligimen júzege asyralatyn bolady, - delingen jaýapta.
Sheteldik saýda úıleriniń mańyzy qandaı
KISI Jahandyq ekonomıka jáne turaqty damý bóliminiń bas sarapshysy Nursultan Ýsmanov Almatyda sheteldik saýda úıleriniń ashylýy týraly pikir bildirdi. Aıtýynsha, mundaı nysandardyń ashylýy – ekijaqty ekonomıkalyq baılanystardy júıeli túrde nyǵaıtatyn mańyzdy qural. Saýda úıleri taýar aınalymyn arttyrýdan bólek ınvestıtsııalyq, logıstıkalyq jáne tehnologııalyq yntymaqtastyqty damytýǵa yqpal etedi.
– Birinshiden, saýda úıleri – eksport pen ımportty tikeleı qoldaıtyn ınstıtýtsıonaldyq alań. Olar sheteldik taýarlardyń Qazaqstan naryǵyna tıimdi shyǵýyna, sondaı-aq otandyq kásiporyndardyń jańa naryqtarǵa qoljetimdiligin keńeıtýge múmkindik beredi. Mundaı qurylymdar naryq týraly aqparat jınap, marketıngtik taldaý júrgizip, bızneske naqty kommertsııalyq qoldaý kórsetedi. Ekinshiden, saýda úıleri ınvestıtsııa tartýdyń arnasy. Sheteldik kompanııalar Qazaqstandaǵy bıznes-ortany osy saýda úıleri arqyly jaqsy túsinedi, seriktester tabady jáne óndiristik kooperatsııa múmkindikterin zertteıdi. Bul birlesken kásiporyndardyń qurylýyna, óńdeý ónerkásibindegi yqpaldastyqtyń artýyna jol ashady, - dedi ol.
Sondaı-aq saıası ınstıtýt sarapshysy atalǵan nysandar logıstıkalyq jáne saýda ınfraqurylymyn jaqsartýǵa áser etetinin atap ótti. Saýda úıleri logıstıkalyq habtarmen, qoıma júıelerimen, dıstrıbýtsııa jelilerimen baılanysady, bul – taýar jetkizý tizbegin ońtaılandyrady.
– Saıası turǵydan alǵanda mundaı nysandardyń ashylýy ekijaqty senim men strategııalyq áriptestikti nyǵaıtady. Saýda úıiniń ashylýy – memleketter arasyndaǵy qarym-qatynastyń pragmatıkalyq sıpatta tereńdep kele jatqanyn kórsetetin naqty belgi. Almatyda aýǵan, túrikmen jáne ıtalııalyq saýda úıleriniń ashylýy – Qazaqstannyń óńirlik jáne jahandyq ekonomıkalyq baılanystaryn keńeıtýge baǵyttalǵan praktıkalyq qadam. Ol eldiń eksporttyq áleýetin kúsheıtip qana qoımaı, jańa ınvestıtsııalar men tehnologııalyq seriktestikterge jol ashady, - dep túsindirdi ol.
Eske salaıyq, bıyl sáýir aıynda Kabýlda Qazaqstannyń saýda úıi ashylýy múmkin ekeni aıtyldy. Al Belarýs elinde Qazaqstannyń saýda úıi ashylatyny habarlandy.
Nursultan Ýsmanov Kabýl, Mınsk, Ashhabad syndy ózge memleketterdiń iri qalalarynda Qazaqstan saýda úılerin ashýdyń qandaı mańyzy bar ekenine de toqtaldy. Onyń sózinshe, mundaı nysandar Qazaqstan eksportynyń geografııasyn keńeıtýge, jańa naryqtarǵa turaqty túrde shyǵýǵa jáne bıznes úshin ınstıtýtsıonaldyq qoldaý kórsetýge baǵyttalǵan.
– Birinshiden, Qazaqstan saýda úıleri – eksportty ilgeriletý ortalyǵy. Olar qazaqstandyq óndirýshilerdiń taýarlaryn jergilikti naryqqa tanystyryp, zertteýler júrgizip, saýda alańdaryna shyǵýǵa kómektesedi. Bul ásireseǵ azyq-túlik, qurylys materıaldary, metall ónimderi jáne hımııa sııaqty salalar úshin mańyzdy. Ekinshiden, mundaı saýda úıleri bızneske qyzmet kórsetetin biryńǵaı tereze rólin atqarady. Onda naryq jáne seriktester týraly aqparat berý, V2V kezdesýler uıymdastyrý, kórmeler men ónim tanystyrylymdaryn ótkizý syndy qyzmet túrleri usynylady, - dedi sarapshy.
Ol elimizdiń syrttaǵy saýda úıleri birlesken kásiporyndar qurýǵa, agroónerkásip, óndiris jáne logıstıka salalaryndaǵy kooperatsııany tereńdetýge múmkindik beretinin atap ótti.
Eske salaıyq, 2025 jyldyń qańtar-maýsym aılary aralyǵynda Qazaqstanda jalpy aýmaǵy 87,3 myń sharshy metrdi quraıtyn 54 saýda úıi paıdalanýǵa berildi.