Alǵashqy múmkindik bolǵan kúni-aq biz Qazaqstanǵa jáne ózime qatty unaǵan Astanaǵa kelýge daıynbyz, bul tamasha qala - professor Horhe Bolanos
- Qazaqstanǵa kelýge qandaı sebep bolǵanyn bilýge bolady ma?
T. Dronzına: Eń birinshiden, bizdi L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa Ulttyq ýnıversıtetinde ótken, NATO qarjylandyryp otyrǵan lańgestik máseleleri jónindegi halyqaralyq semınarǵa qatysýǵa shaqyry. Semınarǵa Ázirbaıjan, Armenııa, Bolgarııa, Ispanııa, Italııa, Marokko jáne basqa da álemniń 9 elinen kelgen aldyńǵy qatarly ǵalymdar men sarapshylar qatysty.
Sonymen qatar, bizdi Aqmola oblysynyń Kókshetaý qalasyndaǵy «Kókshe» akademııasynda shaǵyn «kúzgi mektep» uıymdastyrýǵa shaqyrdy. Ol jerde biz úsh kún boıy stýdentter men muǵalimderge arnap, árqaısymyz shıelenister men qaýipsizdik týraly eki dáristen oqydyq.
Taǵy da aıtar bolsam, biz Horhe ekeýmiz qazaqstandyq úkimettik emes uıymdar men «Bota» qoǵamdyq qorynyń Astanadaǵy mekteptik deldaldyq ınstıtýtyn engizý jónindegi tusaýkeserlerine qatystyq. Mine, osylaısha Qazaqstanǵa jolymyz tústi.
- Lańkestik taqyrybyndaǵy «dóńgelek ústeldiń» ótetin orny nelikten Qazaqstan bolyp tańdaldy?
A. Moreno: Bul taqyryp jaı lańkestik taqyrybynan áldeqaıda keń uǵymǵa ıe. Qazaqstan jer betinde beıbitshilik pen kelisimdi saqtaý isine qosqan erekshe eńbegimen tanymal. Elderińiz óz kezeginde Batys pen Shyǵys arasyndaǵy kópir tárizdi. Biz respýblıka beıbitshilikti saqtaýǵa ıadrolyq qarýdan bas tartý arqyly alǵash qadam jasaǵanyn umytqan joqpyz. Sonymen qatar, sizderde halyqaralyq, konfessııaaralyq kezdesýler jıi bolyp turady. EQYU-ǵa múshe memleketter basshylarynyń sammıti de uzaq jyldardan keıin Qazaqstanda ótpekshi.
Sondyqtan Qazaqstanda osyndaı joǵary deńgeıli kezdesýler men konferentsııalar ótkizýge sebep kóp. Biz sizderge senemiz jáne sizderdiń memleketterińiz ben Prezıdentterińiz Nursultan Nazarbaevtyń aımaq boıynsha ǵana emes, álem boıynsha turaqtylyqty saqtaýǵa baǵyttalǵan kúsh-jigerin joǵary baǵalaımyz.
- Bizdiń bilýimizshe, sizder Qazaqstanǵa alǵash ret taban tirep otyrsyzdar. Sizderge Qazaqstan nesimen unady, sizderdi tań qaldyrǵan tustary qandaı, sizderdiń elderińiz ben bizdiń respýblıka arasynda uqsastyq bar ma?
T. Dronzına: Men Qazaqstanǵa jıi kelemin. Eń alǵash ret osynda 5 jyl buryn kelgemin, sińip kettim dese de bolady. Kelesi joly kelgende, basqa alty tilmen qatar, qazaq tilin meńgerip alatyn shyǵarmyn. Jalpy aıtsam, Bolgarııa sotsıalıstik blokka kirgen el bolǵandyqtan, qazaq elinde júrý maǵan ońaı.
A. Moreno: Astanadaǵy qozǵalys (kólik qozǵalysy) Madrıdtegi sııaqty, bul jat jerge úırenisip ketýge septigin tıgizdi (kúlip aldy).
Árıne, biz buryn sizderge kelip -ketken otandastarymyzdan Qazaqstan týraly estıtinbiz. Alaıda, sizderdiń elderińizdiń osynshama tań qalarlyq ekendigin kózge elestete almaǵan edik.
Shynyn aıtqanda, saparymyzdyń barysynda biz stýdentterińizdiń bilimderi men patrıottyq sezimderine tańdanyspen qaradyq.
Eń aldymen, jastar halyq bolashaǵy bolǵandyqtan, kózben kórgen qubylystarymyz Qazaqstandaǵy bilim berý el bolashaǵy úshin alańdamaýǵa bolatyn deńgeıde ekendigin kórsetti.
Qazaqstan - geogarfııa turǵysynan alyp qarasaq, ulan-ǵaıyr, uly memleket, tamasha tabıǵaty, ádemi qalalary bar, eli úshin qam jeıtin 130-dan astam ult ókilderi ómir súredi.
Maǵan Qazaqstan shynymen qatty unady. Ispanııada osyndaǵydaı ózindik ereksheligi qamtylǵan kórinis joq, qazaqstandyqtardyń minezindeı tamasha, ári shegi joq dala jazyǵy qatty unady.
Qazaq jerinde az ýaqyt qana boldyq, degenmen onyń ózi elge súısinip, qaıran qalýǵa jetkilikti boldy.
Astanalaryńyzdy da jaqsy kórip kettim, maǵan qalanyń damý baǵyttary, sáýleti, ereksheligi unady.
K.Echeverrıa: Áriptesimmen kelisemin. Qazaqstan ózin qyzyqtyra alatyn el, sondyqtan biz estigenimiz ben kórgenimizdi salystyrýǵa zor múmkindik aldyq.
Meniń oıymsha, Qazaqstanda týrızm salasyn damytýda qazaqstandyqtardyń bolashaǵy zor. Baı tabıǵatynyń arqasynda osy salany damytýǵa bul jerde barlyq múmkindik bar.
Ispanııa týrıster arasynda tanymal elderdiń biri, jyl saıyn Ispanııaǵa 50 mıllıonnan astam adam keledi. Men Qazaqstan budan da kóp týrısterdi qabyldaı alady degenge senemin.
- Sizderdiń aıtýlaryńyzǵa qaraǵanda, sizder Býrabaıǵa da barǵan sııaqtysyzdar?
A. Moreno: Iá, biz Býrabaı jerinde de birneshe kún bolyp qaıttyq. Ol tańǵajaıyp meken eken.
K.Echeverrıa: Bul shyndyq. Men elordaǵa qalaı tańdansam, Býrabaı da sondaı sıqyrly jer boldy.
H.Bolanos: Men alǵashqy múmkindik bolǵan kúni-aq Qazaqstanǵa jáne ózime qatty unaǵan Astanaǵa kelýge daıyn ekendigimizdi aıtar edim. Bul tamasha qala, bıik ǵımarattary bolǵan soń emes, halyqtaryńyzdyń rýhanı mádenıetiniń deńgeıi sonshalyqty joǵary bolǵandyqtan, bul alyp qala. Sizderdiń kópulttylyqtaryńyz el arasyna iritki salmaıdy, kerisinshe jańa jetistikterge jetý úshin biriktiredi. Bul keremet.
- Qandaı yntymaqtastyq bolmasyn, eki tarapqa da tıimdi bolýy kerek, sizder stýdenttermen bilimderińizdi bólistińizder, al ózderińizge qandaı «júk» alyp barasyzdar?
A. Moreno: Men stýdenttermen kezdesý barysynda ózimdi jas sezinip, olardyń jańa oılary, uzaqqa baratyn jáne batyl josparlary arqyly shabyttanǵanymdy qýana aıtamyn. Jalpy Qazaqstandaǵy saıasat pen qoǵam meni áldeqaıda jas sezinýge ıtermeledi.
T.Dronzına: Meniń elge ala ketetin eń basty jetistigim «Kókshe» Akademııasy men Áýlıe Klıment Ohrıdskıı atyndaǵy bolgarlyq Sofııa Ýnıversıteti arasyndaǵy yntymaqtastyq týraly aýyzsha nıetimiz bolmaq. Biz L.N.Gýmılev atyndaǵy EUÝ-men kelisim jasasqan bolatynbyz. Endi Kókshetaýdyń JOO-men kelisimge qol qoıatyn bolamyz.
Bunyń sebebi mynada, ıspandyq jáne bolgarlyq JOO-dar Eýropalyq Odaqtyń«Erazmýs mýndýs: Eýropalyq yntymaqtastyq terezesi» atty Halyqaralyq bilim berý baǵdarlamasy aıasynda úsh jaqty yntymaqtastyqty bastaýy úshin bizge Qazaqstandaǵy ýnıversıtettermen eki kelisim jasaý kerek. Talap sondaı.
Sońǵy kelisimge qol qoıa otyryp, biz sizderdiń stýdentterińiz ben muǵalimderińiz Bolgarııa men Ispanııa ýnıversıtetterinde bilim alyp, dáris berýine, al biz Qazaqstanǵa kelýge múmkindik beretin úsh eldiń JOO arasyndaǵy yntymaqtastyqty ornata alamyz.
- Sizderge qyzyqty áńgimelerińiz úshin alǵys aıta otyryp, elordamyz jaıynda joǵary pikir aıtqan Horhe Bolanosty Astanada turýǵa shaqyramyz...
H.Bolanos: Qýana-qýana Qazaqstanda turar edim, onyń ústine qazaqstandyqtarmen dostasyp ta úlgerdik!
