Alfa urpaq tárbıesindegi basty qaǵıda — tyıym salý emes - maman
ASTANA. KAZINFORM — Tsıfrlyq tehnologııalar dáýirinde dúnıege kelgen alfa urpaqtyń bos ýaqytty ótkizý ádetteri de erekshe sıpatqa ıe. Maman pikirinshe, bul býyndy tárbıeleýde túsinistik pen durys baǵyt-baǵdar berý asa mańyzdy.
Jańa dáýir ókilderi — alfa urpaq tsıfrlyq álemde dúnıege kelip, sonda ósip jatyr. Bul urpaqtyń ómir salty, qyzyǵýshylyǵy, tipti oılaý júıesi de burynǵy býyndardan edáýir ózgeshe. Bos ýaqytty ótkizýdiń dástúrli joldary — dalada oınaý, kitap oqý nemese sportpen shuǵyldaný — birtindep smartfondar, planshetter, TikTok, YouTube sekildi platformalarǵa oryn berdi.
— Qazirgi alfa urpaq tsıfrlyq ortada dúnıege kelgen býyn. Sondyqtan, smartfon — olardyń damýyna kedergi emes, kerisinshe durys baǵyttalǵan jaǵdaıda áleýetin ashatyn qural. Biraq bala psıhıkasy úshin tepe-teńdik mańyzdy. Fızıkalyq belsendilik, tiri qarym-qatynas pen tabıǵı orta balanyń emotsııalyq turaqtylyǵyn, óz-ózin tanýyn qalyptastyrady, — dedi mektep psıhologi Serikgúl Batyrqyzy.
Balaǵa durys baǵyt berý — ata-ananyń basty mindeti. Bul urpaqtyń óz ýaqytyn tıimdi paıdalanýy kóbine otbasy men áleýmettik ortanyń qoldaýyna baılanysty.
— Bos ýaqytty tıimdi basqarýda alfa urpaqtyń álsizdigi baıqalady. Olar sport pen qozǵalystan góri smartfonǵa kóp úńiledi. Bul oraıda urpaǵymyzdyń saýattylyǵy ata-anaǵa, ortaǵa, qoǵamǵa tikeleı baılanysty dep bilemin. Qazirgi tárbıeniń basty qaǵıdasy — tyıym salý emes, kerisinshe olardy túsiný jáne baǵyt berý, — deıdi pedagog-psıholog Qarlyǵash Kenjeǵulova.
Mamandardyń aıtýynsha, qurylǵyny múlde shekteý kóbinese keri áser beredi. Mundaı qatań tyıym balada jasyryn áreketke, ótirik aıtýǵa nemese qarsylyq kórsetýge ıtermeleýi múmkin. Onyń ornyna — balanyń onlaın keńistiktegi belsendiligin birge baqylap, sanaly túrde baǵyttaý áldeqaıda nátıjeli bolmaq.
— Jalpy qaı jasta bolsa da bala tárbıesi ata-ana úshin aldyńǵy kezekte bolary haq. Al alfa urpaq degenimiz — erekshe mán beretin, túsinistik tanytyp, yntymaqtastyq atmosfera qalyptastyra otyryp júretin tárbıemen ósetin urpaq der edim. Ǵalamtordyń dáýreni júrip turǵan zamanda ómir aǵymynan qalmaı ıntellektýaldy turǵydan damýǵa paıdaly aqparat alý kerek-aq. Alaıda, shegi men shetin bilý mańyzdy. Paıdaly aqparat bolǵanyn qadaǵalaý kerek, — dedi Serikgúl Batyrqyzy.
Aıtýynsha, alfa urpaqty ózgertemiz degen umtylys nátıje bermeıdi. Kerisinshe, olarmen birge ózgerip, olardy túsine otyryp tárbıeleý — búgingi kúnniń basty sharty. Túsinistik pen senimge negizdelgen qarym-qatynas qana jańa býynnyń sanaly ári jaýapkershilikti tulǵa bolyp qalyptasýyna jol ashady.
Al daryndy balany qalaı tárbıeleý kerek? 7 jasar matematık balanyń anasynyń keńesin oqı otyryńyz.
Aqerke Qabdulkákim