Áleýmettik qoldaý: 2020 jyly erekshe qadamdardy iske asyrý talap etildi
Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynyń qarajaty esebinen kiristerinen aıyrylǵan adamdarǵa eń tómengi jalaqy (42 500 teńge) mólsherinde aı saıynǵy tólemderdi berý tetigi jedel túrde ázirlenip, iske qosyldy.
Atap aıtqanda, Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan (MÁSQ) tabysty joǵaltqan jaǵdaıda kólemi eń tómengi jalaqy – 42 500 teńgege teń birjolǵy tólem kómegimen, tótenshe jaǵdaı rejımi kezinde 4,6 mln adamǵa, karantındik shekteý sharalary qoldanylǵan kezeńde – 2,4 mln qazaqstandyqqa áleýmettik qoldaý kórsetildi.
Tótenshe jaǵdaı rejımi men karantındik shekteý sharalary kezinde tabysyn tolyq joǵaltqan jumys isteıtin azamattar memlekettik qoldaýdyń bul túrine ıe boldy. Olardyń ishinde:
- jalaqysy saqtalmaıtyn demalysta júrgen qyzmetkerler;
- jeke kásipkerler;
- jeke praktıkamen aınalysatyn adamdar;
- nysanasy jumystardy oryndaý (qyzmetter kórsetý) bolyp sanalatyn azamattyq-quqyqtyq sıpattaǵy sharttar boıynsha tabys tabatyn jeke tulǵalar;
- biryńǵaı jıyntyq tólemdi tóleýshiler bolyp sanalatyn jeke tulǵalar bar.
Tótenshe jaǵdaı rejıminiń áreket etý kezeńinde (2020 jylǵy 16 naýryzdan 11 mamyrǵa deıin) 322 mlrd teńge somasynda 4,6 mln adamǵa, al karantındik shekteý sharalary qoldanylǵan kezde (2020 jylǵy 5 shildeden 17 tamyzǵa deıin) 153,2 mlrd teńge somasynda 2,4 mln adamǵa áleýmettik tólem taǵaıyndaldy. Karantındik shekteý sharalarynyń qoldanylý kezeńine MÁSQ-tan áleýmettik tólem taǵaıyndaýǵa ótinish aǵymdaǵy jylǵy 1 qyrkúıekke deıin qabyldandy. Sonymen qatar ony taǵaıyndaýdan bas tartylǵan jaǵdaıda 2020 jylǵy 1 jeltoqsanǵa deıin shaǵymdanýǵa múmkindik berildi.
Sonymen qatar jyl sońyna qaraı QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi áleýmettik qoldaýǵa qatysty iske asyrylǵan jumystardyń tıisti qorytyndysyn jarııalady. Vedomstvo basshysy Birjan Nurymbetovtiń aıtýynsha, tótenshe jaǵdaı jáne karantın kezeńinde jalpy somasy 25 mlrd-tan astam teńgege 1,1 mln-nan astam adam azyq-túlik ári turmystyq jıyntyqtar satyp alýǵa tólemder túrinde qosymsha qoldaý aldy.
«Halyqty jumyspen qamtý boıynsha úlken jumys júrgizildi. Daǵdarysqa qarsy shara retinde jumyspen qamtýdyń jol kartasy ázirlenip, tabysty iske asyrylyp jatyr. Nátıjeli jumyspen qamtýdy jáne jappaı kásipkerlikti damytýdyń «Eńbek» memlekettik baǵdarlamasyn jáne basqa da memlekettik baǵdarlamalardy iske asyrýdyń arqasynda 1,2 mln jumys ornyn qurý ári saqtap qalý, sondaı-aq jumyssyzdyqtyń ósýine jol bermeý múmkin boldy», - dedi mınıstr.
Atap aıtqanda, bıyl koronavırısqa baılanysty bolǵan jaǵdaıǵa qaramastan, memlekettiń barlyq áleýmettik mindettemelerin oryndaý qamtamasyz etildi. Qosymsha qoldaý maqsatynda zeınetaqy men járdemaqy mólsheri eki ret ındeksteldi. Bazalyq zeınetaqy men memlekettik járdemaqylardyń ósimi 2019 jylmen salystyrǵanda 10 paıyzdy, yntymaqty zeınetaqynyń ósimi 12 paıyzdy qurady.
Aıtpaqshy, 2020 jylǵy 1 qańtardan bastap kópbalaly jáne tabysy az otbasylardy áleýmettik qoldaýdyń jańa tásilderi engizildi. Qazirgi kezde 413,4 myń kópbalaly otbasy aı saıynǵy memlekettik járdemaqy alady, onyń mólsheri otbasynyń tabysyna emes, balalardyń sanyna baılanysty bolyp keledi.
«Tabysy az otbasylardyń balalary úshin 2020 jylǵy 1 qańtardan bastap kepildik berilgen áleýmettik toptama engizildi. Áleýmettik kómektiń bul túrine 430 myń balaǵa alǵash ret 17,5 mlrd teńge qarastyrylǵan», - dedi Birjan Nurymbetov.
Munymen qosa, bıyl bıýdjet salasy qyzmetkerleriniń jalaqysy 2019 jylmen salystyrǵanda: mádenıet jáne óner salasynda 35%-dan 50% - ǵa deıin, pedagogtarǵa 4 jyl ishinde jyl saıyn 25% - ǵa, áleýmettik qyzmetkerlerge 15% - dan 60% - ǵa deıin kóterildi.
«Osy jyly múmkindigi shekteýli adamdarǵa áleýmettik qoldaý kórsetý júıesin jetildirý boıynsha da úlken jumys atqaryldy. Áleýmettik qyzmetter portalyn iske qosý basty jańashyldyq boldy. Onyń ereksheligi – múmkindigi shekteýli jandardyń ońaltýdyń tehnıkalyq quraldary men arnaýly áleýmettik qyzmetterdi olardyń reıtıngin, basqa paıdalanýshylardyń pikirlerin, baǵasy men sapasyn eskere otyryp, óz betinshe tańdaý múmkindigi. Servıs ońaltýdyń tehnıkalyq quraldary men arnaýly áleýmettik qyzmetterdi alý merzimin 6 aıdan 15 kúnge deıin qysqartýdy, bıznes-protsesterdiń ashyqtyǵyn, deldaldyq qyzmetterdi joıýdy, baǵalardy birizdendirýdi, bıýdjet qarajatyn tıimdi paıdalanýdy qamtamasyz etedi. Portal 400 myń múmkindigi shekteýli azamatty ońaltýdyń tehnıkalyq quraldarymen jáne arnaıy áleýmettik qyzmettermen qamtamasyz etý boıynsha qamtıdy», - dedi Eńbek mınıstri.
