Álemdik BAQ-taǵy Qazaqstan: Zańdaǵy reformalar, munaı óndirisi jáne Golovkınniń jetistigi
ASTANA. KAZINFORM — Jeltoqsannyń ortasynda álemdik aqparat quraldary Qazaqstandaǵy birneshe mańyzdy oqıǵany keńinen jarııalady. Solardyń ishinde medıtsına qyzmetkerlerin qorǵaýǵa baǵyttalǵan zańnyń qabyldanýy, memlekettik qyzmetshilerge kásipkerlikke qatysty shekteýlerdiń jeńildetilýi, munaı óndirisi men eksporttaǵy rekordtyq kórsetkishter, balalar men jasóspirimderdi zııandy aqparattan qorǵaý úshin LGBT nasıhatyna tyıym salý, sondaı-aq álemge tanymal boksshy Gennadıı Golovkınniń halyqaralyq boks dańq zalyna enýi erekshe oryn alǵan.
The Times of Central Asia: Qazaqstan eksporttaǵy kedergilerge qaramastan munaı óndirisin ulǵaıtty
2025 jyldyń qańtar–qarasha aılarynda Qazaqstanda munaı men gaz kondensatyn óndirý kólemi aıtarlyqtaı ósti. Sonyń nátıjesinde el munaı eksportyn josparlanǵan merzimnen buryn oryndady. Bul týraly QR Energetıka vıtse-mınıstri Suńǵat Esimhanov málimdedi. Mańyzdy aqparatty The Times of Central Asia jarııalady.
Vıtse-mınıstrdiń aıtýynsha, 2024 jyly Qazaqstanda 87,7 mln tonna munaı jáne gaz kondensaty óndirilgen. Bul josparlanǵan kólemniń basym bóligin quraıdy. Al sol jyly munaı eksporty 63,2 mln tonna bolǵan.
2025 jyldyń alǵashqy 11 aıynda óndiris kólemi 91,9 mln tonnaǵa jetti. Bul ótken jylmen salystyrǵanda 14%-ǵa kóp. Osy kezeńde eksport kólemi 73,4 mln tonnany qurap, jyldyq jospardan asyp tústi.
Óndiris kóleminiń artýy negizgi eksporttyq baǵyttaǵy qıyndyqtarǵa qaramastan tirkelip otyr. Qazaqstan munaıynyń kóp bóligi tasymaldanatyn Kaspıı qubyr konsortsıýmynyń (KQK) jumysy dron shabýylynan keıin ýaqytsha irkilisterge ushyraǵan. Bul jaǵdaı eksporttyq ınfraqurylymnyń osal tustaryn kórsetti.
Gaz salasynda da ósim baıqalady. 2025 jyldyń qańtar–qarasha aılarynda elde 62,8 mlrd tekshe metr tabıǵı gaz óndirildi. Bul ótken jylmen salystyrǵanda 16,7%-ǵa artyq. Osylaısha, gaz óndirý boıynsha jyldyq jospar merziminen buryn oryndaldy. Suıytylǵan munaı gazynyń óndirisi 2,8 mln tonnaǵa jetip, sál artqan.
Sonymen qatar el ishinde munaı ónimderin óńdeý kólemi 14 mln tonnany qurady. Bul jyldyq josparǵa jaqyn kórsetkish. Munaı-gaz hımııasy ónimderiniń óndirisi de ósip, 567,6 myń tonnaǵa jetti.
The Times of Central Asia dereginshe, Qazaqstan bıligi munaıdy óńdeý kólemin ulǵaıtýǵa basymdyq berip otyr. Qazirgi tańda qýattylyǵy jylyna 10 mln tonnaǵa deıin jetetin jańa munaı óńdeý zaýytyn salý úshin sheteldik ınvestorlar tartý máselesi qarastyrylýda. Uzaq merzimdi josparǵa sáıkes, 2040 jylǵa deıin munaı óńdeý salasyna 15–19 mlrd dollar ınvestıtsııa tartý kózdelgen.
TASS: Medıtsına qyzmetkerine kúsh qoldanǵandar 12 jylǵa deıin sottalady
Qazaqstan Parlamenti Májilisi medıtsınalyq qyzmetshilerge jáne jedel járdem júrgizýshilerine shabýyl jasaǵandarǵa jaýapkershilikti kúsheıtetin zań qabyldady. Zań aýyr zardaptarǵa ákep soqqan shabýyldar úshin 7–12 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrýdy qarastyrady. Aqparatty reseılik TASS aqparat agenttigi jarııalady.
Eger shabýyl qyzmetkerdiń ómiri men densaýlyǵyna qaýip tóndirmese, jazasy jeńildetilip, aıyppul tóleý, 600 saǵatqa deıin qoǵamdyq jumysqa tartý nemese 3 jylǵa deıin bas bostandyǵyn shekteý qoldanylady. Sonymen qatar, dárigerlerdi qorqytý nemese kúsh kórsetý áreketteri úshin de qylmystyq jaýapkershilik qarastyrylǵan, mundaı jaǵdaıda eń uzaq merzim – 3 jyl.
Zań birneshe rezonanstyq oqıǵadan keıin qabyldandy. Mysaly, Qostanaı oblystyq aýrýhanasynda naýqas hırýrgke shabýyl jasap, ol aýyr halde jansaqtaý bólimine tústi. Osy oqıǵadan keıin Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev medıtsınalyq qyzmetshilerge qarsy qylmystarǵa jazany qatańdatýdy tapsyrdy, al Densaýlyq saqtaý mınıstri Aqmaral Álnazarova azamattarǵa úndeý tastap, aýrýhanalardaǵy qaýipsizdikti kúsheıtti.
Report: Qazaqstan memlekettik qyzmetshilerge kásipkerlikke qatysty shekteýlerdi jeńildetti
Qazaqstan Senaty memlekettik qyzmetshiler men olarǵa teńestirilgen tulǵalarǵa kásipkerlikke qatysty keıbir shekteýlerdi alyp tastaıtyn zańdy eki oqylymda maquldady. Bul ózgerister quqyqtyq qaıshylyqtardy joıýǵa, memlekettik qyzmettiń tartymdylyǵyn arttyrýǵa jáne buryn zańsyz alynǵan aktıvterdi qaıtarý mehanızmin ashyq etýge baǵyttalǵan. Aqparatty Report agenttigi tarqatty.
Zańǵa sáıkes, endi memlekettik qyzmetshiler men olarǵa teńestirilgen tulǵalar kommertsııalyq kompanııadaǵy 5%-ǵa deıingi aktsııany senimgerlik basqarýǵa berýge mindetti emes.
Tsıfrlyq aktıvter tabys ákeletin múlik retinde tanylady, biraq olardy mindetti túrde senimgerlik basqarýǵa berý talap etilmeıdi. Senimgerlik basqarý rásimi jeńildetilip, endi shartty notarıýs kýálandyrýy kerek degen talaptyń ornyna notarıaldy rastalǵan kóshirmesin kadr qyzmetine usyný jetkilikti. Sonymen qatar, memlekettik qyzmetshiler senimgerlik basqarýǵa berilgen múlikten tabys ala alady.
Zańda Úkimet múshelerine tıesili turǵyn úıdi jalǵa berýge qoıylǵan tyıym da alynyp tastaldy. Budan bólek, memlekettik qyzmetshiler zańmen ruqsat etilgen kommertsııalyq emes uıymdardyń, sonyń ishinde saıası partııalar, kásipodaqtar, tutyný jáne turǵyn úı-qurylys kooperatıvteriniń múshesi bola alady.
Anadolu: Qazaqstan LGBT nasıhatyna tyıym salatyn zańdy maquldady
Osy aptada Qazaqstan Senaty Májilis qabyldaǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine arhıv isi jáne quqyqqa qaıshy kontenttiń taralýyn shekteý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańdy eki oqylymda maquldady. Aqparatty Anadolu aqparat agenttigi jarııalady.
Zańnyń basty maqsaty – balalar men jasóspirimderdi densaýlyǵyna jáne damýyna zııan keltiretin aqparattan qorǵaý. Endi qoǵamdyq oryndarda, áleýmettik jelilerde, telekommýnıkatsııa jelileri men onlaın-platformalarda pedofılııa men dástúrli emes jynystyq qatynastardy nasıhattaýǵa tyıym salynady.
Senat maquldaǵan zań aıasynda Eńbek kodeksine, sondaı-aq 12 zańǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engiziledi.
Aıta keteıik, 1,5 jyl buryn Qazaqstan azamattary LGBT nasıhattaýǵa zańmen tyıym salýdy talap etken petıtsııa jasap, bul zań qoǵamnyń suranysyna sáıkes qabyldandy.
Euronews: Gennadıı Golovkın – Halyqaralyq boks dańq zalyna engen alǵashqy qazaqstandyq sportshy
Qazaqstannyń boks juldyzy Gennadıı Golovkın Halyqaralyq boks dańq zalyna endi. Burynǵy orta salmaqtaǵy álem chempıony qarasha aıynda World Boxing uıymynyń prezıdenti bolyp saılandy. Oǵan boksty olımpıadada qaldyrý jáne bólinip ketken júıeni biriktirý mindeti júktelip otyr. Tanymdyq aqparatty Euronews jarııalady.
Golovkın – Qazaqstannan shyqqan, osy dańq zalyna engen alǵashqy sportshy. Ol Muhammed Álı, Maık Taıson, Floıd Meıvezer, Mennı Pakıao, Bernard Hopkıns jáne Vladımır Klıchko sııaqty álemdik deńgeıdegi ataqty boksshylarmen bir qatarǵa qosyldy.
– Men óte qýanyshtymyn jáne bul qurmetti joǵary baǵalaımyn. Bul boks álemindegi eń úlken mártebe jáne mansabymdaǵy eń mańyzdy jetistik. Meniń armanym oryndaldy. Boksta osyndaı mura qaldyrǵanyma maqtanamyn, – dedi Golovkın.
Onyń áýesqoı rıngtegi eń iri jetistikteri retinde 2004 jylǵy Afına Olımpıadasynda kúmis medal, orta salmaqta álem chempıonatyn eki ret jeńip aldy. Kásipqoı karerasynda Golovkın 42 jekpe-jeginde jeńiske jetip, 2 jeńilis taýyp, 1 ret teń óner kórsetken.
2017–2018 jyldary «Triple G» laqap atymen tanymal Golovkın salmaq dárejesine qaramastan álemdegi úzdik boksshy retinde baǵalanǵan.