Álemdegi eń alpaýyt elder ǵylymǵa jalpy ishki ónimnen 4-5 paıyz qarajat bóledi

NUR-SULTAN. QazAqparat – 2025 jylǵa qaraı Qazaqstan ǵylymdy damytý úshin jalpy ishki óniminiń 1 paıyzyna teń qarjy bóle bastaıdy. Bul týraly QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Ǵylym komıtetiniń tóraǵasy Janna Qurmanǵalıeva ortalyq komýmnıkatsııalar qyzmetinde ótken brıfıngide málim etti, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Byltyr bizde ǵylymdy qaljylandyrý kólemi jalpy ishki ónimniń 0,13 paıyzy boldy. Birtindep ósip kele jatyr. Qabyldanǵan Ulttyq joba boıynsha, ǵylymdyqarjylandyrý 2025 jyly jalpy ishki ónimniń 1 paıyzy – 1 trln teńgege jýyq qarajatqa ıe bolýy kerek. Bıyl burynǵy kólemmen salystyrsaq, 70 paıyz ósti. Ǵylymǵa qatysty qarajat Bilim jáne ǵylym mınıstrliginen bólek 9 mınıstrlikke bólinedi. Bul qarajattyń arqasynda tek Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń tarapynan 1160 grant jobasy, onyń ishinde jas ǵalymdardyń 315 jobasy jáne 59 naqty baǵdarlama qarjylandyrylyp otyr», - degen vedomstvo ókili qazir ǵylymǵa eldiń jalpy ishki óniminiń neshe paıyzy jumsalyp jatqanyn jetkizdi.

«Jalpy álemdik tájirıbede ǵylymdy qarjylandyrý kólemi jalpy ishki ónimniń 1 paıyzynan artyq bolsa, sondaı elderde ǵana ǵylym bar dep esepteledi. Bir mysal keltireıin, álemdegi ǵylymdy adamzattyń mıy dep sanaıyq. Adam aǵzasyndaǵy energııanyń 20 paıyzy mıymyzǵa ketedi. Sonda ǵylym salasyn adamzattyń mıy dep sanasaq, álemde eń alpaýyt elder ǵylymǵa jalpy ishki ónimnen 4-5 paıyz qarajat bóledi. Sonyń ózinde ǵylym salasy úlken jetistikterge jetip jatyr. Bizde 2019 jyly ǵylymǵa jumsaǵan eń tómen qarajattyń kólemi jalpy ishki ónimniń 0,12 paıyzyn qurady. Ol – óte tómen kórsetkish. Biraq tek qana memleketke tıesili emes», - dedi komıtet basshysy.

Aıtýynsha, álemde ǵylymnyń úshten eki bóligin memleketter emes, bıýdjet emes, iri kompanııalar, iri bıznes qarjylandyrady.

«Mysaly vaktsınany alsaq, Pfizer kompanııasy – memlekettik uıym emes. Basqa da vaktsınamen aınalysqan alpaýyt kompanııalar kóbinese memlekettik emes qarajatty paıdalanady. Memleketter kóbinese irgeli ǵylymı jobalardy ǵana qarjylandyrady. Óıtkeni ol zertteýlerdi kommertsıalızatsııalaý múmkindigi joq. Sondyqtan olar olar memlekettiń moınyndaǵy paryz bolyp sanalady»,-dep túsindirdi Janna Qurmanǵalıeva.

Aıta keteıik, QR Premer-Mınıstri Eraly Toǵjanovtyń aıtýynsha, álemniń 43 eli qazaqstandyń QazVac vaktsınasyn alýǵa daıyn.