Álemde tumaýdyń jańa tolqyny: erekshe mýtatsııalanǵan indet qaýipti bolyp tur

ASTANA. KAZINFORM – Álemniń ondaǵan elinde tumaýdyń jańa tolqyny tirkeldi. Mamandardyń aıtýynsha, bıylǵy maýsymdaǵy aýrýlardyń basym bóligi H3N2 vırýsynyń buryn sırek kezdesken, qaýipti K sýbklasterindegi jańa mýtatsııalanǵan shtamymen baılanysty, dep habarlaıdy BBC News.

Alǵash ret Avstralııa men Jańa Zelandııada anyqtalǵan vırýs keıin Japonııa men Ulybrıtanııada jappaı taralyp, qazir álemniń 30-dan astam memleketinde tirkelip otyr. Buryn bul shtamm tym sırek kezdeskendikten, halyqtyń oǵan qarsy ımmýnıtet deńgeıi jetkiliksiz.

Ulybrıtanııada ǵana ár apta saıyn myńdaǵan naýqas aýrýhanaǵa túsýge májbúr bolǵan.

Vırýsologtar tumaý vırýsy únemi ózgerip otyratynyn aıtady. Ádette mýtatsııalar usaq ári baıaý júredi, alaıda H3N2 shtamynda birden jeti mýtatsııa baıqalǵan.

Kembrıdj ýnıversıteti Patogender evolıýtsııasy ortalyǵynyń dırektory Derek Smıt bul shtammnyń álem boıynsha jappaı taralýy múmkin ekenin aıtty.

Jańa shtamm qanshalyqty qaýipti?

Sarapshylar sımptomdar klassıkalyq tumaýdan aıtarlyqtaı aýyr bolmaýy múmkin ekenin aıtady. Immýnıtettiń tómendigine baılanysty juqtyrý deńgeıi óte joǵary bolady.

Naýqastarda qyzý, dene aýrýy, sharshaý baıqalady, al qarttar men sozylmaly aýrýy bar adamdar úshin vırýs qaýipti.

«Mundaı vırýsty kópten beri kórmedik. Dınamıkasy erekshe. Ýaıym bar, biraq dúrbeleńge túsýge bolmaıdy», – dedi Ulybrıtanııadaǵy Dúnıejúzilik tumaý ortalyǵynyń dırektory Nıkola Lıýıs.

Mamandardyń túsindirýinshe:

• Jańa indet – birtindep bastalady, muryn bitelýi men tamaq aýrýy tán.

• Tumaý – kúrt bastalady, qyzý, dene aýrýy, bulshyqet álsizdigi baıqalady.

• Kovıd – tumaýǵa uqsas, biraq jıi ıis pen dám sezý joǵalýy, qatty tamaq aýrýy jáne asqazan-ishek buzylysy qatar júrýi múmkin.

Qalaı qorǵanýǵa bolady?

Sarapshylar vaktsınatsııa eń tıimdi qorǵanys ádisi ekenin aıtady. Qazirgi vaktsınalar jańa shtamǵa tolyq sáıkes kelmeýi múmkin, biraq «az da bolsa qorǵanys bolady» deıdi mamandar.

Oksford ýnıversıtetiniń professory Krıstof Freızer vaktsına bıyl tolyq sáıkes kelmegenimen, aýyr sımptomdardy jeńildetýge kómektesetinin aıtty.

Mamandar karantındik sharalardyń da mańyzyn atap ótti: Japonııa men Anglııada keıbir mektepter ýaqytsha jabylǵan.

Ulybrıtanııa aýrýhanalarynda júkteme artty

Ulybrıtanııada jeltoqsannyń alǵashqy aptasynda kúnine orta eseppen 2660 adam tumaýmen aýrýhanaǵa túsken. Bul – qarashanyń sońymen salystyrǵanda 1,5 ese artyq.

Dárigerlerdiń boljamynsha, 14 jeltoqsanǵa qaraı táýliktik kórsetkish 5-8 myń adamǵa jetýi múmkin. Qazirgi rekord – 5400 naýqas (maýsymdyq tumaý kezinde).

Eldiń túrli óńirlerinde aýrý ósimi baıqalyp, kóptegen aýrýhanalar men mektepterde maska taǵý mindetti etilgen.

Aıta keteıik, buǵan deıin tumaýdyń jańa túri Eýropada alańdaýshylyq týdyryp jatqanyn habarlaǵanbyz.