Álemde dementsııamen aýyratyn 55 mıllıonnan astam adam bar
ASTANA. KAZINFORM – Búgingi tańda búkil álemde Altsgeımer aýrýyn qosa alǵanda dementsııa týraly habardar bolý kúni atap ótilip júr. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi dementsııa týraly habardar bolýdy arttyrý, stıgmany joıý jáne osy jaı-kúıden zardap shegetin adamdarǵa, sondaı-aq olardyń otbasylaryna qoldaý kórsetý qajettiligine nazar aýdarady. Bul týraly vedomstvonyń baspasóz qyzmeti málim etti.
Álemde dementsııamen aýyratyn 55 mıllıonnan astam adam bar, jyl saıyn 10 mıllıonǵa jýyq jańa jaǵdaı tirkeledi.
Dementsııa — bul nerv jasýshalaryn birtindep buzatyn jáne mıdy zaqymdaıtyn birqatar aýrýlardan týyndaýy múmkin sındrom.
«Almatynyń on bes emhanasynyń bazasynda QazUMÝ nerv aýrýlary kafedrasynyń nevrolog dárigerlerimen aýqymdy ǵylymı-klınıkalyq jumys júrgizildi, onyń barysynda 60 jastan asqan adamdardyń arasynda ortasha kognıtıvti buzylýlardyń joǵary taralýshylyǵy anyqtaldy», — delingen habarlamada.
Bul buzylýlar dementsııaǵa deıingi kezeń bolyp tabylady jáne qaýip faktorlaryn túzetý bolmaǵan kezde patsıentterde kóbinese Altsgeımer aýrýymen baılanysty dementsııa damýy múmkin, bul jaǵdaılardyń 60-80%-yn quraıdy.
«Búgingi kúni dementsııanyń damýyna yqpal etetin 14 qaýip faktory belgili. Bul bilim deńgeıiniń tómendigi, sodan keıin alkogoldi shekten tys paıdalaný, estý qabiletiniń tómendeýi, gıpertonııa, bas jaraqattary. Bolashaqta dementsııanyń damýyna depressııa, qant dıabeti, fızıkalyq áreketsizdik, temeki shegý, áleýmettik oqshaýlaný sııaqty faktorlar áser etedi», — dep habarlady vedomstvodan.
Atalǵan qaýip faktorlaryn boldyrmaý arqyly dementsııa jaǵdaılarynyń shamamen 45%-nyń aldyn alýǵa bolady.
Sondyqtan qoǵamdy profılaktıka tásilderi men qolda bar resýrstar týraly habardar etý óte mańyzdy, sonymen qatar bul dıagnozy bar patsıentterge stıgmasyz jáne birjaqtylyq tanytpaı qoldaý qajet. Búgingi tańda Qazaqstannyń nevrologtar qaýymdastyǵynyń www.neuroassoc.kz saıtynda dementsııanyń qaýip faktorlary jáne onyń profılaktıkasy týraly aqparat bar.
