Álemde báseke kúsheıgen shaqta kóshirmemen tabysqa jetý múmkin emes – JI sarapshysy
ASTANA. KAZINFORM – Sinovation Ventures kompanııasynyń bas dırektory, jasandy ıntellekt salasynyń tanymal sarapshysy Kaı-Fý Lı 1 qazan kúni Kazinform agenttigine suhbat berdi. Áńgime barysynda ol jasandy ıntellektini memlekettik basqarýda paıdalaný tájirıbesi, Qytaı úlgisiniń ereksheligi jáne Qazaqstan úshin yqtımal damý joldary týraly aıtyp berdi.
– Qazirgi tańda jasandy ıntellektini memlekettik basqarý salasynda paıdalaný jahandyq úrdiske aınaldy. Siz bul úrdisti qalaı baǵalaısyz? Qazaqstan úshin qaı eldiń tájirıbesi paıdaly bolýy múmkin?
– Qytaıdyń tájirıbesin erekshe atap óter edim. Bul oıymdy Qytaıda jumys istegenim úshin emes, ár eldiń jasandy ıntellektini damytýda óz ereksheligi bar bolǵandyqtan aıtyp otyrmyn. AQSh negizinen jekemenshik kompanııalardyń tabysyn arttyrýǵa basymdyq beredi. Eýropa bolsa, qatań retteýdi kózdeıdi. Bul tásilderdiń ekeýi de tıimdi úlgi bola almaıdy.
Qytaıda jasandy ıntellektiniń mańyzy memlekettik deńgeıde aıqyndalyp, naqty strategııalyq maqsattar qoıylady. Mysaly, Ulttyq damý jáne reformalar komıssııasy aldaǵy eki jyl ishinde alty negizgi salada jasandy ıntellektini paıdalaný deńgeıin 70 paıyzǵa jetkizýdi mindet etip otyr. Mundaı kórsetkishter búkil salanyń damýyna serpin beredi, sebebi kompanııalar men mamandar naqty maqsatqa baǵyttalady.
Eń bastysy – Qytaı memlekettik jáne ulttyq kompanııalardy jasandy ıntellektini engizýdiń negizgi alańy retinde qarastyrady. Bul – kúrdeli, biraq qajetti qadam. AQSh-ta mundaıdy iske asyrý qıyn, al Qytaıda ol múmkin bolyp otyr. Qazaqstan úshin de osy úlgi qundy bolmaq.
AQSh-ta jasandy ıntellektini damytý kóbine jahandyq basymdyqqa umtylýmen baılanysty. Máselen, mıllıondaǵan chıp satyp alyp, AGI jasaýǵa tyrysatyn iri korporatsııalar bar. Biraq mundaı joldy barlyq eldiń tańdaýǵa múmkindigi joq.
Qytaıdyń ereksheligi – pragmatıkalyq kózqaras. Úkimet te, bıznes te eń aldymen naqty ári paıdaly qoldanbalardy damytýǵa nazar aýdarady. Qazaqstan úshin de osy baǵyt tıimdi, sebebi eldiń aldynda basty mindet – jasandy ıntellektini ómirdiń naqty salalarynda qoldana otyryp, ekonomıkalyq qundylyq qalyptastyrý.
– Siz jasandy ıntellekt salasynda mol tájirıbe jınadyńyz. Qazaqstandaǵy IT-mamandarǵa qandaı keńes beresiz?
– Eń bastysy – alǵa qaraý. Qazir burynǵydaı «basqalar jasap qoıdy, biz de qaıtalaıyq» degen tásil nátıje bermeıdi. Álemde báseke kúsheıgen shaqta kóshirmemen tabysqa jetý múmkin emes.
Durys qadam – naqty naryqtyq qajettilikti anyqtaý jáne tolyq jetilmegen, biraq qoldanýǵa daıyn tehnologııalardy der kezinde engizý. Sonda ǵana básekede ozyq bolýǵa bolady.
Eger tolyǵymen pisip jetilgen tehnologııaǵa júginseńiz, ol salada qatań báseke júrip jatqandyqtan, qosymsha qun tabý qıyn. Al oryndalmaıtyn maqsattar qoıý – resýrsty bosqa ysyrap etý.
Sondyqtan eń mańyzdysy – jasandy ıntellektiniń damý baǵytyn aldyn ala boljaý, sol baǵytty baǵdar etip alyp, iske asatyn ári zamanaýı sheshimder jasaý. Sonda ǵana jarqyn nátıjege qol jetkizýge bolady.
