Aldaǵy jyldary Arktıkadaǵy jylyný jahandyq ortasha kórsetkishten úsh ese artyq bolady

ASTANA. KAZINFORM – Aldaǵy bes jyl ishinde álem jańa rekordtyq temperatýralarǵa tap bolady dep boljanyp otyr, al Arktıkadaǵy jylyný jahandyq ortasha kórsetkishten úsh ese artyq bolmaq. 

AZƏRTAC agenttiginiń habarlaýynsha, bul týraly BUU-nyń Dúnıejúzilik meteorologııalyq uıymynyń (DMU) sársenbi kúni jarııalaǵan esebinde aıtylǵan.

Esepke sáıkes, aldaǵy bes jylda kem degende bir jyly rekordtyq ystyq bolady degen 80 paıyz yqtımaldyq bar. Sonymen qatar, jahandyq ortasha jylyný deńgeıi ónerkásipke deıingi kezeńmen salystyrǵanda 1,5 gradýs Tselsııden asyp ketýi múmkin.

Ótken jyl tarıhtaǵy eń ystyq jyl boldy. 2015 jylǵy Klımat jónindegi Parıj kelisiminiń alǵash ret buzylýy tirkeldi. Bul kelisim jahandyq jylynýdy 1,5 gradýstan asyrmaýǵa mindetteıdi.

DMU boljamynsha, osy jyldan bastap 2029 jyldyń sońyna deıin álem boıynsha ortasha temperatýra 1850–1900 jyldardaǵy ónerkásipke deıingi deńgeıden 1,2–1,9 °C joǵary bolady. Bul aýa raıynyń asa qaýipti jáne tótenshe qubylysyna ákeledi.

— Jylynýdyń árbir qosymsha úlesi qaýipti ystyqqa, nóserge, qatty qýańshylyqqa, muzdyqtar men teńiz muzdarynyń erýine, muhıttyń qyzyp, teńiz deńgeıiniń kóterilýine ákeledi, — delingen málimdemede.

Arktıkadaǵy ortasha deńgeıden joǵary boljanǵan jylyný mundaǵy jáne Tynyq muhıtynyń soltústik-batysyndaǵy muzdardyń erýin tezdetedi.

Esepte aldaǵy bes qys mezgilinde Arktıkadaǵy temperatýra sońǵy 30 jyldyq ortasha kezeńmen salystyrǵanda 2,4 gradýsqa joǵary bolyp, jahandyq ortasha kórsetkishten úsh jarym eseden kóp asyp túsetini boljanǵan.

Jahandyq ortasha temperatýra osy onjyldyqtyń sońyna deıin rekordtyq nemese oǵan jaqyn deńgeıde bolady.

2025–2029 jyldar aralyǵyndaǵy mamyr men qyrkúıek aılarynda álemniń keıbir óńirlerinde — Sahel, Soltústik Eýropa, Alıaska jáne Sibirde — jaýyn-shashyn mólsheri ortasha deńgeıden joǵary bolady dep boljanyp otyr. Al Amazonııa alqabynda ádettegiden qurǵaq aýa raıy bolýy yqtımal.

Aıta ketelik Qazaqstanda orman-klımattyq jaǵdaıdy jaqsartýǵa baǵyttalǵan joba iske qosyldy.