Akýlalardyń adamǵa shabýyl jasaýy sıregen
ASTANA.KAZINFORM - «International Shark Attack File» jobasynyń halyqaralyq ekologtar toby ótken jyly akýlalardyń adamǵa jasalǵan 47 shabýylyn tirkedi, dep habarlaıdy TASS.
Bul 2023 jylmen salystyrǵanda 32%-ǵa jáne sońǵy on jyldaǵy ortasha kórsetkishten 33%-ǵa az, dep habarlady Florıda tabıǵı murajaıynyń (FMNH) baspasóz qyzmeti.
- Ǵalym retinde bizdi akýlalardyń tabıǵı ortada qalaı ustaıtyny qyzyqtyrady, bul olardyń keıde adamdarǵa nelikten shabýyl jasaıtynyn túsiný úshin qajet. Osy sebepti biz bul balyqtardyń minez-qulqyna kez kelgen syrtqy faktorlar nemese adamdardyń áreketteri áser etken kez kelgen yqtımal jaǵdaılardy derekter jıyntyǵynan alyp tastadyq, - dep túsindirdi FMNH akýlalardy zertteý baǵdarlamasynyń ǵylymı dırektory Gevın Neılor.
International Shark Attack File zertteýshileri birneshe jyl boıy akýla túrleriniń muhıttardyń qaı aımaqtarynda adamdarǵa sebepsiz shabýyl jasaıtynyn júıeli túrde baqylap keledi. Ádette, akýlalar muhıttar men teńizderdiń jaǵalaý aımaqtarynda adamdarǵa óte sırek agressııa kórsetedi, biraq mundaı jaǵdaılardyń barlyǵy qoǵam men baspasózdiń úlken nazaryn aýdardy.
Ekologtardyń aıtýynsha, 2024 jyly álemde akýlalardyń adamǵa 47 shabýyly tirkeldi, bul 2023 jylǵy uqsas kórsetkishten jáne sońǵy onjyldyqtaǵy mundaı oqıǵalardyń ortasha sanynan úshten birine derlik tómen. Qaıtys bolǵandar sany da azaıǵan.
Zertteýshiler akýla shabýylynyń jartysynan kóbi AQSh-tyń Atlant jáne Tynyq muhıty jaǵalaýlarynyń ártúrli aımaqtarynda bolatynyn aıtady. Onda baqylaýshylar osyndaı 28 oqıǵa tirkegen. Serfıng áýesqoılary teńiz jyrtqyshtarynyń agressııasynan eń kóp zardap shegedi - olar akýla shabýylynyń 33% qurady.
Sondaı-aq akýla shabýylynyń kóbi - 13-i Aýstralııa jaǵalaýynda boldy. Ekologtardyń aıtýynsha, bul jyrtqysh shemirshekti balyqtardyń adamdarǵa qatysty eń agressıvti eki túri - aq akýlalar men sur buqa akýlalarynyń osy aımaqta kóp taralýyna baılanysty. Basqa oqıǵalar Batys Sahara jaǵalaýynda, sondaı-aq Úndistanda, Belızde, Trınıdad pen Tobagoda, Maldıv araldarynda, Mozambıkte, Taılandta jáne Karıb teńiziniń birneshe elderinde tirkeldi. Osy jaǵdaılardyń kópshiliginde zardap shekkenderdiń ómiri saqtaldy, dep qorytyndylady ǵalymdar.
Buǵan deıin Perýde 9 mıllıon jyl buryn ómir súrgen akýlanyń qaldyqtary tabylǵany habarlanǵan bolatyn.