Aqtóbelik órt sóndirýshi jumys tıimdiligin arttyratyn baǵdarlama jasaqtady

AQTÓBE. QazAqparat – Aqtóbe qalasyndaǵy №3 órt sóndirý bóliminiń órt sóndirýshi-qutqarýshysy Baýyrjan Bıkbaýov mamandyǵyn kúrt ózgertip, IT salasynan tótenshe jaǵdaılar qyzmetine keldi. 3 jyldan astam tájirıbesi bar maman alǵash jyldary qorqynyshpen qalaı kúreskenin, jaýapty sátte buıryqty oryndaýdyń mańyzy men shaǵyn ǵana qosymsha baǵdarlamasy týraly QazAqparat tilshisine aıtyp berdi.

-Tótenshe jaǵdaılar salasy, onyń ishinde órt sóndirýshi qyzmetine ornalasý joly qıyn emes pe?

- Birden órt sóndirýshi bolmadym. Basynan aıtaıyn, 1989 jyly Aqtóbe qalasynda ómirge keldim. №22 orta mektepte oqyp, keıin kooperatıv kolledjinde tehnık-programmıst mamandyǵyn meńgerdim. Al, 2012-2013 jyldary aralyǵynda Otan aldyndaǵy boryshymdy ótedim. Ol kezde Almatyda ornalasqan 55/71 áskerı bóliminde qyzmet ettim. Logıstıka ortalyǵynda júk tasymalyna qajetti qujattarǵa jaýapty boldym ári tehnık-programmıstiń kómekshisi qyzmetin de atqardym. Maǵan negizi ol jumys unamady. Bir orynda, kabınette otyrý qıyn.

Áskerden oralǵan soń kelisimshart negizinde jumys isteýdi josparladym. Kóp uzamaı órt sóndirý qyzmetine jumysqa qabyldap jatqanyn bildim. Sóıtip, 2019 jyly osy salaǵa keldim. Ol kezde jalaqysy 70-80 myń teńge boldy. Bir táýlik jumys istep, úsh kún demalys beriledi. Maǵan bul unady. Biraq, árdaıym olaı bola bermeıdi. Keıde shuǵyl kómekke shaqyrady. Іri órt, sý tasqyny bolsa, bir kún demalyp, kelesi kúni jumysqa shyǵamyz.

- Arnaıy emtıhan tapsyryp, fızıkalyq synaq tapsyrdyńyz ba?

- Iá, jumysqa ornalasý úshin arnaıy test tapsyrdym. Onda birneshe zańǵa qatysty suraq boldy. Daıyndaldym, nátıjesi oıdaǵydaı shyqty. Ózim jaýapkershiligi joǵary adammyn. Sondyqtan, tyńǵylyqty ázirlendim. Testi tapsyrǵan soń medıtsınalyq tekserýden óttim. Keıin sporttyq daıyndyqty tekserdi. Eki aılyq oqýǵa da jiberdi. Osy satylardy eńsergende ǵana «Qaı bólimde jumys istegiń keledi?» dep suraıdy. №3 órt sóndirý bólimi úıime jaqyn, osyny tańdadym. Búginde jumys istep júrgenime 3,5 jyl toldy.

- B arlyq satydan ótip, qyzmetke qabyldandyńyz. Alǵash ret órt sóndirýge barǵanyńyz esińizde me?

- Birinshi shaqyrtýǵa barǵan kezim esimde. Boıda úreı boldy. Joǵary temperatýra, kók tútin keıbireýine onsha áser etpeýi múmkin. Biraq, órttiń qaýpi shyn máninde zor. Janyp jatqan úıge kirgen kezde soqyr adamnyń keıpine enesiń. Eshteńe kórinbeıdi. Tek sıpap, jan-jaǵyńdy qarmanyp júresiń. Ondaı kezde kez kelgen oqys oqıǵaǵa daıyn bolý kerek. Jertóle ashyq qalsa, kúmp etip túsip ketesiz, gaz ballon bolsa, ol jarylýy múmkin. Úıde, ǵımaratta adam bolsa, dalaǵa alyp shyǵý kerek. Bizdiń negizgi mindetimiz – osy. Keıin ǵana órt sóndiriledi.

Alǵashqy jumys kúnimde eki qabatty kottedjde órt shyqty. Turmystyq zattar janyp jatty. Men sý jetkizdim. Bir qaýiptisi – ekinshi qabattyń edeni áli durys qaǵylmaǵan. Bir áriptesim túsip kete jazdady. Jas maman bolǵan soń úreılengenim ras.

- Al , erekshe áser qaldyrǵan shaqyrtý boldy ma?

- 2020 jyly qańtarda saǵat 2:00-de habarlama tústi. «Malyshka» aýdanynda úı órtenip jatqanyn bildik. Birden eki brıgada bardy. Jaqyndap qalǵan kezde qoıý tútindi kórdik. Bizdiń aldymyzdan polıtsııa shyqty. Olar aýmaqty qorshap qoıǵan eken. Qaraýyl bastyǵy dereý arnaıy ottegi ballondary bar apparatty kııýge buıryq berdi. Biz ishke engende osy qurylǵy arqyly demalamyz. Onda adam bar ekenin aıtqan soń birinshi top kirdi. Quramynda úsh maman. Esikten kirip, qonaq bólmeden úı ıesin taptyq. Biraq, ony sol jolmen alyp shyǵý múmkin bolmady. Úı ishi kıim-keshekke lyq toly. Aýla ishinde de aıaq basatyn jer joq. Keıin onyń túrli qoqysty, qajetti-qajetsiz zatty jınaıtyn dertke shaldyqqanyn bildik. Úıdiń terezesin syndyryp, sol jerden shyǵardyq. Ókinishtisi, aman qalmady. Ysqa ýlanǵan.

Keıin órtti sóndirýge kóshtik. Aldymen, kıimderdi syrtqa shyǵarý kerek boldy. Óte qıyn. Kóp kúsh jumsadyq. Taýsylatyn túri joq. Kerisinshe, bizdiń kúshimiz sarqyla bastady. Tipti 3-4 mysyq ta shyqty úıden. Eski teledıdar, shkaf, túrli tehnıka esikten tórge deıin qattalyp turdy. Eger biz ár zatty shyǵarmasaq, byqsyp, qaıta tutanatyny belgili. Qaraýyl bastyǵy úıdiń ishin tazartqan soń shatyrdy buzýǵa tapsyrma berdi. Úsh saǵat shapshań jumys isteýge týra keldi. Bul órt sóndirýshiniń shymyr bolýy kerek ekenin dáleldeıdi. Psıhologııalyq daıyndyq ta mańyzdy. Birinshi jyly qınaldym. Qazir oqıǵa ornyna barǵanda sabyrly bolýdy úırendim. Bólim komandıri nemese qaraýyl bastyǵynyń buıryǵyn buljytpaı oryndaý mańyzdy.

- Demek , kúndelikti jattyǵýdyń mańyzy zor...

- Iá, men kúnara júgiremin. Týrnıkke tartylyp, deneni jerden kóteremin. Bizde órt sóndirýshilerdiń sanaty bar. Ekinshi, birinshi jáne tálimger. Qazir ekinshi sanattamyn. Sol úshin de jalaqyǵa qosymsha syıaqy qosylady. Tálimgerler ár úsh jyl saıyn synaq tapsyrady. Úsh jyl saıyn attestatsııadan da ótemiz. Zeınetke shyqqansha osylaı bolady.

Qazaq-orys halyqaralyq ýnıversıtetinde oqyp júrmin. «Eńbek qaýipsizdigin qamtamasyz etý» mamandyǵy boıynsha. Dıplom alǵan soń eki aılyq kýrstan ótip, qaraýyl bastyǵy bolýǵa ótinish bere alamyn.

- Qazirgi kezde órt sóndirýshilerdiń eńbekaqysy kóterilip jatyr. Buǵan deıin jala qy ńyz tómen edi. Qosymsha tabys kózi boldy ma?

- Qazirgi kezde ózim 130 myń teńge jalaqy alamyn. Osy aıda kóterýge ýáde etti. Alǵash jumysqa ornalasqanda 60-70 myń alǵan edim. Bir jyldan soń 100 myń teńgege ósti.

Qosymsha jumys istemeımin. Bizde qosymsha jumys isteıtin eshkim joq. Sebebi, aýysym ýaqyty keıde ózgeredi. Tótenshe jaǵdaı bolsa, shuǵyl shaqyryp alady. Sý tasqyny kezinde de jumys kóbeıedi.

- Jumysyńyzdyń unamaıtyn tusy bar ma?

- Kıimiń las bolyp júredi. Ys sińip qalady. Osy jaǵyna úırený kerek. Biraq, óz jaqsylyǵy da bar. Adamǵa kómekteskende alǵys alasyń.

- Armanyńyz...

- Ýnıversıtetti bitirip, dıplom alyp, qaraýyl bastyǵy bolý. Osy salada jumys istep, osy saladan zeınetke shyqqym keledi. Bos ýaqytymda aǵashtan oıynshyq jasaımyn. Keıde kompıýterde otyramyn. Taıaýda Ehel baǵdarlamasyn paıdalanyp, avtomatty túrde esepteýdiń ádisin iske qostym. Oǵan eki apta ýaqyt ketti. Ortaq chatqa jiberdim. Jumys isteýdi túsindirdim. Oqıǵa ornynda kezekshilikte turatyn maman órt sóndirý úshin ǵımarat ishine kirgen ár qyzmetkerdiń jumysyn qadaǵalaıdy. Ottegi ballonynyń qansha ýaqytqa jetetinin qarap otyrady. Biz ratsııa arqyly qysymdy aıtyp turamyz, ol ýaqytymyzdy esepteıdi. Buǵan deıin kalkýlıator qoldansa, endi bári avtomatty túrde kórinedi. Ári túrli túske boıalǵan. Negizi programmıst mamandyǵyn alǵanyma ókinbeımin. Kompıýterde jumys istep, qajet kezde jóndeý júrgize alamyn.

- Sizge sáttilik tileımin. Eńbeńiz jansyn!