Aqtóbede tarydan ondaǵan taǵam jasaldy
AQTÓBE. KAZINFORM – Aqtóbede tarydan jasalǵan ulttyq taǵamdar qaıta jańǵyrdy. Búgin ondaǵan taǵam daıyndalyp, usynyldy.
Aqtóbe qalasynyń 156 jyldyǵyna oraı qalada etnofestıval ótti. Onda jún tútý, jún sabaý, urshyq ıirý sekildi ulttyq salt-dástúr jańaryp, kımeshek kıgen ájeler sheberlik sabaǵyn ótkizdi. Sonymen birge ulttyq taǵamdy qaıta jańǵyrtqan kásipkerler ulttyq taǵamdy daıyndaý jolyn usyndy.
- Sary maıdyń sýy men shubat qosyp, tary aralastyramyz. Bul taǵamdy tańerteń ash qarynǵa jeıdi. Al halva tary jarmasy men irimshikten, sary maıdan jasalady,- dedi Anargúl Qaýjymova.
Jas kásipker qazir qalada otyryp, sút jáne sút ónimderin, ulttyq taǵamdar daıyndaıdy. Tipti tarydan jasalǵan nan pisiredi. Ol úshin shıki taryny paıdalanady. Qazir ózi tarydan 10-nan astam ónim alyp otyr, suranys ta joǵary.
Al Aqtóbe oblysy Oıyl aýdany 14 túrli taǵam ázirledi. Aýdanda ene men kelin klýby bar. Qarııalar kelinderine jasalý jolyn úıretedi.
- Qazaqtyń ulttyq taǵamyn arnaıy satamyz dep aıta almaımyn. Bul ár qazaqtyń dastarhanynda bar ónimder. Máselen qurt qosylǵan jent. Qaınatylǵan qurtqa tarynyń talqanyn qosamyz. Sonymen birge meıiz, qant qosyp, janshyp, qoldyń sary maıyna aralastyramyz. Al aıran kóje shóldi qandyrady. «Bıdaı kóje tún qatqansha, aıran kóje tań atqansha» degen sóz bar. Taryny jýyp, qaınatyp, sýyryp, tuzyn salady. Sońynda aıran quıady. Ashyǵan sút kójeni daıyndaý joly ońaı. Taryny jýyp, eki lıtr sútke qaınatady. Qaınaǵan soń tuz, qant salady. Sońynda 4-5 qasyq ashyǵan aıran quıyp jiberedi. Qazymaısók degen óte dámdi taǵam bar. Qazyny arnaıy qaınatyp alyp, sorpa betine shyqqan maıyn qalqyp, tary bóktiredi. Al maısók etti qaınatyp, sonyń maıyna taryny bóktiredi. Oıyldyń brendi – tary. Aq tarynyń atasy Shyǵanaq Bersıevtiń aýyly dep tary ónimin jıi usynamyz, - dedi «Áıel baqyty» jas kelinder klýbynyń múshesi Gúlnara Bısekenova.
Al Mádenıet salasynyń ardageri Balqııa Rysbaeva tarydan 50 túrli taǵam daıyndaı alady. Tarynyń adam densaýlyǵyna paıdasy men balalarǵa usyný ádisin aıtyp berdi.
- Qaýynǵa, asqabaqqa da qosyp berýge bolady. Sút kóje, aıran kójeniń dámin tary qosyp keltiremiz. Dámdi qurtqa qant, tary salyp qoısa bógip turady. Qaımaqqa qant, tarynyń jarmasyn salyp, bir kesesin jep alsa toq júredi. Er balalarǵa tary bóktirip bergen buryn. Bul ári taǵam, ári sýsyn, ári kúsh-qýat beredi. Dárýmenge toly taǵam ǵoı. Dúkendegi túrli zııandy taǵamnyń ornyna bir qasyq tary jegizý kerek. Balanyń aýyz qýysyndaǵy bulshyq eti damıdy, tisi ótkir, taza bolady. Maqsat – taryny bolashaqqa tanytý, nasıhattaý,- dedi zeınetker.
Aqtóbede tary qýyryp, satý shaǵyn kásiptiń túri. Sonymen birge óńirde túrli festıval ótkizilip turady.
- Qazir zaman qaıta ózgerip, adamdar ulttyq taǵamdy satyp alady. Ulttyq taǵamnyń baǵasy artty. Ózim tary keldegine baramyn, ony basyp, tazartyp alamyn. Keıin qýyryp, satamyn,- dedi Aqzer Qaıyrjanova.
Buǵan deıin ulttyq taǵam Naýryz kójeniń jasalý joly týraly jazyldy.