Aqtóbede repressııa qurbandaryna eskertkish ornatylýda
Aqtóbe qalasynda asharshylyq jáne qýǵyn-súrgin qurbandaryna arnalǵan eskertkish belgi qoıylyp, shaǵyn alleıa qaıta qalpyna keltiriledi. Qazir eskertkish ornatý, kógaldandyrý, ákteý jumysy júrip jatyr. Barlyǵy 6 joba usynylyp, oblystyq, respýbıkalyq komıssııa eń úzdigin tańdap aldy.
«Eskertkish ornatý týraly sheshim ótken jyly qabyldandy. Aqtóbe qalasynda saıası qýǵyn-súrgin qurbandary jerlengen «Túıetóbede» tek belgi tas bolsa, bıyl qalalyq ákimdik jer berdi. Bul jerde eskertkish ornatylady. Baıqaý qorytyndysynda aqtóbelik músinshi Ahmet Qubaıdyń jobasy úzdik shyqty. Tuǵyry 110 sm, músinniń bıiktigi 240 sm boldy»,- dedi Aqtóbe oblystyq mádenıet basqarmasynyń basshysy Marjan Qorǵanbaeva.
Asharshylyqtan ótip, saıası repressııaǵa tap bolǵan adamnyń sharshap-shaldyqqan beınesin tolyq jetkizý maqsatynda eńsesi túsip, aıaǵyn áreń basyp kele jatqan adam tańdap alyndy. Avtor Ahmet Qubaı sharshasa da qulamaǵan, alǵa umtylǵan beıneni qup kórdi.
«Adam músini qoladan, al eki qanaty qara granıtten bolady. Ortasynda shańyraq kóteriledi. Barlyǵy 2 aı ýaqytta daıyndaldy. Biz bar oıymyzdyń iske asqanyna qýanyshtymyz»,- dedi Ahmet Qubaı.
Eskertkishtiń eki qanatyna utymdy sóz jazý kezinde tapsyrys berýshiler tarıhshylardyń aqyl-keńesine júgindi. Ortaq sheshimmen bir qanatyna «HH ǵasyrdyń 20-30 jyldarynda qazaq jerinde asharshylyq zulmatynan mıllıondaǵan adam qyryldy. Saıası qýǵyn-súrgin jyldary 100 myńnan astam adam qýdalanyp, lagerlerge qamaldy, 25 myńy atyldy. Aqtóbe oblysynan qýǵyndalǵan 8 myń adamnyń 2 myńnan astamy qurban boldy» dep jazylady. Al ekinshi qanatynda Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Tarıhymyzdyń qasiretti betteri, saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandary árqashan bizdiń jadymyzda jáne ony umytpaý bizdiń qasıetti boryshymyz» sózi bolady.
«Músinshiler Aqtóbe qalasyndaǵy eskertkishterdiń birine uqsas jobany da usyndy. Sonymen qatar, ájesi ıÝsef Býıdony izdegen Maıkl Sagatıs te qatysyp, eýropalyq úlgidegi eki joba daıyndady. Mýzyka oınap turatyn, kitap beınesindegi eskertkish zamanaýı bolǵanymen bizdiń mentalıtetimizge saı kelmedi»,- dedi Marjan Qorǵanbaeva.
Eske salsaq, ulybrıtanııalyq 2017 jyldyń jeltoqsan aıynda kelip, ájesin izdedi. Ájesi ıÝsef Býıdo Shyǵys Polshadan Qazaqstanǵa jer aýdarylyp, Alǵa aýdany, Shıbaevka aýylynda turǵan.