Aqtóbede «Han molasy» qorshalyp, Jamanshyń kraterine ekspedıtsııa jiberiledi
«Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda Qazaqstannyń kıeli jerleri anyqtalyp, arnaıy tizim de jasaldy. 100 kıeli jerdiń qataryna Aqtóbeden 10 nysan kirgizildi. Tarıhı oryndardyń qundylyǵyn saqtaý, jańǵyrtý jumystary Aqtóbede de júrgiziledi.
«Bıyl oblystyq planetarıı «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda Jamanshyń meteorıttik kraterine elimizdiń jáne sheteldik ǵalymdardyń, týrıstik agenttik ókilderiniń qatysýymen halyqaralyq ekspedıtsııa uıymdastyrý josparlap otyr. Kraterdiń alǵashqy zertteýshileriniń biri Reseı jaratylystaný ǵylymdary akademııasynyń akademıgi P.V. Florenskıı, Almaty qalasyndaǵy V.G. Fesenkov atyndaǵy astrofızıka ınstıtýty, Máskeýdegi Reseı ǵylym akademııasynyń Ǵaryshtyq zertteýler ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkerleri men Astana qalasyndaǵy Qazaq geografııalyq qoǵamynyń ókilderi qatysady degen jospar bar. Ǵylymı-zertteý ekpedıtsııasynyń qorytyndysy boıynsha halyqaralyq deńgeıde konferentsııa uıymdastyrylyp, onda kraterdi qorǵaý, oǵan týrısterdi tartý máseleleri qaralyp, materıaldar jınaq bolyp shyǵarylady», - deıdi Aqtóbe oblystyq mádenıet, arhıvter jáne qujattama basqarmasynyń basshysy Marjan Qorǵanbaeva.
Bıyl Oıyl aýdanyndaǵy Kerýen saraı kesheni, Alǵa aýdanyndaǵy Sháken ıshan meshiti men Yrǵyz aýdanyndaǵy Almat tamyna restavratsııa jasalady. Qobda aýdanyndaǵy Qyz áýlıe kesenesine konservatsııa jasalyp, Áıteke bı, Alǵa, Qobda, Muǵaljar, Oıyl, Temir, Shalqar aýdandaryndaǵy 14, Aqtóbe qalasyndaǵy 22 eskertkishke QR- kod ornatý jáne olarǵa 3 tilde veb-saıt jasaý josparǵa engizildi.
Aqtóbe oblystyq mádenıet basqarmasy 2017 jyly «Qazrestavratsııa» ǵylymı-zertteý jobalyq fılıalymen birlesip Abat-Baıtaq qorymynda ornalasqan Qyz áýlıe kesenesine jáne Kerýen saraı tarıhı-arhıtektýralyq keshenine jobalyq-smetalyq qujattamalar daıyndady. Sonymen qatar Alǵa aýdanyndaǵy Sháken ıshan meshitine restavratsııa jasaý úshin «Sháken ıshan» qory arqyly 100,9 mln teńgege jobalyq-smetalyq qujattama daıyndaldy. Sondaı-aq «Qazrestavratsııa» ǵylymı-zertteý jobalyq fılıalynyń mamandary bıyl Shalqar aýdanyndaǵy respýblıkalyq mańyzy bar Toqpan mavzoleıinde bolyp, fotofıksatsııa men ólsheý jumystaryn júrgizdi. Endi jobalyq smetalyq qujattamasy daıyndalady. Baıǵanın aýdanyndaǵy Qarasaqal qorymynda ornalasqan 1 kesene men 2 saǵanatamdy restavratsııalaý bastalady. Oǵan respýblıkalyq bıýdjetten 17 mln teńge bólindi.
Bıyl Áıteke bı aýdanyndaǵy Ábilqaıyr han jerlengen «Han molasy» qorymyn qorshaý jumystaryna qajetti jobalyq-smetalyq qujat ázirlenedi. Ári qaraı jol salý, ınfraqurylym tartý jumysy júrgiziledi.
«Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» arnaıy jobasy aıasynda kıeli jerler týraly derekti fılmder, kitap jáne kartasy ázirlenip, Dosjan Ishan, Sáńkibaı batyr, Nurlepes ata, Jıenaly Haziret, Nurpeıis Baıǵanın esimderin ulyqtaý, jas urpaqqa mura etip qaldyrý baǵytyndaǵy sharalar turaqty júrgiziletin bolady. Sonymen qatar Qalmaqqyrǵan eldi mekeninde qazaq batyrlaryna arnalǵan eskertkish qoıýdy «Týǵan jerge taǵzym» aktsııasy aıasynda qolǵa alyp otyrmyz», - dep málim etti Temir aýdanynyń ákimdigi.
