Aqtóbede Er Edige men Isataı batyr jerlengen jerdi anyqtaý úshin zertteý jalǵasady
Aqtóbe oblysynda «Rýhanı jańǵyrý», «Qazaqstannyń kıeli jerler geografııasy» baǵdarlamalary aıasynda zertteý jalǵasyp jatyr. Byltyr 12 joba iske asyryldy. Barlyǵy da óńir tarıhy úshin mańyzdy joba.
«Etnografııalyq zertteý baǵytynda úsh joba júzege asyrylyp jatyr. Birinshisi - Dońyztaýdaǵy qazaqtyń sáýlet óneri men etnografııalyq eskertkishterine arnalǵan joba. Bul jobanyń basy-qasynda Shoqan Ýálıhanov atyndaǵy tarıh ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Serik Ájiǵalı júr. Qazir ǵylymı esebi daıyndalyp jatyr.
Ekinshiden, arab grafıkasymen jazylǵan qulpytastar. HІH-HH ǵasyrdyń 30-y jyldaryna deıin qulyptastar arab grafıkalyq jazýymen qoıylǵan. Qazirgi kezde tirkeý, zertteý nátıjesinde úlken katalog shyǵarý josparda bar. Byltyr jumys bastaldy. Úsh aýdan boıynsha zertteý jumysy júrgizildi. Olar: Qarǵaly, Mártók jáne Hromtaý. Qazir 600-den asa qulpytas tirkelip, aýdarmalary jasaldy. Úsh jylda ózge aýdandardy da aralap shyǵamyz», - dedi oblystyq tarıhı-ólketaný mýzeıiniń dırektory Meıram Dúısenǵalı.
Sonymen birge Aqtóbe oblysynda Isataı Taımanuly men Er Edigeniń jerlengen jerin izdeý jalǵasyp jatyr. Bul kúrdeli ári jaýapty jumys. Arheologtar Aqtóbeniń ózindik tájirıbesine súıenedi.
«Aqtóbe oblysy tulǵataný baǵyty boıynsha mol tájirıbege ıe. Máselen, Qobylandy batyrdyń jerlengen jeri zertteldi. Qazir Jırenqopa aýylynda úlken memorıaldyq keshen bar. Ábilqaıyr hannyń jerlengen jeri 10 jylǵa jýyq ýaqyt zertteldi. Osy baǵytta Isataı Taımanuly men Er Edigeni zertteımiz. Kóptegen ǵalymdardyń kómegi kerek. Antropologııa, etnografııa, genetıka ǵylymdaryna súıenemiz. Aldaǵy ýaqytta jumys keshendi júrgiziledi. Byltyr Edige jerlengen jer degen boljammen arheologııalyq qazba júrgizildi. Súıek antropologııalyq analızge tapsyryldy. Osy eki jumysqa 2021 jyly 18 mln bólindi. Aldaǵy ýaqytta arhıvtik-bıblıografııalyq zertteý júrgizilýi tıis. Qazir pandemııa bolyp, Reseıdiń muraǵattaryna jol jabylyp qaldy»,- dedi Meıram Dúısenǵalı.
Tarıhshylar men zertteýshiler kóp uzamaı qolda bar qujat pen qorytyndyny kópshilik nazaryna usynady. Máselen «Qazaqstannyń kıeli jerleri» monografııasyna Aqtóbeden 118 kıeli oryn engen. Ol týraly aqparat úsh tilde jazylyp, baspadan shyǵarylady. Sonymen birge «Asa kórnekti Dońyztaý óńiriniń eskertkishteri» atty derekti fılmniń eki bólimi túsiriledi. Alǵashqysy bıyl kórermenge jol tartady.
