Aqtaýda kópqabattyń úıdiń jertólesinde qaraqurt paıda boldy
AQTAÝ. KAZINFORM – Aqtaý qalasyndaǵy 13 shaǵyn aýdanda ornalasqan 9 qabatty úıdiń jertólesinde qaraqurt baıqala bastady. Turǵyndardyń aıtýynsha, mundaı qaýipti jándiktiń uıalary paıda bolǵan.
Turǵyndardyń úreıin ushyrǵan jaǵdaıdan keıin Aqtaý qalalyq turǵyn úı ınspektsııasy atalǵan nysanǵa qyzmet kórsetetin PIK mamandaryna zııankes jándikterdi joıýǵa tapsyrma bergenin málimdedi.
«Asa qaýipti ınfektsııalyq aýrýlardyń aldyn alý boıynsha sanıtarııalyq-epıdemııaǵa qarsy, sanıtarııalyq-profılaktıkalyq is-sharalardy uıymdastyrýǵa jáne júrgizýge qoıylatyn sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptar» sanıtarııalyq qaǵıdalaryn bekitý týraly elimizdiń densaýlyq saqtaý mınıstriniń 2021 jylǵy 12 qarashadaǵy № QR DSM-114 buıryǵy negizinde qara qurt asa qaýipti ınfektsııalyq aýrýlardy taratýshy jándik bolyp tabylmaıdy», — dedi Aqtaý qalalyq sanıtarlyq-epıdemıologııalyq baqylaý basqarmasy basshynyń mindetin atqarýshy Nurlan Shyraqbaev.
Onyń aıtýynsha, qaraqurttyń ýy ólimge ákeledi. Alaıda olar qys kezinde jazdaǵydaı belsendi bolmaıdy.
«Qaraqurt shaqqan adamnyń 10-15 mınýttan keıin ishi men keýdesi qatty aýyrady. Aıaqtarynyń jany ketip, qurysyp qalady. Basy aınalyp, qusqysy kelýi múmkin, terisinde qyzyl daqtar paıda bolady. Der kezinde jedel járdem kórsetilmese, qaraqurt shaqqan eresek adam 7, al balalar 5 kúnde ólip ketýi múmkin. Ásirese jaz aıynda qaraqurttar tym belsendi bolady. Biraq olar ózdiginen adamǵa shabýyl jasamaıdy. Sondyqtan qaraqurt bar-aý degen dalaly jerlerde abaılap júrgen jón. Al qaraqurt shaǵyp alǵan jaǵdaıda ne isteý kerek? Eger adamdy qaraqurt shaǵyp alsa, aýrýdy basatyn dári jáne kóp mólsherde sý ishý kerek, sonda ý aǵzadan tabıǵı jolmen shyǵarylady. Kórinip turǵan jarany qolda bar quraldarmen: quramynda spırti bar zattarmen nemese sýtegi totyǵymen zalalsyzdandyrǵan jón. Sonymen birge jaraqat alǵan adamdy mindetti túrde Aýrýhanaǵa jetkizý kerek. Múmkindiginshe ýaqyt ótkizip almaǵan jón», — deıdi Nurlan Shyraqbaev.
Mańǵystaýlyq belgili ekolog Ádilbek Qozybaqov jándikterdiń qystyń kúni paıda bolýyn kúnniń shamadan tys jylynýymen baılanystyrdy.
«Jalpy qaraqurt basqa jándikter sekildi kóktemde shyǵa bastaıdy. Bıyl Aqtaýda kún erte jylyna bastady. Qańtar aıynda buryn bolmaǵan jylylyq baıqaldy. Sonyń da áseri shyǵar. Qysta buryn qaraqurttyń shyqqanyn baıqamappyn. Negizinen olar naýryz-sáýir aıynda shyǵatyn. Jahandyq klımattyń ózgerýi jándikterdiń erte paıda bolýyna áser etýi múmkin», — deıdi ECOJER qaýymdastyǵy Mańǵystaý oblysy boıynsha aımaqtyq ekologııalyq keńesiniń múshesi Ádilbek Qozybaqov.
Mamandar óte ýly sanalatyn qaraqurt kóbine dalaly, shól-shóleıtti jerlerde mekendeıtinin aıtady. Onyń ýy jylan ýynan 15 ese kúshti kórinedi. Denesi shaǵyn, túsi qara, qursaǵynda qyzyl daqtary bar. Birneshe kózi baryna qaramastan olardyń kórý qabileti nashar. Tek zattyń túsi men qozǵalysyn ǵana ajyrata alady. Aıta ketetin jaıt, urǵashy qaraqurt óte ýly bolyp keledi. Máselen, onyń ýy túıe men jylqyny birden óltirip jiberýi múmkin eken.