AQSh-ta buryn-sońdy bolmaǵan aptap ystyqtan poıyzdar toqtatylyp jatyr
ASTANA. KAZINFORM — Dúısenbi kúni AQSh-tyń soltústik-shyǵysy men Orta Batysynda ondaǵan mıllıon adam aptap ystyqtan zardap shekti, dep habarlaıdy AZERTADJ.
Bul rekordtyq joǵary temperatýra elektr qýaty men poıyz qozǵalysyndaǵy aqaýlarǵa da ákep soqty.
Aptap ystyq týraly eskertýler demalys kúnderi jarııalanyp, apta boıy AQSh aýmaǵynyń kóptegen aımaqtarynda óz kúshin saqtaıdy dep kútilip otyr. Shyǵys jaǵalaýyndaǵy resmı tulǵalar ylǵaldylyqpen qosarlanǵan aptap ystyq kóp óńirde 43 gradýs Tselsııge deıin «sezilýi» múmkin ekenin eskertti, dep jazady Reuters agenttigi.
Ulttyq meteorologııalyq qyzmet túnde de aptap ystyqtyń jeńildemeıtini týraly eskertti.
Dúısenbi kúni Shyǵys jaǵalaýdaǵy keıbir poıyz qaýipsizdik maqsatynda jolda toqtatyldy. Amtrak kompanııasy jolaýshy vagondarynyń qozǵalys jyldamdyǵy aptap ystyqqa baılanysty shekteýlerge saı baıaýlatylatynyn habarlady.
Amtrak-tyń temperatýralyq shekteýleri syrtqy aýa temperatýrasy 35°C-tan asqan kezde engiziledi. Kompanııa poıyzdardyń jyldamdyǵyn relsterdiń temperatýrasy 54°C-qa jetkende de tómendetedi.
Densaýlyq saqtaý salasynyń mamandary ashyq aýada jumys isteıtin qyzmetkerler úshin jumys kestesin qaıta qarap, jetkilikti úzilister men suıyqtyq ishý múmkindigin qamtamasyz etýge jáne kún ótý nemese sýsyzdaný belgilerine nazar aýdarýǵa shaqyrdy.
AQSh-taǵy elektr jelileriniń operatorlary elektr stantsııalaryna júktemeni eń joǵary deńgeıde ustap turýǵa daıyn bolýdy tapsyrdy. Óıtkeni turǵyndar jeldetkishter men kondıtsıonerlerdi qosyp, elektr energııasyna degen suranysty kúrt arttyrmaq.
Nıý-Iork qalasynda seısenbi kúni temperatýra 36°C bolady dep boljanyp otyr, bul sol kúnge deıingi barlyq tarıhı kórsetkishterden asyp túsedi.
Ǵalymdar mundaı ekstremaldy aýa raıy qubylystary jańa qalypty jaǵdaıǵa aınalyp bara jatqanyn, endi qandaı óńirler klımattyń eń aýyr saldarlarynan qorǵalmaǵan degen túsinikterdiń ózgerýi múmkin ekenin eskertedi.
Aptap ystyq Ulybrıtanııada da baıqalyp, al ótken aptada Arktıkalyq Alıaska shtatynda alǵash ret aptap týraly eskertý jarııalandy. Ótken aıda Qytaıda da aýa temperatýrasy kúrt kóterilgen.
Klımattyń ózgerýine baılanysty barlyq aýa raıy qubylystarynyń ishinde ekstremaldy ystyq adam ómirine eń qaýiptisi bolyp sanalady. Ol tipti sý tasqyny men daýyldarǵa qaraǵanda da qaýipti. Ótken jyl adamzat tarıhyndaǵy eń ystyq jyl bolyp tirkeldi, ári aldaǵy ondaǵan jyldar boıy temperatýranyń kóterilýi jalǵasady degen boljam bar. Sebebi jahandyq jylynýdy týyndatatyn parnıktik gazdardyń shyǵaryndylary áli de artyp keledi.
Ekstremaldy aptap aýyl sharýashylyǵyna, mal sharýashylyǵyna, elektrmen jabdyqtaýǵa jáne orman órtterine aıtarlyqtaı ekonomıkalyq zııan keltirýi múmkin. Sondaı-aq, bul jaǵdaı kommýnaldyq qyzmetter, densaýlyq saqtaý jáne kólik júıeleriniń jumysyna kedergi keltiredi.
Aıta keteıik, Qazaqstan álemdik kórsetkishpen salystyrǵanda klımattyń ózgerýine qatty ushyrap otyr. Keıingi jarty ǵasyrdaǵy baqylaýǵa sáıkes, Qazaqstanda jerge jaqyn aýa temperatýrasy 10 jyl saıyn orta eseppen 0,32 gradýsqa kóterilip keledi. Al álem boıynsha bul kórsetkish 0,18 gradýstan aspaǵan.